LAREN – Wie in de agrarische sector wil innoveren loopt al snel aan tegen allerlei regeltjes die je als boer bijna dwingen om ‘illegale’ dingen te doen. Zelfs als die dingen aantoonbaar en wetenschappelijke bewezen beter zijn voor klimaat, milieu en vaak ook de portemonnee van de boer.
Dit was een van de constateringen tijdens een maandagmiddag (12/3) in zaal Stegeman in Laren gehouden agrarische debatbijeenkomst van LTO en D66. Naast LTO-voorzitter Robbert Haijtink en D66-Tweede-Kamerlid Tjeerd de Groot waren de (jonge) boer Erik Smale uit ‘t Joppe en Carel de Vries van het Agrarisch Innovatie Centrum van de CleanTech Regio aanwezig. Ze gaven hun kijk op stand der dingen en gingen met elkaar en andere aanwezigen in discussie.
Kostenreductie
Erik Smale – een veehouder die liever gewoon boer genoemd wil worden – hield een betoog waarin duidelijk werd dat hij zowel wil innoveren als ook vasthouden aan het systeem waarbij kostenreductie en efficiency een belangrijke rol spelen. Volgens hem moet de kostprijs omlaag omdat de prijzen te langzaam stijgen en er steeds meer van boeren wordt gevraagd.
Zo wil de consument dat boeren het landschap aantrekkelijk houden. ,,Maar de consument wil niet voor dat landschap betalen. Veel van onze productie gaat naar het buitenland en de consumenten daar hebben al helemaal geen boodschap aan ons Nederlandse landschap”, aldus Smale.
Landschap
Uit de discussie tussen Smale en Robbert Haijtink van LTO bleek dat boeren ver willen gaan om hun kostprijs te verlagen. Zo is er een recente cascokaart (klik HIER) waarop landschapselementen zoals singels zijn aangegeven. Die lopen onder meer langs waterwegen en vormen belangrijke verbindingszones voor de fauna.
Er loopt een discussie over de mogelijkheid om zulke landschapselementen te kunnen verwijderen als deze de bedrijfsvoering van een agrariër in de weg staan. Daar moet dan wel compensatie op een andere plaats tegenover staan, net zoals dit bij bomen het geval is. Het coulissenlandschap is maakbaar, zo vindt Smale. Hij vindt dat échte natuur in het Nederland van nu niet meer haalbaar is, verwijzend naar de Oostvaardersplassen.
Innovatie
Als het gaat om innovatie gaat Smale samen met zijn collega Bennie Fokkink van de Armhoede bij Lochem een 15-tal sensoren in de grond stoppen. Het gaat om een proef die moet aantonen dat je door meting van de temperatuur en vochtigheid in de grond kunt bepalen wanneer je grasland moet bemesten.
Geen akkerbouwers
Zo kun je sturen op de balans tussen eiwit en energie. Dat bepaalt de kwaliteit van het veevoer en daardoor onder meer de hoeveelheid krachtvoer die moet worden bijgevoerd. Smale: ,,We hebben veel kennis over koeien maar we zijn geen akkerbouwers. Daarom weten we weinig van de bodem en is het lastig om iets anders dan gras of mais te verbouwen.”
Systeem
Tjeerd de Groot is de agrarische- en voedselspecialist van de Kamerfractie van D66. Hij streeft naar een systeemverandering waarbij de focus verschuift van kostenreductie naar opbrengstverhoging. Dit met in het achterhoofd dat je voor kostenreductie steeds vaker grenzen moet overschrijden die slecht zijn voor milieu, mens en dier. De slechte voorbeelden zijn er uit de varkenssector in Brabant, in de kippen- en geitenhouderij.
Visie
De Groot wil naar een systeem waarin boeren zich onderscheiden van de concurrentie door hoogwaardiger producten te leveren waarvoor een hogere prijs wordt betaald. Hij beseft dat de veranderingen een lange adem vergen. Hij pleit – ook in Den Haag – voor een langetermijnvisie waardoor de doelen voor iedereen duidelijk zijn.
Gentech-vrij
Om een systeemverandering te bewerkstelligen moet er veel gebeuren. Bij de boeren maar ook bij veevoederbedrijven en bijvoorbeeld Friesland-Campina. Die laatste zou met gescheiden melkstromen moeten gaan werken. Bijvoorbeeld met melk waar geen soja aan te pas is gekomen en die dus gentech-vrij is.
Regels
De Groot wil net als Carel de Vries van het Agrarisch Innovatie Centrum liefst de kringloop zoveel mogelijk sluiten op bedrijfsniveau. Beiden beamen dat een overvloed aan wet- en regelgeving daarbij in de weg zitten. ,,Het sturen op efficiency zit ook bij de overheid in de haarvaten”, zegt De Groot. Als de door hem bepleite visie er ligt moet worden begonnen met het afschaffen van regels die de doelstellingen in de weg zitten.
Motie
,,Als sector moet je op dit moment niet teveel met Den Haag te maken willen hebben”, zegt het D66-Kamerlid. Daar wordt volgens hem voor elk probleem een nieuwe regel aan de stapel toegevoegd. Hij is dan ook blij dat onlangs een motie (klik HIER) van zijn hand over het komen tot een definitie van kringlooplandbouw is aangenomen. Dat kreeg steun van de hele Kamer met uitzondering van de Partij voor de Dieren.
Innovatie Centrum
De Vries vertelde maandag dat er binnen de CleanTech Regio hard wordt gewerkt aan de realisatie van een Agrarisch Innovatie Centrum. De gemeenteraad van Lochem nam vorig jaar unaniem een motie die ervoor pleit zo’n centrum in de gemeente te vestigen. Daar moet de agrarische sector, de betrokken industrie, het onderwijs en maatschappelijke organisaties gaan samenwerking aan een meer duurzame toekomst.
