Spagaat tussen verzet en overleg over Gelre ziekenhuis Zutphen [opinie]

(door Henri Bruntink – Een mening is geen feit)
ZUTPHEN/LOCHEM – De afspraak staat al een tijdje in de agenda, maar woensdag (10/5) is het zo ver. Dan praten gemeentebestuurders uit de hele regio rond Zutphen met de Raad van Bestuur van Gelre ziekenhuizen. Tot nu toe stonden de hakken stevig in het zand als het gaat om het snijden in het zorgaanbod in het Zutphense ziekenhuis. Terecht, maar blijven praten lijkt minstens zo belangrijk.

Maandagavond kwamen raadsleden uit Zutphen, Lochem, Bronckhorst, Brummen en Voorst al samen in Zutphen om samen met Kamerleden van meerdere partijen nog een keer hun gal te spuien over de ingrepen van de Raad van Bestuur van Gelre. De afdeling verloskunde is al – nog eerder dan aangekondigd – gesloten. Snijden in de spoedeisende hulp hangt nog boven de markt.

Brandbrief

Er ging een brandbrief naar minister Kuipers van Volksgezondheid met het verzoek in te grijpen, bijvoorbeeld door middel van extra geld. De handtekeningen van de gemeentebesturen staan eronder, net als die van de meeste Kamerleden die dinsdag aanwezig waren. Een week eerder weigerde voorzitter Pier Eringa van de Raad van Bestuur van Gelre de brief te ondertekenen.

Uit verschillende bronnen was – na een eerder op de maandagavond gehouden besloten bijeenkomst in Zutphen – op te tekenen dat de gemeentebestuurders van hooggeleerde deskundigen uit de zorgsector het advies kregen om naast het protestspoor toch vooral óók in de overlegmodus te gaan. De afdeling verloskunde moet als verloren worden beschouwd. Inzet van overleg moet zijn om verder zoveel mogelijk te behouden in Zutphen, zo luidt een deel van het advies.

Sterren

Inzetten op zoveel mogelijk behouden lijkt verstandig. Want de sterren staan niet goed voor Zutphen. De brief aan Kuipers is mooi, maar die gaat het verschil vermoedelijk niet maken. De minister zegt de laatste steeds min of meer hetzelfde als Pier Eringa. De constatering dat niet de zorg voor mensen centraal staat, maar het geld en de financiële belangen van banken ven verzekeraars, mag dan juist zijn, maar dat is inherent aan het huidige zorgsysteem. Daar wil een deel van de oppositie in Den Haag graag aan tornen, maar dat kost tijd en een systeemchange gaat onder bewind van de huidige coalitie niet plaatsvinden.

Dus moet je als regio er alles aan doen om te blijven benadrukken dat er een soort schisma lijkt te bestaan tussen zorg voor mensen in stedelijke gebieden en in plattelandsregio’s. Dat is onbestaanbaar, zoals Lochem afgelopen maandag terecht inbracht tijdens het openbare deel van de bijeenkomst in Zutphen. (zie het statement onder dit bericht)

Schouders eronder

Het gesprek met de Raad van Bestuur van het ziekenhuis moet woensdag gaan over wat er nodig is om dingen overeind te houden in Zutphen en wat de verschillende partijen eraan kunnen bijdragen om dat voor elkaar te krijgen. Naast protesteren is ‘samen de schouders eronder’ ook een optie. En die optie verstaan plattelanders beter dan wie ook.

Bestuursvoorzitter Pier Eringa is een voorbijganger. Een harde saneerder. Even een vies klusje opknappen en weer doorrr. Een communicatieve onbenul bovendien, die niet alleen de mensen in de regio, maar zelfs zijn eigen medewerkers niet (tijdig) meeneemt in zijn plannen. Dat is vragen om opstand.

Levensvatbaar

Het grote gevaar van wat momenteel gebeurt is dat het ziekenhuis in Zutphen zodanig wordt uitgekleed dat het uiteindelijk helemaal niet meer levensvatbaar is. Mede door de botte bijl worden mogelijk niet alleen nog meer afdelingen gesloten, maar gaat ook het sentiment in de regio tegen het ziekenhuis werken. Geluiden dat dit nu al gebeurt zijn er. Medewerkers van afdeling verloskunde laten openlijk weten niet meer voor dezelfde organisatie te willen werken. Ook zwangere vrouwen kiezen- al dan niet op aangeven van plaatselijke verloskundigen – nu al vaker voor Deventer of Doetinchem in plaats van Apeldoorn.

Als er meer afdelingen sneuvelen wordt dat negatieve sentiment nog eens versterkt. Dat heeft uiteindelijk ook negatieve financiële gevolgen voor Zutphen. Dit kan leiden tot nog meer tekorten. Snijden in de kosten helpt immers alleen als de inkomsten op peil blijven en dat lijkt nogal lastig bij sluitende afdelingen en patiënten die zich boos of teleurgesteld van het ziekenhuis afkeren. Hoe dat kan aflopen laat zich raden. En dan maar hopen dat een neerwaartse spiraal richting einde niet onderdeel van een boze tactiek is.

Spagaat

De spagaat tussen luid protesteren en tegelijk via onderhandeling te redden wat er te redden valt, is een lastige. Maar meer smaken zijn er even niet.

Statement gemeenteraad Lochem
(uitgesproken op 8 mei te Zutphen)

‘De raad van de Gemeente Lochem maakt zich grote zorgen over de sluiting van de afdeling Verloskunde in Zutphen en de voorgenomen afschaling/sluiting van de Spoedeisende Hulp. En dat het hier misschien niet bij blijft. De behoefte aan acute medische hulp en het aantal geboorten nemen niet af. Wij bouwen in de gemeente Lochem 1.300 woningen de komende jaren. We krijgen zowel meer gezinnen als meer ouderen binnen onze gemeente. Voor een deel van onze inwoners betekent sluiting een grotere afstand tot acute zorg en ontstaat er een groot risico op ernstige gezondheidsschade. Denk aan zwangeren maar ook aan gewonden bij een bedrijfsongeval. Is er in Lochem een bedrijfsongeval, dan is de Zutphense Spoedeisende hulp nu het dichtstbij.

Wat ons minstens zoveel steekt, is dat de zorg in het landelijk gebied kennelijk niet belangrijk is. Met verbazing kijken wij naar het gemak waarmee het bestuur van Gelre de sluiting heeft aangekondigd; hoe er met het zorgpersoneel is gecommuniceerd; de ‘self-fulling prophecy’ dat verzuim onder personeel leidt tot vervroegde sluiting. Terwijl een alternatief voor hoe de zorg dan wél dichtbij te kunnen bieden voor onze inwoners, op geen enkel moment aan de orde is geweest. De huisartsen- en verloskundigenpraktijken staan nú al onder druk. We hopen en verwachten daarom dat ‘Den Haag’ hier ingrijpt. Als gemeenteraad van Lochem blijven we stáan voor een volwáardig ziekenhuis Gelre Zutphen.’