Nedersaksisch meest gesproken officiële regionale taal

0
Foto ter illustratie (bron: freepik.com)

LOCHEM/GORSSEL – Het Nedersaksisch is, na Nederlands, de meest gesproken taal. Ongeveer een kwart van de 15-plussers gebruikt thuis het meest een andere voertaal dan het Nederlands. Van de erkende regionale talen wordt Nedersaksisch (5%) heeft meest gesproken. Gevold door Limburg (3%) en Fries (2%). Engels, Pools en Turks zijn andere talen die achter de voordeur worden gesproken.

Het gebruik van regionale talen en dialecten verschilt per regio, maar ook opleiding en leeftijd zijn van invloed. Dit blijkt uit cijfers van het CBS-onderzoek Sociale samenhang en welzijn, dat in 2019 onder ruim 7,5 duizend personen is uitgevoerd.

Nationaal onderzoek

Het is de eerste keer sinds 1998 dat over dit onderwerp een nationaal onderzoek is gehouden dat is gebaseerd op een representatieve steekproef. De deelnemers gaven antwoord op de vraag: ‘Welke taal of welk dialect wordt bij u thuis het meest gesproken?’ Daarbij konden ze kiezen uit een lijst met 111 talen en dialecten. Bovendien konden ze een taal of dialect toevoegen als die niet op de lijst voorkwamen. In totaal werden 149 talen en dialecten vermeld. De uitgebreide resultaten zijn gepubliceerd als artikel in de reeks Statistische Trends: Talen en dialecten in Nederland – Wat spreken we thuis en wat schrijven we op sociale media?

Andere talen thuis

Het Nedersaksisch komt vooral voor in Gelderland, Overijssel, Drenthe en Groningen. Een dialect wordt door ruim 5 procent van de 15-plussers in Nederland thuis het meest gesproken en een andere taal, zoals Turks, Engels of Marokkaans/Berbers, door ruim 8 procent. In totaal is bij bijna een kwart van de 15-plussers de voertaal thuis geen Nederlands, maar een dialect, een regionale taal of een andere taal.

Sterke verschillen

Provincies verschillen sterk in de taal of dialect die thuis het meest gesproken wordt, waarbij dialecten en talen zich uiteraard niet aan de provinciegrenzen houden. Het Nederlands is het vaakst de voertaal in de provincie Utrecht en het minst vaak in Limburg, waar net iets minder dan de helft in het Nederlands communiceert.

Van de Friezen spreekt 40 procent thuis voornamelijk Fries, van de Limburgers 48 procent Limburgs. Het Nedersaksisch wordt door 31 procent in Drenthe, door 26 procent in Groningen en door 24 procent in Overijssel thuis gebezigd. In Gelderland is dit 10,2 procent. Het gebruik van het Nedersaksisch in de Achterhoek en op delen van de Veluwe legt het in de grote provincie af tegen andere talen.

Dialecten

In Zeeland en Noord-Brabant wordt thuis relatief vaak gecommuniceerd in een dialect dat niet behoort tot een van de regionale talen. In Flevoland, Noord- en Zuid-Holland wordt met ruim 10 procent thuis het vaakst voornamelijk een andere taal, zoals Engels, Turks, Marokkaans/Arabisch en Pools gesproken. In Drenthe is dit met 3 procent het minst het geval.

Het gebruik van dialect als voertaal thuis neemt af naarmate de opleiding hoger is. Bij een andere taal komt het thuisgebruik zowel bij de laagst- (18 procent) als de hoogstopgeleiden (11 procent) meer voor. Bij de eerste groep gaat het dan hoofdzakelijk om talen als Pools, Turks, Chinees/Mandarijn en Marokkaans/Berbers, bij de tweede groep om Engels.

Opleidingsniveau

Bij de regionale talen is er een verschil tussen Nedersaksisch enerzijds en Fries en Limburgs anderzijds in de relatie tussen taalgebruik en opleidingsniveau. Terwijl het Nedersaksisch aanzienlijk minder thuis wordt gebruikt naarmate het opleidingsniveau hoger is, is dat verschil bij Fries en Limburgs veel geringer.

(bron: CBS)