Minister Kuipers laconiek over afschaling ziekenhuis Zutphen

0
De nood-ingang van Gelre Zutphen (archieffoto: LochemsNieuws)

ZUTPHEN/LOCHEM – Minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid doet bij de beantwoording van Kamervragen van verschillende partijen tamelijk laconiek over de plannen van de raad van bestuur van Gelre ziekenhuizen met de locatie Zutphen. Volgens de minister liggen er voldoende ziekenhuizen in de omgeving met een afdeling spoedeisende hulp (SEH) en kunnen ambulances deze nog steeds binnen de geldende norm van 45 minuten bereiken.

Op de vraag hoe de sluiting van de afdeling verloskunde en de afschaling van de SEH in Zutphen de aanrijtijden bij bevallingen zou beïnvloeden schrijft Kuipers letterlijk: ‘De locatie van Gelre Ziekenhuizen in Zutphen wordt omringd door zeven andere ziekenhuizen: in Deventer, Almelo, Enschede, Winterswijk, Doetinchem, Arnhem en Apeldoorn. Al deze ziekenhuizen bieden zowel acute verloskunde als een 24/7 spoedeisende hulp (SEH) aan.’

Ambulances

Vervolg van het antwoord: ‘De locatie van Gelre Ziekenhuizen in Zutphen is het dichtstbijzijnde ziekenhuis voor de inwoners van zes gemeenten: Berkelland, Bronckhorst,
Brummen, Lochem, Rheden en Zutphen. De gemiddelde huidige ritduur per ambulance vanaf het moment van melding tot aankomst op de SEH of afdeling acute verloskunde in Zutphen verschilt per gemeente en varieert van 16 tot 31 minuten. De toename in ritduur bij een sluiting van de SEH of afdeling acute verloskunde op de locatie in Zutphen varieert van 1 tot 16 minuten. Alle inwoners kunnen in die situatie nog steeds binnen de geldende
norm van 45 minuten per ambulance naar minstens vier andere SEH’s of afdelingen acute verloskunde vervoerd worden.’

Kuipers vindt de inrichting van de eigen organisatie de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieders, mits binnen de gelden normen én op voorwaarde dat de kwaliteit en continuïteit van de zorg zijn geborgd. Hij schrijft: ‘Om te komen tot toekomstbestendige inrichting staan ziekenhuizen soms voor ingrijpende keuzes en het is begrijpelijk dat die tot allerlei gevoelens bij betrokkenen zoals het zorgpersoneel of bewoners kunnen leiden. Daarom is het van belang dat zij goed en tijdig worden betrokken bij de plannen en de verdere besluitvorming.’

Steun

De minister lijkt in zijn beantwoording de voornemens van Gelre ziekenhuis te ondersteunen. Dit blijkt onder meer uit dit gedeelte van de antwoorden: ‘Het voorgenomen besluit van Gelre Ziekenhuizen heeft juist als doel om de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg in de regio verder te borgen, en om het schaarse personeel zo doelmatig mogelijk in te zetten. Binnen de instelling van Gelre Ziekenhuizen blijft het straks mogelijk om op de locatie in Apeldoorn te bevallen. Daarnaast blijven de verloskamers in omliggende ziekenhuizen zoals in Doetinchem, Winterswijk, Arnhem en Deventer beschikbaar.’

Kuipers vindt wel dat zwangere vrouwen in de regio goed voorgelicht moeten worden door hun verloskundigen over de verschillende mogelijkheden qua bevallocatie, zodat een weloverwogen (alternatieve) voorkeurslocatie kan worden gekozen. Overigens zijn regionale verloskundigen erg tegen de sluiting van de afdeling verloskunde in Zutphen. De meesten van hen namen deel aan de genoemde demonstratie in Zutphen.

Kwaliteit

Als het gaat om de gevolgen van sluiting van de SEH in Zutphen voor de kwaliteit van zorg schrijft de minister dat de kwaliteit en toegankelijkheid van spoedeisende zorg van groot belang zijn en beide geborgd moeten zijn. Hij verwijst naar het onlangs afgesloten Integraal Zorgakkoord (IZA). Een uitgangspunt daarvan is: ‘de zorg dichtbij waar dat kan, en verder weg waar dat moet, bijvoorbeeld om te kunnen garanderen dat iedereen die hoogcomplexe zorg nodig heeft erop kan rekenen dat de zorg van goede kwaliteit is.’ Kuipers wijst erop dat laagcomplexe spoedzorg 24/7 beschikbaar blijft in Zutphen. Overigens is nog niet bekend in welke vorm dit het geval zal zijn.

Over het belang van draagvlak onder werknemers, gemeenten en patiënten meent de minister dat het van belang is dat burgers en andere betrokkenen zich zeker en veilig voelen bij het aanbod van acute zorg in hun regio. ‘Het is dan ook essentieel dat werknemers, gemeenten en patiënten worden betrokken bij besluitvormingsprocessen in het kader van veranderingen in het acute zorglandschap.’

Twijfel

In de regio bestaat grote twijfel of aan die voorwaarde is voldaan. Betrokkenen organisaties, zorgverleners en gemeentebesturen voelen zich overvallen door de plannen van de raad van bestuur van Gelre. Kuipers lijkt daar wel vertrouwen in te hebben, want hij schrijft: ‘De raad van bestuur van Gelre ziekenhuizen geeft aan dat de cliëntenraad van het Gelre en diverse regionale partners zijn geconsulteerd en betrokken in het proces voorafgaand aan het voorgenomen besluit. Verder benadrukt de raad van bestuur het belang om alle betrokken partijen op goede wijze mee te nemen in het vervolg van het proces, en hen actief te informeren over de achterliggende overwegingen.’

Dan volgt een relaas van het ziekenhuisbestuur over de tot nu toe gevolgde procedure en wat in dat opzicht nog gaat komen. Gemeenten en partners zouden al in 2021 zijn geconsulteerd. Kuipers hierover: ‘Dit alles is conform de AMvB en regeling Acute Zorg. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet hierop toe.

Begrip

De minister toont begrip voor ‘allerlei gevoelens’ bij betrokkenen, waaronder de medewerkers van het ziekenhuis. Maar ziekenhuizen staan volgens hem soms voor ingrijpende keuzes om tot een toekomstbestendige inrichting te komen. Hij wijst hierbij andermaal op het belang van tijdige betrokkenheid bij de besluitvorming.

Op de vraag hoe de minister de acute en verloskundige zorg in de regio toegankelijk denkt te houder volgt een heel technisch antwoord. Het ziekenhuis moet een continuïteitsplan opstellen. Verder moet er via het Regionaal Overleggen Acute Zorg regio’s (ROAZ-regio’s) zogeheten beelden en plannen worden ontwikkeld waaruit blijkt wat de zorgvraag en -aanbod is en waar de knelpunten liggen. Hierop moet vervolgens geacteerd worden.

Regionaal

Het is overigens de vraag of de door de minister genoemde SEH-afdelingen van omliggende ziekenhuizen in de toekomst overeind blijven. Voorzitter Pier Eringa van de raad van bestuur van Gelre zei in februari tegen demonstranten bij het ziekenhuis in Zutphen dat ook andere ziekenhuizen vermoedelijk hun volwaardige SEH kwijtraken. En de minister zei onlangs het tv-programma Op1 dat de kwaliteit van SEH’s niet overal voldoet aan de kwaliteitseisen en dat concentratie waarschijnlijk onvermijdelijk is.