Struikelstenen gelegd op drie plaatsen in Lochem

0
Een lid van de familie Van Uhm legt een bloem bij de zojuist gelegde Stolpersteine. Deze zijn daarna door Circulus-Berkel in het trottoir verzonken (foto: LochemsNieuws)

LOCHEM – Opnieuw is in Lochem een aantal Stolpersteine (struikelstenen) gelegd, ter nagedachtenis van in de Tweede Wereldoorlog weggevoerde en vermoorde Joden. Dit gebeurde woensdagmiddag bij Zwiepseweg 59 en Emmastraat 25.

Lees ook het bericht over een boek over Zwiepseweg 59 dat is verschenen…

In het trottoir voor Zwiepseweg 59 herinneren 4 stenen aan voormalige bewoners van het huis. Dit zijn Abraham Elburg (41), zijn vrouw Hinde Elburg-Schuster (37), hun dochtertje Betty Elburg (8) en (groot)moeder Bertha Elburg-Gottschalk (77). Zij werden in de oorlog naar Kamp Westerbork gebracht en van daaruit naar vernietigingskampen in Polen vervoerd en vergast. Hinde en Betty kwamen in Auschwitz terecht en Bertha in Sobibor. Van Abraham Elburg is niet bekend hoe en waar hij aan zijn einde kwam. Op de steen staat ‘omgebracht 31-3-1944, ergens in Polen.

Psalm

Bij de stenen werden bloemen gelegd en de aanwezigen namen een minuut stilte in acht. Chazzan (voorganger) Bert Oude Engberink droeg een psalm voor. Deze wordt gebruikt bij Joodse begrafenissen, maar omdat de betrokkenen nooit een officiële begrafenis hebben gehad, gebeurde dit nu alsnog.

Coen van Uhm, voormalig bewoner van Zwiepseweg 59 en auteur van het woensdag verschenen boek over de Joodse bewoners ervan, vertelde over wat hen is overkomen. Oude Engberink vertelde dat een broer van Hinde Elburg-Schuster na de oorlog opperrabbijn werd. De grote RAS Synagoge in Amsterdam is naar hem vernoemd. RAS staat voor Raw Abraham Schuster. Een in Amsterdam wonende zoon liet weten blij te zijn met plechtigheid in Lochem.

lees verder onder de foto…

De vier Stolpersteine die zijn gelegd bij Zwiepseweg 59 (foto: LochemsNieuws)

Emmastraat

Bij Emmastraat 25 werden 5 stenen gelegd voor leden van de familie Koopman. Ook over dit huis verscheen al in 2010 een boek, van de hand van Lochemer Cees Derlagen. Een derde plechtigheid vond plaats in de Dr. Rivestraat. Op nummer 6 woonden vroeger twee inwoners van Joodse komaf. Zij waren 84 en 85 jaar oud en heetten Heilbronn. Ook zij werden in de oorlog weggevoerd en vermoord.

Een huisnummer 6 bestaat niet meer in de Dr. Rivestraat. Ter plaatse gaat huisnummer 4 nu over in nummer 8. Op de grens van beide panden zijn nu stenen gelegd. Op 1 juni worden opnieuw Stolpersteine gelegd, dan in Walderstraat voor leden van de familie Hartog.

Struikelen

Voorzitter Pieter Arts van de Stichting Stolpersteine Lochem zei woensdag dat de struikelstenen niet worden gelegd om mensen letterlijk te laten struikelen. Wel is de hoop dat de mensen even stilstaan bij wat er destijds is gebeurd met de bewoners van de betrokken woningen. Na elke steenlegging zorgt de stichting ervoor dat informatie over het betrokken adres beschikbaar is bij de VVV.