LOCHEM – ‘Zorg zo licht als mogelijk maar zo zwaar als nodig.’ Dat is de slogan waarmee de gemeente Lochem een splitsing aanbrengt in wat ‘Ondersteuning Thuis’ heet. Volgens de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kunnen inwoners een beroep doen op de gemeente voor huishoudelijk hulp. Het aantal aanvragen stijgt explosief. Voortaan wordt dit gesplitst in ‘een schoon huis’ en ‘regie op huishouden’.
Door de invoering van het abonnementssysteem door de Rijksoverheid kunnen mensen met een indicatie voor een eigen bijdrage van 19 euro per maand hulp via de gemeente krijgen. Dat maakt het verschil met het zelf inhuren van particuliere hulp zo groot dat steeds meer, vooral oudere, inwoners een beroep doen op de gemeente.
Grote toename
In 2019 steeg het aantal mensen met huishoudelijke hulp van 470 tot 651. De verwachting is dat dit tot 2021 nog verder stijgt tot mogelijk 1100 of nog meer. Voor de gemeente is dat een kostenpost van 2 miljoen nu en naar schatting 3,5 miljoen na volgend jaar. Wethouder Henk van Zeijts zegt dat de nu voorgestelde splitsing een besparing van 230.000 euro op het laatstgenoemde bedrag kan opleveren.
De gemeente spreekt over ‘producten’ die onder de noemer ‘Ondersteuning Thuis’ worden geboden. Bij ‘schoon huis’ gaat het om niets anders dan huishoudelijke taken gedurende een vastgesteld aantal uren per week. Bij ‘regie op huishouden’ gaan de competentie van de medewerker verder. Ook het doornemen van de post, informeren hoe het met de cliënt gaat tot zelfs ondersteuning bij rouwverwerking zijn dan mogelijk. De cliënt geeft dan zelf aan of de hulp huishoudelijke taken verricht of de tijd aan andere soorten van hulp besteedt.
Duurder
Medewerkers die zijn (bij)geschoold voor deze extra taken, krijgen een iets hogere vergoeding en zijn dus duurder voor de gemeente. Omdat nu geen onderscheid wordt gemaakt tussen puur huishoudelijk en andere hulp worden hoger opgeleide medewerkers niet altijd op de juiste plek ingezet.
Henk Van Zeijts: “Voor de mensen die nu al hulp hebben verandert er voorlopig niets. Pas als ze toe zijn aan een nieuw indicatie wordt gekeken of ze nog de juiste vorm van hulp krijgen. Maar de grote groep nieuwkomers die we verwachten kunnen we meteen indelen in de juiste categorie.” De wethouder verwacht overigens dat deze nieuwe groep vooral gebaat is bij een schoon huis, omdat dat ze dit tot nu toe zelf organiseerden.
Personeelstekort
Een probleem is overigens nog wel dat het lastig is om personeel te vinden. De aanbieders die in de gemeente Lochem actief zijn, zijn nogal verschillend als het gaat om het opleidingsniveau van medewerkers. “De een heeft al bijna alle medewerkers bijgeschoold terwijl een ander nog lang niet zo ver is”, legt Van Zeijts uit.
Lochem is allerminst een voorloper met deze ingreep. Van Zeijts meldt dat de meeste gemeenten al onderscheid maken tussen eenvoudige en meer toegespitste hulp. Dat is zo ontstaan omdat Lochem rond 2015 probeerde de huishoudelijke hulp via de Wmo helemaal af te schaffen. Uiteindelijk stak de rechter daar een stokje voor. Sindsdien werd iedereen op gelijke manier behandeld.
Abonnementssysteem
De sterke stijging van het aantal mensen dat huishoudelijke hulp vraagt heeft vermoedelijk ook iets met deze voorgeschiedenis te maken. Veel mensen regelden destijds zelf particuliere hulp. Omdat de eigen bijdrage toen was gebaseerd op het inkomen, was het verschil in financiële zin niet erg hoog.
Daar kwam verandering in toen het Rijk het abonnementssysteem invoerde. Vorig jaar betaalde iedereen, ongeacht de hoogte van inkomen, 17,50 euro aan eigen bijdrage per vier weken. Dit jaar is dit 19 euro per maand. Het verschil tussen zelf regelen en bij de gemeente om hulp vragen is hierdoor zo groot dat steeds meer mensen zich bij ‘t Baken melden.
De gemeenteraad neemt binnenkort een besluit over de voorgenomen splitsing.