ARNHEM – Gelderland heeft een nieuwe coalitie. Deze bestaat uit BBB, VVD, CDA, Christen en SGP. Woensdag (14/6) werd het coalitieakkoord ‘Gelderland Gewoon Doen’ gepresenteerd. Hierin is te lezen dat het provinciebestuur niet wil meewerken aan gedwongen uitkoop van boeren en dat de deadline voor het behalen van het stikstofdoel – een halvering ten opzichte van 1990 – is opgerekt van 2030 tot 2035.
In de provincie bevinden zich veel zogenaamde piekbelasters, waarvoor nu een vrijwillige uitkoopregeling beschikbaar is. Zo’n 60 procent van deze piekbelasters bevinden zich in Gelderland. Met name op en rond de Veluwe, maar in mindere mate ook in de Achterhoek. Het gaat in totaal om meer dan duizend bedrijven, zowel melkveehouders als varkenshouders. De houding van het provinciebestuur – die overigens niet afwijkt van die van de vorige coalitie – kan flink van invloed zijn op de realisatie van rijksbeleid. Gedwongen uitkoop – dat door het Kabinet als uiterste middel wordt gezien – wordt bij voorbaat afgewezen.
Alle sectoren
Het nieuwe provinciebestuur wil verder dat alle sectoren bijdragen aan de vermindering van uitstoot van stikstof, dus ook landbouw, industrie, verkeer, inclusief de luchtvaart. De coalitie schrijft dat het innovaties en verduurzaming in álle sectoren wil aanjagen. Dit moet ruimte scheppen voor woningbouw en de provinciale economie.
Er ligt een duidelijke link tussen de grote woningbehoefte en de verwachte afname van het aantal boerenbedrijven. Daarom schenkt de coalitie speciale aandacht een vrijkomende agrarische bebouwing. Leegstaande gebouwen vormen een risico voor ondermijnende en anderszins illegale activiteiten. Het idee is om meer woningbouw, economische functies en bedrijven in het buitengebied toe te staan op diverse locaties, vooral aan de randen van dorpen en kernen. Maar zonder dat de veel belemmeringen oplevert voor agrariërs die in het gebied blijven werken.
Woningbouw
Op het gebied van woningbouw wil de Gelderse coalitie de nadruk leggen op het uitvoeren van bestaande plannen. En liefst zo snel mogelijk. De nieuwe woningen moeten passen bij de toekomstige behoeften van starters en doorstromers, van jongeren en ouderen. Mensen die in hun dorp of stad willen blijven wonen moeten dat ook kunnen. Gelderland wil 100.000 woningen bouwen tot 2030. De haalbaarheid hiervan wordt ‘een uitdaging’ genoemd.
Naast nieuwbouw in de steden moet de nadruk komen te liggen op bouwen bij kleine kernen. Het moet gaan om verschillende woningtypes om de doorstroming optimaal op gang te brengen. De provincie en gemeenten moeten bij bouwplannen ook aandacht hebben voor infrastructuur, zoals wegen en energie. Ook de leefbaarheid moet op peil blijven of worden gebracht via voorzieningen als winkels, zorg, groen, ontmoetingsplaatsen en sportaccommodaties.
Wonen ligt vooral op het bordje van gemeenten en woningcorporaties. De provincie wil zich niet te veel bemoeien met de planvorming en uitvoering, maar heeft oog voor de worsteling van veel gemeenten met een gebrek aan mensen en kennis om de grote hoeveelheid werk op het gebied van wonen aan te kunnen. In overleg wil ‘Arnhem’ doen wat op dit gebied nodig en mogelijk is.
Energie
Energie is dat andere grote dossier dat om aandacht schreeuwt. Op dat gebied valt op dat de coalitie vasthoudt aan de duurzaamheidsdoelen van 2050 en aan de Regionale Energie Stategie (RES), al moeten veranderende inzichten hierin een plek krijgen. Maar medewerking aan nieuwe initiatieven voor windenergie wordt voorlopig niet verleend. Eerst moet de herziene omgevingsverordening Gelderland worden vastgesteld. ‘We benutten de milieueffectrapportages die komen voor het aanpassen van de zoekgebieden’, zo staat er letterlijk. Wat dit betekent voor aantallen windturbines die al zijn opgenomen in de RES van de verschillende regio’s in Gelderland is onduidelijk.
De provincie wil werk maken van kernenergie, aquathermie en geothermie. De bouw van een kleine kerncentrale – een zogeheten modulaire reactor – wordt als serieus alternatief gezien. Voor het onderzoek naar de mogelijkheden wordt rijksgeld benut. Door nu te beginnen kan het mogelijk over 8 jaar tot uitvoering komen. Volgens de coalitie zijn innovaties op het gebied van energie ook een belangrijke economische kans. En er is aandacht voor de uitbreiding van het netwerk zodat opgewekte stroom ook kan worden verwerkt.
De wolf
Gezien de samenstelling van de coalitie mag het geen verrassing heten dat de wolf het moeilijker gaat krijgen in Gelderland. De beschermde status van de wolf moet naar beneden, zo is te lezen in het akkoord. Of dit inhoudt dat er op den duur op de dieren mag worden geschoten, zoals de BBB wil, valt nog te bezien.
Van de gedeputeerden blijven Peter Drenth (CDA) en Helga Witjes (VVD) zitten. De nieuwkomers in Gedeputeerde Staten zijn: Ans Mol (BBB), Harold Zoet (BBB), Dirk Vreugenhil (ChristenUnie) en Klaas Ruitenberg (SGP).
