Politie: Wekelijks 300 tot 500 meldingen internetfraude

0
Foto ter illustratie (bron: freepik.com)

LOCHEM – Cybercrime is een fenomeen dat zich snel uitbreidt. De politie krijgt wekelijks tussen 300 en 500 meldingen en aangiftes binnen van mensen die het slachtoffer zijn geworden of dreigden te worden. De trucs van online-criminelen worden soms doorzien maar 60 procent van de mensen die melding maakt van een voorval is daadwerkelijk opgelicht. Het gaat per slachtoffer om gemiddeld 3.000 euro schade.

Het gemiddelde bedrag dat mensen kwijtraken stijgt. In voorgaande jaren was dit nog 2.000 tot 2.500 euro. De slachtoffers zijn vaak 50 jaar of ouder, maar ook jongere mensen worden benaderd door oplichters. De cijfers zijn bekend tot en met augustus van dit jaar.

‘Vriend in nood’

Een bekend fenomeen is wat bij de politie de ‘vriend-in-nood-fraude’ heet. Daarbij doet iemand zich voor als vriend, familielid of andere bekende. Er wordt, vaak via WhatsApp, een financiële noodsituatie geschetst. Bijvoorbeeld dat de bekende in het buitenland geld, telefoon en/of papieren is kwijtgeraakt. Gevraagd wordt om direct geld over te maken. Soms volgt ook nog een tweede verzoek.

Bij deze werkwijze kan het WhatsApp-account van de bekende gehackt zijn, waardoor het lijkt of de vriend of familielid inderdaad zelf hulp zoekt. Een bekende smoes is ook dat het bericht binnenkomt vanaf een nieuw telefoonnummer. Daarbij wordt een smoes opgehangen over een telefoon die verloren of stuk is gegaan of van een nieuwe simkaart. Deze vorm van oplichting kan ook plaatsvinden via e-mail, SMS, Snapchat en Telegram.

Bankhelpdeskfraude

In augustus kreeg de politie 140 aangiften binnen van zogeheten bankhelpdeskfraude. Dit zijn regionale cijfers van de Politie Oost-Nederland. In de maanden daarvoor lagen de aantallen nog hoger. Bij deze vorm van oplichting ligt de schadebedragen vaak vele maken hoger dan het gemiddelde.

Bij deze oplichtingstruc bellen fraudeurs mensen thuis op en doen zich voor als bankmedewerkers. De slachtoffers kunnen in het beeldscherm van hun telefoon soms het daadwerkelijke nummer van de bank zien. De oplichters hebben gedetailleerde gegevens van slachtoffers, zoals rekeningnummers.

Overboeken

De oplichters maken het slachtoffer wijs dat hun bankrekening niet meer veilig is. Ze krijgen de vraag om zelf hun hele banksaldo met één of meer overboekingen zogenaamd ‘veilig te stellen’ op een andere bankrekening. Deze wordt ook wel ‘kluisrekening’ genoemd. In werkelijkheid is dit een bankrekening van de oplichter.

Ook een bekende truc is dat iemand van de bank ‘met spoed’ bij het slachtoffer thuis komt ophalen. Als ook de pincode van de overrompelde eigenaar wordt ontfutseld is het geld snel van de rekening verdwenen via pintransacties. De slachtoffers zijn vaak ouderen die zelf niet internetbankieren. Dit is dus vooral ook een vorm van offline-fraude.

Beleggingsfraude

Beleggingsfraude is de laatste tijd sterk in opkomst, meldt de politie. En de Fraudehelpdesk noteerde dit jaar een toename van 30 procent. Hierbij gaat het vaak om heel veel geld. Schadebedragen van 50.000 tot 100.000 euro zijn niet ongebruikelijk, met uitschieters naar enkele tonnen. In juli bedroeg de schade door deze vorm van oplichting 1,3 miljoen euro. Een maand later was dit meer dan verdubbeld, naar 2,7 miljoen.

Oplichters maken gebruik van de belangstelling voor alternatieven voor de lage rente op spaargeld. Ze beloven letterlijk gouden bergen als wordt belegd. In alle gevallen worden prachtige rendementen beloofd, in de praktijk wordt er niet of nauwelijks uitgekeerd. De impact is enorm. “Op één dag kreeg ik aangiften binnen die in schade varieerden tussen de 50.000 en 110.000 euro’”, vertelt Jørg Lefers van het Cybercrimeteam van de Eenheid Oost-Nederland.

Slachtoffers reageren op advertenties voor beleggingsproducten of worden actief benaderd via e-mail of telefoon. Verzekeraars dekken schade die op deze manier ontstaat niet. De financiële en psychische gevolgen voor de slachtoffers zijn vaak groot.

Actueel: energiefraude

De sterk stijgende energieprijzen maken dat consumenten op zoek gaan naar alternatieven van gas tegen concurrerende prijzen. Ook hier maken criminelen graag gebruik van. De politie en organisaties als de Fraudehelpdesk, de Consumentenbond en het tv-programma Meldpunt van Omroep MAX ontvangen de laatste tijd veel meldingen over oplichting rond de aankoop van hout. Er zijn inmiddels meer dan 60 malafide webshops in hout (openhaardhout en pellets) ontmaskerd. Meer dan 500 mensen deden aangifte van oplichting bij de politie.

Vaak bestellen en betalen slachtoffers via een website haardhout, maar krijgen uiteindelijk niets geleverd. Ook worden bedrijfsnamen misbruikt. Sommige ondernemingen verkopen wel echt haardhout, maar hebben zelf geen website. Oplichters starten een website onder dezelfde naam en bieden producten aan, met als enige doel om consumenten geld uit de zak te kloppen.

Suffe vertaling

Uit een artikel op de website van de politie blijkt dat het vaak gaat om buitenlandse criminelen die herkenning van malafide praktijken wel heel gemakkelijk maken. Er is vaak sprake van erbarmelijke vertaling die een lichtje zouden moeten doen branden. Er is bijvoorbeeld sprake van ‘houtsoorten’ als ‘gecomprimeerd logboek’, ‘samengeperst houten logboeken’ (‘log’ is Engels voor houtblok).

Meer in het algemeen vormen malafide webwinkels nog altijd een groot probleem. De ‘nepshops’ schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond. De politie registreerde in 2020 zo’n 6.400 aangiften over malafide webshops, in 2021 verdubbelde dat aantal naar ruim 13.000. De teller stond begin september dit jaar op 8.300 aangiften. Het gemiddelde schadebedrag is ook gestegen: van 150 euro in 2021 naar 330 euro per gedupeerde in het eerste half jaar van 2022. Online geldt de bekende vuistregel: ‘Als een aanbod te mooi is om waar te zijn, dat is het dat meestal ook.’

Actuele lijst

De politie publiceert een dagelijks bijgewerkte lijst van zo’n 150 websites waarover meldingen zijn binnengekomen. Ook verdachte bankrekeningnummers worden hier vermeld. Enkele voorbeelden: ab-brandhout.com, brandhoutenpellets.nl, brandhouthuis.com, bouwinradiatoren.nl en blokjeskopen.com. Deze sites zijn inmiddels uit de lucht gehaald, of daar wordt nog aan gewerkt.

De politie ziet dat criminelen graag ‘seizoensgebonden’ werken. Zo proberen ze in de zomer BBQ’s te slijten. Nu het kouder wordt spelen ze in op de behoefte aan energie. Aangiftes helpen de politie bij het uit de lucht halen van malafide websites, waardoor nieuwe slachtoffers worden voorkomen.

Aangifte doen kan via: politie.nl/aangifte-of-melding-doen.
Hier is ook de lijst met malafide webshops te vinden.

Meer informatie:
www.fraudehelpdesk.nl
www.politie.nl/onderwerpen/cybercrime.html

Lees HIER een artikel van de politie over beleggingsfraude
Lees HIER een artikel van de politie over fraude met energieproducten
Lees HIER een artikel van de politie over bankhelpdeskfraude