Afspraak Gelderland en minister: 100.000 woningen tot 2030

0
Foto ter illustratie (bron: freepik.com)

LOCHEM/ARNHEM – Gelderland heeft afgesproken om 100.000 nieuwe woningen te bouwen voor 2030. Hiervan moeten er 60.000 in de categorie ‘betaalbaar’ vallen. Minister Hugo de Jonge maakte donderdag (13/10) de woningbouwafspraken met de provincies bekend. De aantallen zijn gebaseerd op een ‘aanbod’ van de provincies. Het zou gaan om een optelsom van bestaande plannen. Het komt nu aan op uitvoering en dat is niet altijd makkelijk.

De gemeente Lochem mikt op de bouw van 1300 woningen tot 2020. Omdat sommige plannen nu eenmaal spaak lopen, wordt ingezet op een nog hoger aantal, in de hoop dat die 1300 in ieder geval wordt gehaald. Dat moet worden bereikt door bij alle kernen nieuwbouwlocaties aan te wijzen. Dat kost tijd en stuit her en der op verzet. Verder zijn stijgende prijzen, gebrek aan bouwmaterialen, personeelstekorten bij aannemers en stijgende rente mogelijk remmende factoren.

Focus op uitvoering

Gelders gedeputeerde Peter Kerris zegt naar aanleiding van de afspraken met de minister: “Het moet en het kan als alle partijen een stapje bijzetten. We hebben genoeg plannen en locaties. De focus moet nu op de uitvoering. We zijn het verplicht aan al die starters wiens leven nu op pauze staat, omdat ze geen betaalbare woning kunnen vinden.”

Landelijk gaat het om ruim 900.000 woning. Daarvan moet 60% ‘betaalbaar’ zijn. Om de al in gang gezette woningbouwprojecten geen vertraging op te laten lopen door deze eis, gaat de regel alleen gelden voor nieuwe bouwprojecten. Als het gaat om verdeling van betaalbare woningen in de segmenten betaalbare koop, middenhuur en sociale huur kan per provincie worden gezocht naar de juiste balans in de woningvoorraad. Het streven is dat minimaal 30 procent van de woningvoorraad uit sociale huurwoningen bestaat.

Sociale huur

In de gemeente Lochem was het aandeel sociale huurwoningen in 2017 slechts 19 procent. Dit is in de tussentijd nauwelijks gewijzigd want woningcorporaties bouwden in de afgelopen jaren niet of nauwelijks. Door afdracht van de zogeheten verhuurdersheffing ontbrak in de meeste gevallen het geld. Nu deze heffing is afgeschaft komt weer geld beschikbaar om te bouwen: 1,7 miljard euro per jaar in heel Nederland.

Achteraf was de Lochemse opvatting dat er een overschot aan sociale huurwoningen zou ontstaan nogal funest. In de Woonvisie van de gemeente Lochem uit 2020 stond letterlijk dit:
‘Het lukt de woningcorporaties IJsseldal Wonen en Viverion in het algemeen goed om te voorzien in de behoefte aan sociale huurwoningen. Voor de komende jaren wordt er zelfs een overschot verwacht, vooral eengezinswoningen.’

De werkelijkheid van nu is heel anders. Het aantal mensen dat meedoet aan lotingen voor eengezinswoningen is vaak extreem hoog. De voorspelde ‘krimpende behoefte’ uit de Woonvisie was onder meer gebaseerd op het feit dat alleen mensen met een relatief laag gezinsinkomen in aanmerking kwamen voor een sociale huurwoning. Die norm is weliswaar wat gestegen, maar vooral het aantal mensen dat moet rondkomen van een inkomen onder die norm nam toe. Daaronder zijn ook statushouders.

Afspraken

De afspraken van minister De Jonge en de provincies zijn vastgelegd in het Programma Woningbouw. Alle provincies tekenen voor de taak om de komende jaren fors meer betaalbare woningen te bouwen. Provincies en gemeenten gaan de afspraken verder uitwerken in zogeheten regionale woondeals. Daarin komen de concrete locaties, doelgroepen, verdeling huur/koop en prijscategorieën te staan.

Met de term betaalbaar worden koopwoningen tot 355.000 euro en sociale huurwoningen met een huur tot 760 euro bedoeld. Onder betaalbare middenhuur worden woningen verstaan die tot ongeveer 1.000 euro in de maand gaan kosten. Het is de bedoeling dat de woningcorporaties in het land er daar 50.000 van voor hun rekening nemen. Aan woningen in het middenhuur-segment is grote behoefte bij mensen die te veel verdienen voor een sociale huurwoning maar die niet kunnen of willen kopen. De beschikbaarheid van dergelijke woningen kan bovendien de doorstroming op gang brengen, zo is het idee.

Anders bouwen

Bouwen tot 355.000 euro betekent dat flink onder de geldende gemiddelde prijs moet worden gebouwd. In augustus ging een eengezinswoning voor gemiddelde 470.000 euro van de hand en een appartement voor 382.500 euro. Er zal dus anders moeten worden gebouwd, waarbij ook nog oog moet zijn voor duurzaamheid. Nieuwbouw is in principe goedkoper, maar dat geldt vaak alleen voor de ontwikkelaar/verkoper en minder voor de consument.

De Vereniging Eigen Huis (VEH) berekende dat woningen van 355.000 nog altijd onbereikbaar zijn voor grote groepen mensen. De belangenvereniging rekent voor dat een politieagent met een inkomen van 2912 euro per maand en een in deeltijd werkende secretaresse, die 1606 euro verdient, samen maximal 272.500 kunnen lenen.

Huren omlaag

De Woonbond, die de belangen van huurders behartigt, liet eerder dit jaar al weten dat nieuwbouw van huurwoningen dringend nodig is, maar dat daarnaast ook aandacht moet zijn voor het betaalbaar maken van bestaande huurwoningen. Dit kan onder meer door de huurprijzen in de vrije sector te begrenzen. De prijzen moeten in lijn worden gebracht met de kwaliteit van de woningen. Het Kabinet heeft die weg inmiddels voorzichtig ingezet maar is bang om beleggers af te schrikken.

Landelijk komt 11 miljard euro beschikbaar om plannen te versnellen of vlot te trekken. Meer dan de helft van dat bedrag is bestemd voor de ontwikkeling en realisatie van 17 grote woningbouwgebieden in het land. En 380 miljoen komt beschikbaar voor de realisatie van tijdelijke woningen.

De Lochemse gemeenteraad buigt zich maandag (17/10) opnieuw over de kernvisies Wonen voor Lochem, Laren en Harfsen. Daarin draait het vooral om bouwlocaties. De vergadering is live te volgen via de website van de gemeente (lochem.notubiz.nl/live)

Overzicht van de opgave per provincie:

Het totaal per provincie t/m 2030
Drenthe
13.631
Flevoland
39.193
Friesland
17.500
Gelderland
100.000
Groningen
28.359
Limburg
26.550
Noord-Brabant
130.600
Noord-Holland
183.600
Overijssel
42.300
Utrecht
83.500
Zeeland
16.500
Zuid-Holland
235.460
TOTAAL
917.193