ARNHEM – Adviesbureau KPMG start volgende week met een onderzoek naar het handelen van de Gelderse Commissaris van de Koning John Berends. Provinciale Staten zijn opdachtgever van het onderzoek dat recht moet doen aan alle betrokken partijen. Aan de gunning aan KPMG ging een aanbesteding vooraf. De Staten besloten al op 27 september dat zo’n onderzoek er moet komen.
Dinsdag (12/12) begint het onderzoek met een bespreking over en een plan van aanpak en het tijdspad. Berends besloot eerder al dat hij zijn taken voor de duur van het onderzoek neerlegt. Henri Lenferink (66) is inmiddels aangewezen als vervangende commissaris, voor de duur van het onderzoek. De geboren Deldenaar was eerder wethouder in Arnhem en tot voor kort, met 20 jaar, de langstzittende burgemeester van het land, in Leiden.
Gedrag
De kwestie Berends kwam aan het rollen door publicaties van dagblad De Gelderlander. Medewerkers die deel uitmaken van het kabinet van de commissaris klaagden over verbaal grensoverschrijdend gedrag. Een deel van hen meldde ook lichamelijk grensoverschrijdend contact en pestgedrag. Er wordt gesproken van ‘een angstcultuur’. Berends zelf zei zich niet te herkennen in de beschuldigingen.
Op de achtergrond speelt een machtsstrijd die gaande is in het Provinciehuis. De 13 leden van zijn kabinet, die hem ondersteunen bij zijn taken, vallen onder een eigen afdelingshoofd, die weer onder de algemeen directeur valt. Berends zou dit willen veranderen, zodat de betrokken medewerkers direct aan hem rapporteren. Volgens ingewijden is dit een ongebruikelijke constructie in het openbaar bestuur en zou het de macht van de commissaris vergroten.
Directeur
De betrokken algemeen directeur – ook wel provinciesecretaris genoemd – is naar aanleiding van de recente gebeurtenissen direct opgestapt. Miriam Nienhuis had haar vertrek al eerder aangekondigd, maar vertrok door de recente ontwikkelingen met onmiddellijke ingang. In een verklaring van de provincie staat dat ze zich verantwoordelijk voelde voor een veilige werkomgeving voor de medewerkers en dat een nieuwe directeur beter kan werken aan het herstel van vertrouwen. Ook zij wordt tijdelijk vervangen.