LOCHEM/GORSSEL – Het elektriciteitsnetwerk barst uit z’n voegen. De vraag naar elektriciteit wordt groter omdat consumenten en bedrijven van gas naar stroom gaan. Anderzijds genereren met name zonnepanelen, zeker op piekmomenten, heel veel stroom. Vraag en aanbod zijn niet in balans omdat ‘we’ nog niet gewend zijn om stroom te gebruiken op momenten dat die ruimschoots voorhanden is, en dus het goedkoopst. De gemeenteraad sprak maandagavond over netcongestie. De boodschap stemt niet vrolijk.
De raad sprak met de wethouder en met vertegenwoordigers van Liander en LochemEnergie over een memo waarin de problemen voor de gemeente Lochem worden geschetst. Woningbouwplannen worden mogelijk vertraagd en nieuwe bedrijven maken de komende jaren weinig kans op een elektriciteitsaansluiting. Het middenspanningsnet van Liander is mogelijk vanaf 2026 voldoende opgewaardeerd, maar het hoogspanningsnet van Tennet is naar verwachting pas in 2029 klaar voor de toekomst.
Prioriteiten
Wethouder Lex de Goede zei maandag dat, voor wat woningbouw betreft, wellicht prioriteiten moeten worden gesteld. Tot nu toe kregen vooral bedrijven nul op het rekest bij aanvraag voor een stroomaansluiting. In toenemende mate kunnen ook nieuwbouwwijken niet worden aangesloten. Uit een brief van milieuminister Rob Jetten aan de Tweede Kamer blijkt dat mogelijk ook individuele kleinverbruikers hiermee te maken krijgen.
De brief van Jetten schetst een somber beeld, waarbij zelfs niet wordt uitgesloten dat delen van het land zonder stroom komen te zitten. Oplossingen zijn er voorlopig slechts mondjesmaat. Vooral verduurzaming en gedragsbeïnvloeding moeten voor verlichting zorgen. In de gemeente Lochem wordt gesproken met ondernemers over de mogelijkheid om opwek en gebruik van elektriciteits gezamenlijk en lokaal op te pakken. Vier jaar geleden was daar nog weinig animo voor, maar de tijden zijn veranderd. LochemEnergie spreekt met bedrijven.
Barrières
Landelijk wordt nagedacht over het wegnemen van barrières die het delen van zelf opgewekte stroom verbieden. Het besef dat dit niet past bij de huidige problemen groeit in Den Haag, al is afwachten hoe een nieuwe regering hierover denkt. Gemeenten kunnen op eigen houtje niet heel veel doen, anders dan de inwoners voorlichten en door te experimenteren. In de gemeente Lochem lopen experimenten met waterstof en biogas. Dat is vooralsnog kleinschalig.
Opslag van elektriciteit in zogeheten buurtbatterijen kan het net ontlasten en de opgewekte stroom voor eigen gebruik in de wijk beschikbaar houden. Initiatieven hiervoor moeten uit de samenleving komen, want Liander doet vooralsnog niets met opslag.
Kring van Dorth
Tijdens de bijeenkomst maakte Gerrit Berkelder gebruik van het spreekrecht. Hij had een positiever verhaal te vertellen uit Kring van Dorth. Daar hebben 18 aangesloten particulieren, boeren en landgoedeigenaren de schouders onder de ontwikkeling van een Buurt Energie Strategie (BES) gezet. Met steun van de gemeente en LochemEnergie. In januari kan de gemeenteraad een memo verwachten over dit project.
De deelnemers hebben zich volgens Berkelder ‘suf geïsoleerd’, maar ook warmtepompen en zonnepanelen aangeschaft. In Kring van Dorth wordt nagedacht over een buurtbatterij om de opgewekte stroom in het gebied te houden. Helemaal gaat het fenomeen netcongestie overigens niet voorbij aan de buurtschap. Er staat een verbouwing van het landhuis Dorth op stapel, waardoor daar meerdere wooneenheden ontstaan. Daar is een zwaardere aansluiting voor nodig en het is onzeker of en wanneer die kan worden geleverd.
Voorbeeld
Volgens Gerrit Berkelder kan de BES Kring van Dorth dienen als lichtend voorbeeld voor andere delen van de gemeente. De raadsleden wachten de memo af en willen aan de hand daarvan verder praten over de mogelijk gevolgen van netcongestie voor de gemeente.
