Yvonne en Berry Swarthoff: erkenning voor Canada-promotie

0
Yvonne en Berry Swarthoff tonen oorkonde en onderscheiding (foto: LochemsNieuws)

LOCHEM – Yvonne en Berry Swarthoff doen al tientallen jaren aan Canada-promotie. Ooit verstuurden ze reisgidsen naar liefhebbers in Nederland en België. Hun restaurant Mondani, aan de Graaf Ottoweg in Lochem, is een stukje Canada in de Lage Landen en officieel clubhuis van de Royal Canadian Legion (RCL) Branch 005. Op hun 36e trouwdag werd het stel onderscheiden met de Sovereign Medal for Volunteers. Erkenning voor alles wat ze deden en doen.

“Onze familie en vrienden weten al jaren dat ze op onze trouwdag welkom zijn. We nodigen niemand uit, maar wie wil komen is welkom”, vertelt Berry. Dit keer was de eerste gast een bijzondere. Burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve kwam binnenlopen. Over het doel van zijn komst deed hij nogal geheimzinnig. Yvonne: “Hij lokte me naar buiten voor een rondleiding door de tuin met terras achter het restaurant. Toen we terugkwamen hadden zich binnen al de nodige mensen verzameld.”

Ontroerend

Berry vult aan: “Daar waren ook een aantal leden van RCL bij. In uniform. Toen begon me te dagen dat er iets stond te gebeuren.” Dat voorgevoel bleek juist. Na een inleidende toespraak van Peter Mensink van RCL kreeg militair attaché Marc LaFortune van de Canadese ambassade het woord. Hij begon met een betoog – in ‘steenkolen Nederlands’ – waarin alle verdiensten van Yvonne en Berry werden opgesomd. Om uiteindelijk met twee medailles en oorkondes op de proppen te komen. “Een ontroerend moment. Daar was ik wel even stil van”, bekent Berry, die toch zelden om een woord verlegen zit.

De fascinatie en liefde voor Canada is niet uit de lucht komen vallen. Het is bijzonder dat het lot Berry en Yvonne heeft samengebracht. Yvonne werd geboren in Canada en Berry is van jongs af aan geïnteresseerd in alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft en met name wat destijds in de eigen regio gebeurde. De Canadezen speelden een belangrijke rol bij de bevrijding van de gemeente Lochem en omstreken. Berry verzamelde veel spullen en kent vele verhalen uit die tijd.

Stewardess

Yvonne vertelt: “Nadat we naar Nederland waren verhuisd wilde ik stewardess worden. Voor de KLM, en dan liefst heen en weer vliegen tussen Nederland en Canada. Maar ze vonden me hier te klein. In Canada waren ze minder streng en was ik wel welkom bij KLM. Ik begon daar aan de opleiding.”

Ze kreeg in Canada verkering en haar toekomst leek uitgestippeld. Dat veranderde toen ze met een vriendin in Nederland was en een concert van Herman Brood in Eibergen bezocht. In het voorprogramma speelde de Lochemse band The Roadrunners, waar Berry bij betrokken was. Yvonne had geen vervoer terug naar Lochem maar kon mee met het busje van de band. Bij Berry op schoot. De romance kreeg kort daarna een vervolg toen de twee een feestje bezochten en Yvonne wél een slaapzak bij zich had en Berry niet. De rest laat zich raden.

Mondani

“Dat wij bij elkaar kwamen is wel bijzonder. In onze straat in Dawson Creek in Canada woonden drie veteranen en allemaal hadden ze een zogeheten oorlogsbruid uit Nederland. Zodoende kende ik ook een deel van de verhalen waar Berry zo mee bezig was”, zegt Yvonne.

Ze trouwden in 1986 en begonnen in augustus 1990 met hun restaurant Mondani. Dit is het enige Canadese restaurant in Nederland. De verzameling oorlogsspullen van Berry kreeg een plek in de kelder. Inmiddels zijn ze te vinden in het Liberation Museum Lochem aan de Walderstraat. Door de jaren heen trokken ze overal heen met de verzameling. Dat was een enorm gesleep. Zelfs op de Wereldtentoonstelling van 2000 in Hannover waren in het Canadese paviljoen spullen van Berry te zien.

Bekendheid

Het Lochemse stel is betrokken bij vele herdenkingen die jaarlijks plaatsvinden in Nederland en België. Soms wel 60 per jaar. Door alle contacten werden ze tot in Canada bekend. Zo werd Berry tijdens een bezoek aan het land gevraagd om een presentatie te houden over wat de Canadese bevrijders voor Nederland hebben betekend. Dat moest spontaan want Berry wist vooraf van niets. Yvonne wel. “Ik heb hem niks gezegd, want zonder voorbereiding is hij op z’n best”, zegt ze. Ze kregen zelfs aandacht op tv en kranten.

Ook de promotie van Canada als vakantieland begon al vroeg. Zo begonnen ze in de prehistorie van het internet al met een ‘Startpagina’ over het land. En toen de Canadese ambassade nog reisgidsen naar potentiële reizigers verstuurde, maar daar mee wilde stoppen, vroegen Berry en Yvonne of ze dat niet konden overnemen. “Kort daarna stonden er wel 20 grote dozen met brochures en reisgidsen op de stoep”, herinneren ze zich.

Vraagbaak

“Dat liep nogal uit de hand. Dagelijks kwamen er aanvragen binnen en we verstuurden dan grote enveloppen met materiaal. Over de kosten hadden we nooit nagedacht. Er moest al wel zo’n 6 gulden aan postzegels op. Dat heeft ons veel geld gekost.” De bekendheid van ‘steunpunt Holland’ groeide. Mondani werd een zoete inval voor Canadezen en de uitbaters een vraagbaak voor reizigers en (nabestaanden van) veteranen.

De bekendheid zorgde ervoor dat Berry werd gevraagd om te koken voor de Canadese ambassade, maar had ook meer onverwachte vervolgen. Zo stond er ooit al vroeg in de ochtend een bus met Canadezen voor de deur van Mondani. Ze waren met een nachtelijke vlucht aangekomen op Schiphol. Omdat zo vroeg alles nog gesloten was, besloot het gezelschap om door te reizen naar Lochem. “Of ze konden ontbijten was de vraag. Dus ik naar de supermarkt en een kar vol boodschappen geladen en zo kwam dat ontbijt dik in orde”, aldus Yvonne. “We deden dit soort dingen vaak voor niets. Dat heeft ons door de jaren heen een kapitaal gekost”, zo voegt ze er lachend aan toe.

Artiesten

De promotie van Canada kwam ook tot uitdrukking door middel van artiesten van artiesten uit het land die optraden in Mondani. Als die geen geld hadden voor verblijf in een hotel, moesten de kinderen van het gezin Swarthoff inschikken en hun kamer beschikbaar stellen voor de gasten.

De onderscheiding die ze kregen is bijzonder. Er waren tot nu toe maar vier mensen in Nederland die de hoogste onderscheiding voor vrijwilligers kregen. Nummer vijf en zes zijn nu dus in Lochem terechtgekomen. Bijzonderheid is dat het misschien wel de laatste zijn met de afbeelding van koningin Elisabeth erop, gezien haar recente overlijden.

Kijk voor meer informatie over restaurant Mondani en webshop met Canadese producten op: www.mondani.nl