ARNHEM – De in opspraak geraakte commissaris van de koning van Gelderland, John Berends, wordt tijdelijk vervangen door Henri Lenferink(66). Berends gaf eerder aan dat hij voor de duur van een onderzoek naar beschuldigingen van wangedrag terugtreedt. Dat externe onderzoek gaat naar verwachting een half jaar duren. Lenferink was tot 1 september burgemeester van Leiden.
Woensdag stemde Provinciale Staten unaniem voor een onderzoek, dat er daardoor definitief komt. Die dag werd gesproken met minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken over een mogelijke waarnemer. Die liet er geen gras over groeien en kwam ‘s avonds al met Lenferink op de proppen. Die was tot begin deze maand met 20 jaar de langstzittende burgemeester van het land. Hij werd geboren in Delden en was van 1994 tot 2003 wethouder in Arnhem. De Jonge meldt de kandidatuur van Lenferink vrijdag in de ministerraad en bij de koning. De beëdiging kan dan maandag al plaatsvinden.
Beschuldigingen
De kwestie Berends kwam twee weken geleden aan het rollen door publicaties van dagblad De Gelderlander. Medewerkers die deel uitmaken van het kabinet van de commissaris klagen over verbaal grensoverschrijdend gedrag. Een deel van hen meldt ook lichamelijk grensoverschrijdend contact en pestgedrag. Er wordt gesproken van ‘een angstcultuur’. Berends zelf zegt zich niet te herkennen in de beschuldigingen.
Op de achtergrond speelt een machtsstrijd die gaande is in het Provinciehuis. De 13 leden van zijn kabinet, die hem ondersteunen bij zijn taken, vallen onder een eigen afdelingshoofd, die weer onder de directeur valt. Berends zou dit willen veranderen, zodat de betrokken medewerkers direct aan hem rapporteren. Volgens ingewijden is dit een ongebruikelijke constructie in het openbaar bestuur en zou het de macht van de commissaris vergroten.
Directeur
De betrokken algemeen directeur – ook wel provinciesecretaris genoemd – is naar aanleiding van de recente gebeurtenissen direct opgestapt. Miriam Nienhuis had haar vertrek al eerder aangekondigd, maar is nu meteen vertrokken. In een verklaring van de provincie staat dat ze zich verantwoordelijk voelde voor een veilige werkomgeving voor de medewerkers en dat een nieuwe directeur beter kan werken aan het herstel van vertrouwen. Ook voor haar wordt een tijdelijke vervanger gezocht.
Tijdens de vergadering van Provinciale Staten op woensdag gingen alle fracties akkoord met het aangekondigde onderzoek naar het gedrag van de commissaris, maar de intenties waren niet allemaal gelijk. Zo kwam de PVV met een motie waarin De Gelderlander werd opgeroepen om het artikel over de beschuldigingen te rectificeren. Fractievoorzitter Marjolein Faber noemde het verhaal rieken naar smaad en vindt dat de beschuldigingen door niets worden gestaafd. Volgens haar is er ‘niets aan de hand’. De motie kreeg alleen steun van Forum voor Democratie en werd dus verworpen.
Positief
In het Huis der Provincie is positief gereageerd op de tijdelijke komst van Henri Lenferink. Van hem wordt rust en stabiliteit verwacht. “We staan voor grote uitdagingen in Gelderland. Die uitdagingen gaan we met hem met vertrouwen tegemoet. We kunnen weer gaan bouwen”, aldus Ans Mol, gedeputeerde en plaatsvervangend commissaris. Minister De Jonge noemt de waarnemer ‘een oerdegelijke bestuurder met een enorme staat van dienst’.
