LOCHEM/GORSSEL – Grote problemen bij het vinden van voldoende personeel en kosten die, zeker op termijn, niet meer houdbaar zijn noopten de gemeente Lochem tot het verzetten van de bakens voor huishoudelijke hulp aan inwoners. De gemeenteraad werd hierover via een memo op de hoogte gesteld. De PvdA stelde er eerder al vragen over maandagavond stond het op de agenda van de raad.
De wachttijd voor mensen die huishoudelijke hulp vragen is opgelopen tot 3 maanden. Sommige aanbieders van deze vorm van zorg nemen zelfs geen nieuwe aanvragen meer aan. Het personeelsgebrek is nijpend en de invoering van het zogeheten abonnementssysteem zorgde voor veel nieuwe aanvragen. Sinds de invoering van het nieuwe systeem, door de rijksoverheid, betaalt iedereen 19 euro per maand aan eigen bijdrage. Eerder was de bijdrage gerelateerd aan het inkomen.
Normenkader
De vergrijzing en het feit dat mensen langer thuis wonen spelen ook een rol. Daarom besloot het college van B&W in juli om het zogeheten normenkader voor toewijzing te veranderen. Het normenkader wordt gehanteerd bij de indicatie; de beoordeling of iemand recht heeft op hulp en voor hoeveel uur. Ambtelijk wordt overigens gerekend in minuten.
Het kader dat Lochem tot nu toe hanteerde stamt uit 2006 en werd opgesteld door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Sinds 2019 is er een nieuw normenkader, opgesteld door het bureau HHM. Dit leidt bij indicatie meest tot minder minuten hulp per week. Lochem constateert dat het gemeentelijk gemiddelde van 164 minuten per week zo’n 30 minuten hoger ligt dan in gemeenten die al de nieuwe normen hanteren, en dat is inmiddels de meerderheid.
Mantelzorg
Meer dan voorheen houdt het nieuwe kader rekening met wat de aanvrager en diens netwerk zelf kunnen organiseren. Zelfredzaamheid en mantelzorg spelen, waar mogelijk, een grotere rol. Dit moet bij de indicatie worden betrokken.
In de memo aan de raad wordt het nogal ronkend verwoord: ‘Het is belangrijk dat mensen in een kwetsbare situatie zoveel mogelijk zelfredzaam zijn en kunnen deelnemen aan onze samenleving. Zij krijgen op tijd passende ondersteuning, zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving en aansluitend op hun eigen behoefte. Als inwoners hulp op maat nodig hebben krijgen zij deze vanuit hun perspectief en eigen kracht, dichtbij, samenhangend en gericht op effectiviteit.’
Adviesraad
Voorzitter Nicoline Swen van de Adviesraad Sociaal Domein sprak de raadsleden en wethouder Wendy Goodin toe. Ze wees op het belang van de huishoudelijke hulp voor sommige mensen en op de mogelijke consequenties van minder hulp. “Sommige ouderen zien alleen de hulp eens in de week of zelfs twee weken en verder niemand. Dan is er sprake van een belangrijke signalerende functie.”
“Als er wordt beknibbeld op de tijd kan het gebeuren dat de hygiëne in huis achteruitgaat en de cliënt zich daarvoor schaamt. Dat kan tot gevolg hebben dat minder bezoek wordt ontvangen. Eenzaamheid kan het gevolg zijn”, aldus Swen. Ze wees erop dat ‘de gemiddelde mens’ niet bestaat en dat zo’n normenkader dit ten minste suggereert. “Je kunt niet werken met afvinklijstjes.”
Pilot
Tijdens de discussie tussen raadsleden en wethouder bleek dat voor invoering een pilot is gehouden, die is geëvalueerd met consulenten die de indicatie voor de gemeente doen. Ook is gesproken met inwoners die tijdens die pilot op de nieuwe manier tegemoet werden getreden. Volgens de wethouder waren de uitkomsten positief, waarna werd besloten om het nieuwe normenkader per 12 juli in te voeren. Eerst alleen voor nieuwe aanvragen. In 2023 volgt een besluit of het ook gaat gelden voor opnieuw indiceren van huidige cliënten. Ook als de indicatieperiode nog niet is afgelopen.
Het college van B&W kan het beleid vaststellen zonder de raad hierbij te betrekken. De raad stelt het beleid vast, het college voert uit. De PvdA wilde geen genoegen nemen met een memo en plaatste het onderwerp op de agenda. Alle andere partijen vonden dat de bespreking van maandag voldoende was. De PvdA is niet tevreden en kondigde aan in de volgende raadsvergadering, op 3 oktober, met een motie te komen.