LOCHEM/LAREN/BARCHEM – De Lochemse woningcorporatie Viverion staat voor de uitdaging om een aantal doelgroepen geschikte huisvestiging te bieden. Dit brengt een aantal dilemma’s met zich mee. Hoe krijg je een huurder in die geschikte woning? Hoe breng je samen met huurders doorstroming tot stand? Hoe sturend kan Viverion zijn? Dit kan bijvoorbeeld via voorrang voor bepaalde groepen. “Dat is spannend. Eigenlijk wil je optimale keuzevrijheid voor iedereen, maar voor het op gang brengen van doorstroming kan het belangrijk zijn dat we onze eigen huurders voorrang geven”, zo zegt directeur-bestuurder Tonita Garritsen.
Bij de uiterst actuele discussie over wonen draait het voor Viverion én om doorstroming én om nieuwbouw. Er liggen plannen voor nieuwbouw aan de Zuiderbleek, op de plek van de voormalige panden van Aldi en het Groene Kruis. Daar is ruimte voor zo’n 45 appartementen en 6 tot 8 studio’s voor jongeren. Meer daarover onderaan dit artikel.
Kleine huishoudens
Tonita Garritsen zegt: “Het aantal 1- en 2-persoonshuishoudens neemt sterk toe. En er is sprake van vergrijzing en dus van ouderen die wel kleiner willen wonen. Het ligt dus voor de hand dat wij focussen op kleine, betaalbare en toegankelijke woningen.” En verder zegt ze: “Als we de nieuwbouw hebben gerealiseerd is dat een mooi begin van de doorstromingsketen vanuit andere woningen. Vooral als we toewijzing met voorrang kunnen inzetten.”
“Met voorrang kunnen toewijzen van woningen aan huurders die elders een woning verlaten, is essentieel voor het beschikbaar krijgen van grote gezinswoningen. Daar is op dit moment behoefte aan, maar de voorspellingen wijzen erop dat de vraag naar dat soort op termijn gaat afnemen. Ik stel me voor dat we met name ouderen die nu in een eengezinswoning wonen, persoonlijk opzoeken en vragen wat ze nodig hebben om die woning te verlaten voor een nieuwe woning zonder trappen. Hulp bij de verhuizing bijvoorbeeld. Als mensen er tegenop zien om hun vertrouwde buurt te verlaten, is het ook denkbaar dat we meerdere mensen uit één buurt tegelijk benaderen. Zodat ze samen verhuizen en bij elkaar kunnen blijven wonen. Dat is ook voor de toekomst een oplossing. Hofjes of rijtjes kleine woningen of meer de hoogte in, zodat mensen bij elkaar kunnen wonen.”
Doorstroming
Doorstroming is een veel beter middel om te zorgen dat er woningen vrijkomen dan nieuwbouw. Garritsen: “Iedere vrijkomende woning zorgt voor drie of vier vrijkomende woningen in de keten. Met voorrang toewijzen zou die verhuisketen nóg efficiënter laten werken. Aan het eind van de keten kan ik me voorstellen dat we onze grotere woningen verkopen. Aan de zittende huurder, aan iemand die een andere woning van ons achterlaat of aan een koopstarter voor wie nu niets te koop is op de lokale markt. Want ook dát is weer goed voor de doorstroming”, aldus Garritsen.
“Aan zo’n goedwerkende keten kan nieuwbouw niet tippen. Nieuwbouw is bovendien extreem kostbaar, zeker als je eerst moet slopen. En hoeveel sociale huur er wordt gepland in nieuwbouwwijken moet de politiek eerst nog uitmaken.” Tonita Garritsen gaat er op het moment van dit interview niet vanuit dat Viverion, buiten de plannen aan de Zuiderbleek, in Lochem heel veel nieuwe sociale huurwoningen gaat bouwen.
Regio’s
Wat nieuwbouw betreft speelt op de achtergrond ook nog een landelijke regel die de activiteiten van Viverion in Lochem bepaalt. Om te voorkomen dat overijverige woningcorporaties te groot worden en veel bezit buiten hun eigen regio hebben, werden in 2015 via de Woningwet woningmarktregio’s ingevoerd. Een corporatie mag slechts in één zo’n regio nieuwbouwen.
Viverion heeft, naast het bezit in de (oude) gemeente Lochem, de meeste woningen in Rijssen-Holten en Hof van Twente. Die gemeenten vallen onder de woningmarktregio Twente. Lochem valt onder de Stedendriehoek. Viverion koos Twente logischerwijs als hoofdregio en mag in Lochem dus feitelijk niet bouwen. De hoop bestaat dat de regel wordt losgelaten of versoepeld, maar daar is nog geen sprake van. Voor de Zuiderbleek is ontheffing verleend omdat Viverion de grond daar al in bezit had voordat de regio’s werden bedacht.
Zoekduur
De belangrijkste indicator voor de druk op de markt voor sociale huurwoningen is de zogeheten ‘actieve zoekduur’ voor woningzoekenden. Dat is de tijd die verstrijkt tussen de eerste reactie van een huurder in ons systeem op een vrijkomende woning en het moment dat hij of zij er een vindt. “De gemiddelde zoekduur is wel wat gestegen, naar rond de 9 maanden. Die zoekduur moet zich wat ons betreft tussen 6 en 12 maanden blijven bewegen. Als het daar onder zakt, dreigt leegstand. Te lange zoektijden geven aan dat er iets mis met onze voorraad”, legt Tonita Garritsen uit.
Steeds weer opduikende wilde verhalen over jarenlange wachttijden wijst ze van de hand. “Je moet als huurder actief zoeken, actief reageren op het aanbod. Wie ondanks vaak meedoen buiten de boot blijft vallen kan een beroep doen op de ‘pechvogelregeling’. ” Deze onfortuinlijke loters helpen we dan zeker vooruit”, zo luidt de belofte.
Zuiderbleek
Het genoemde nieuwbouwproject aan de Zuiderbleek heeft overigens nog wel wat voeten in de aarde. Een punt van zorg is nog de norm voor het aantal parkeerplaatsen per woning die de gemeente Lochem hanteert en die het aantal te bouwen appartementen mede bepaalt. Daarover is inmiddels constructief overleg gaande. De gemeentelijke parkeernorm lijkt aan de hoge kant, gezien de beoogde doelgroep. Lang niet alle ouderen en jongeren hebben een auto voor de deur. Laat staan twee.