Vechten vóór en tégen windmolens in Laren

LAREN/EXEL – Naar schatting zo’n 150 mensen kwamen donderdagavond af op een inloopbijeenkomst waar Pure Energie, LochemEnergie en Walow BV hun plannen voor drie grote windturbines aan de Papenslagweg bij Exel presenteerden. Tegenover het vurige pleidooi vóór het plan, dat binnen in het Larense Kulturhus klonk, stond het ferme tegengeluid dat buiten was te horen en te zien.

De initiatiefnemers kregen heel veel vragen op zich afgevuurd. Dat leidde tot geanimeerde discussies. De actievoerders buiten kwamen heel even binnen om de aandacht op te eisen voor met name de gezondheidsaspecten van windturbines en door een stapel artikelen en rapporten hierover aan te bieden aan LochemEnergie. Vervolgens gingen ze weer naar buiten om flyers uit te delen en protestborden te tonen aan bezoekers.

Medestanders

De tegenstanders hebben zich al ferm georganiseerd, zo bleek. Naast inwoners van het betrokken gebied bij Exel waren ook mensen uit het Larense Broek, Markelose Broek en zelfs uit Barchem in de weer met protestborden. Het waren er zo’n vijftig in getal. Misschien lag het aan de aard van de bijeenkomst, maar van een zichtbaar gesprek tussen de initiatiefnemers en de meest geharnaste tegenstanders kwam het niet. Het zal niet het eerste project in z’n soort zijn dat tot een vervelend soort tweespalt leidt. Dat voorkomen is een gedeelte verantwoordelijkheid. Een nog op te tuigen adviesraad biedt mogelijk uitkomst.

Namens tegenstanders, onder meer van de klankbordgroep Energie van de Belangenvereniging Exel en Omstreken (BEO), hield Cornelie van Gendt de aanwezigen in een soort van zeepkistspeech voor dat windturbines funest zijn voor de gezondheid. Ze vergeleek het met vliegverkeer in het algemeen en Schiphol in het bijzonder. En met Tata Steel in IJmuiden. Van die laatste twee kan volgens haar nog worden beweerd dat ‘we’ het niet wisten toen we eraan begonnen. Dat ligt bij windenergie anders, zo vindt ze. De klinisch psycholoog schreef een tijd lang wekelijkse columns aan het adres van gemeenteraadleden. Deze zijn gebundeld in het boekje ‘Brieven aan de macht’.

Doelstelling

Onder de aanwezigen waren kritische inwoners en gemeenteraadsleden, maar ook mensen die geïnteresseerd zijn in het project dat de gemeente – puur uitgedrukt in megawattuur – een eind op weg helpt naar de klimaat- en duurzaamheidsdoelstelling. Dat is logischerwijs een belangrijk deel van de boodschap van Pure Energie en LochemEnergie.

Een belangstellende inwoner van Laren zei: “Natuurlijk moet je rekening houden met de belangen van omwonenden. Gezondheidsschade mag je als fatsoenlijke samenleving gewoonweg niet laten gebeuren. En als blijkt dat het niet kan zonder zulke schade te veroorzaken, dan moet je er niet aan beginnen. Punt. Aan de andere kant moet je – in dit stadium – ook niet zonder meer veronderstellen dat het niet zonder schade kan. Dan suggereer je dingen te weten die nog niet weet.”

Vergrootglas

De rol van energiecoöperatie LochemEnergie ligt onder een vergrootglas. Directeur Bob Duindam snapt dat, maar wijst erop dat de organisatie precies doet waarvoor het is opgericht. “We hebben – samen met andere coöperaties in het land – geprobeerd of we samen wind op zee kunnen realiseren. Maar de concessies zijn aan de grote commerciële consortia vergund. Die zijn niet bereid om een stukje af te staan. Bovendien ligt Lochem wel erg ver van zee. Dat zorgt voor hoge kosten en veel transportverlies.”

Bestuurder Hans Geerlink verwoorde de worsteling van de organisatie: “We willen dit heel graag realiseren maar aan de andere kant zullen we niet ontkennen dat het een forse impact heeft op de omgeving.”

Duitse bedrijven

Duindam: “In dit project kunnen we lokaal eigendom realiseren. Pure Energie heeft daar oog voor. Dat had ook anders kunnen uitpakken. Grote Duitse bedrijven hebben hier ook rondgekeken. Die hadden waarschijnlijk veel minder een boodschap gehad aan lokale belangen. Er is geen wet die hen verplicht om een deel van de opbrengst te delen met de lokale gemeenschap.”