Krapte op Gelderse arbeidsmarkt tot 2026

0
Foto ter illustratie (bron: freepik,com)

LOCHEM/ARNHEM – De beroepsbevolking in Gelderland vergrijst en er zijn te weinig jongeren om de vacatures in te vullen die hierdoor ontstaan. Gevolg is dat de arbeidsmarkt steeds krapper wordt, vooral in de bouw, techniek en zorg. Dit blijkt uit onderzoek van het Research Centrum voor Onderwijs & Arbeidsmarkt (ROA) heeft uitgevoerd in opdracht van provincie Gelderland.

In het onderzoek worden de arbeidsmarktprognoses tot 2026 weergegeven. De jaarlijkse uitstroom op de arbeidsmarkt in Gelderland stijgt naar ruim 3%, terwijl de jaarlijkse instroom daalt naar 2,8%. Dat betekent dat er steeds meer vacatures open staan en het steeds moeilijker wordt die vacatures in te vullen.

Arbeidsvoorwaarden

In alle regio’s verwacht het ROA grote problemen bij het werven van lager opgeleid personeel. Het gaat hier vaak om laagbetaalde, flexibele banen in matige omstandigheden met weinig loopbaanperspectief. Door het voortdurende personeelsverloop en de hoge vervangingsvraag wordt in de (land)bouw, logistiek en industrie steeds moelijker om personeel te werven. Een verbetering van de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden kan hier uitkomst bieden.

In de bouw en techniek verwacht het ROA tekorten op MBO4 niveau en hogere technische opleidingen voor werktuigbouwkunde en elektrotechniek. Verder doorleren van studenten in het mbo of hbo en bij omscholing van werkenden en werkzoekenden kan deze knelpunten voor werkgevers verlichten. Het loont als werkgevers personeel werven uit andere verwante sectoren en deze omscholen.

Arbeidsmigratie

Naar verhouding werken er minder mensen met een migratieachtergrond in Gelderland dan in de rest van Nederland. Vooral onder hoger opgeleiden is de diversiteit laag. Het ROA adviseert werkgevers in Gelderland meer in te zetten op de werving van internationale studenten en hoger opgeleiden. Voorbeelden hiervan zijn het Erasmus+ project voor de uitwisseling van studenten in Europa en het Lifeport Welcome Center dat de deur openzet voor internationaal talent.

Met het programma Onderwijs & Arbeidsmark wil provincie Gelderland de arbeidsmarkt klaar maken voor de toekomst door talent beter te benutten, de afstand tussen opleiding en werk te verkleinen en de bij- en omscholing van werkenden en werkzoekenden te bevorderen. De provincie gebruikt de arbeidsmarktprognoses om haar onderwijs en arbeidsmarktbeleid verder aan te scherpen.

Talent benutten

Gedeputeerde Peter Kerris: “De arbeidsmarkt in Gelderland wordt steeds krapper. We hebben alle talent nodig om de uitdagingen voor woningbouw, landbouw- en energietransitie aan te gaan. Alle betrokken partijen moeten nu de handen ineenslaan om de personeelstekorten in vitale sectoren te lijf te gaan. Door slimmer te werken, goed naar de arbeidsvoorwaarden te kijken en nieuw talent aan te trekken.”

Stedendriehoek

De Stedendriehoek, waaronder ook de gemeente Lochem valt, is de arbeidsmarktregio met de meeste werkenden in Gelderland. Voor de komende 6 jaar wordt voorspeld dat werkgevers met grote knelpunten te maken krijgen als het gaat om de rekrutering van geschikte medewerkers. Vooral aan mensen met een masteropleiding ontstaat een groot tekort, zo is de verwachting. Voor de sectoren techniek & ict en landbouw & natuur geldt dit ook voor opgeleiden op bachelor-niveau.

In het algemeen lijkt het van belang dat beleidsmakers, werkgevers en scholen in Stedendriehoek de baankansen van techniek & ict opleidingen in het hoger onderwijs veel meer onder de aandacht brengen bij studiekiezers. Voor de personeelswerving op de korte termijn zullen werkgevers om de knelpunten in de personeelsvoorziening te verlichten ook veel meer in andere regio’s en internationaal moeten werven.

Achterhoek

Voor de regio Achterhoek geldt dat vergrijzing en ontgroening in toenemende mate voor krapte op de arbeidsmarkt zorgt. De regio heeft in vergelijking met de andere arbeidsmarktregio’s van Gelderland een geheel eigen karakter, waarin de landbouw en industrie een relatief grote rol spelen. De Achterhoekse arbeidsmarkt kenmerkt zich bovendien door specialisatie in banen in het middensegment van de arbeidsmarkt, dus voor de mbo-opleidingen.

De verwachte arbeidsmarktinstroom van mbo-gediplomeerden is hoog genoeg om aan de arbeidsvraag tegemoet te komen, zodat werkgevers naar verwachting over het algemeen weinig moeite zullen hebben om geschikt personeel te vinden met een achtergrond op mbo-niveau 2, 3, of 4. Vraag en aanbod op de Achterhoekse arbeidsmarkt zijn min of meer in evenwicht voor mbo3 en mbo4 techniek & ict en voor mbo4 zorg & dienstverlening. Wel is voor mbo4 landbouw & natuur het aanbod van schoolverlaters te laag om aan de arbeidsvraag van werkgevers te voldoen.

Campagnes

Het advies aan de Achterhoek is om beleid en campagnes te richten op het langer laten doorwerken van oudere werknemers en om jongeren te behouden en terug te laten keren door de aantrekkelijkheid van de regio te vergroten. Problemen dreigen wel bij de werving van mensen met een bachelor- of masteropleiding in met name economie & maatschappij. Werving buiten de regio is onontkoombaar

Het ROA rapport is integraal te lezen via de volgende link. Het inleidende artikel is in het Engels, maar de factsheets met onderzoeksresultaten per regio zijn in het Nederlands geschreven: Research Centre for Education and the Labour Market | Labour market forecasts up to 2026 for the province of Gelderland (roa.nl)