LOCHEM/AMPSEN – Als de voortekenen niet bedriegen gaat de gemeente Lochem voor aan asielzoekerscentrum (azc) met maximaal 250 opvangplekken in Ampsen. Daarvoor zijn ongetwijfeld nog stevige onderhandelingen nodig met zowel omwonenden als het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA).
Omwonenden hamerden dinsdagavond op een voor de gemeenschap behapbare schaal. Met het COA moet worden gesproken over de 300 plekken die de organisatie als minimum hanteert voor een zelfstandig azc waar medische zorg, onderwijs en toezicht ter plekke worden georganiseerd.
Het getal van 250 plekken kwam dinsdag – verrassend – bovendrijven. De VVD verspreide die dag een persbericht waarin dit aantal als harde voorwaarde werd genoemd. Tijdens een politiek tafelgesprek, in de avonduren, kwam burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve met hetzelfde getal op de proppen. De afgelopen weken werden aantallen angstvallig vermeden. In de wildste verhalen ging het om 500 opvangplekken of nog meer.
Optelsom
Van ‘t Erve maakte een optelsom: Lochem moet volgens de huidige stand 211 plekken realiseren op grond van de kersverse Spreidingswet. Daarnaast moet voor 1 juli iets zijn geregeld voor de 65 plekken voor jonge asielzoekers in hotel Paasberg. Samen zijn dit 276 plekken. Ondanks het door het COA gehanteerde minimum van 300 denkt de burgemeester uit te kunnen komen op 250. “Take it or leave it”, zo luidt de boodschap.
Zo denkt ook fractievoorzitter Jan de Vries van de VVD erover. In een toelichting op het genoemde persbericht zegt hij dat het COA ook in andere plaatsen water bij de wijn heeft gedaan, mede omdat de nood hoog is. De Vries liet doorschemeren dat de liberalen niet zullen rouwen als het COA de deal afwijst. De organisatie wil locaties met minder dan 300 plekken alleen accepteren en begeleiden als zaken als zorg, onderwijs en toezicht lokaal worden geregeld. Dat zou in Lochem een onacceptabele druk leggen op huisartsenzorg en de scholen.
School
Op het terrein van jeugdzorginstelling Pactum staat een school. Van ‘t Erve ziet dat als een goed argument om ook voorwaarden te stellen aan de te huisvesten doelgroepen. Niet alleen mannen maar liefst gezinnen met schoolgaande kinderen. En het allerliefst nog mensen die al een verblijfsvergunning hebben en dus geen mensen voor wie afwijzing dreigt.
Dinsdagavond kwamen tien insprekers aan het woord. Van omwonenden, eigenaren van woningen op bungalowpark Het Exelloo tot zorgboerderij Reubezorg, de eigenaar van landgoed Ampsen en de secretaris van sterrenwacht Phoenix. Teveel voor een gedetailleerde beschrijving, maar er zaten wel veel overeenkomsten in hun bijdragen. Termen als ‘schaal en aard’ vielen vaak, net als sociale veiligheid en de lastige verkeerssituatie op de smalle Ampsenseweg.
Vrees
Lang niet iedereen wijst asielopvang in de buurt volledig af, maar de angst voor onveilige situaties voor met name kinderen en vrouwen zit bij sommigen diep. Veehouders in de buurt vrezen bovendien de mogelijke waardevermindering van hun woning en bedrijf, waardoor financiering lastig kan worden. Uitbreiding komt mogelijk in gevaar door knellende milieucirkels die om het geoogde azc worden getrokken. De sterrenwacht is huurder van grond op het terrein en ziet veel problemen – en zelfs het einde – opdoemen als het COA de boel overneemt. En ook daar leeft angst over onveiligheid in met name de avonduren.
Omwonenden zijn niet te spreken over de communicatie van de gemeente tot nu toe en nog minder over de informatie van die COA loslaat. De burgemeester zei spijt te hebben dat – toen de informatie naar buiten kon – niet bij alle direct omwonenden is aangebeld in plaats van een brief in de bus te deponeren. Die zorgde voor een schokreactie. Ook was de gemeente de eigenaar van het landgoed vergeten te informeren. De klacht dat een beloofde klankbordgroep na weken nog niet is opgetuigd leidde eveneens tot boosheid.
Klankbord
De raadsfracties stelden vragen over die klankbordgroep. Die krijgt – als het aan Van ‘t Erve ligt – een actieve rol bij de totstandkoming van het bestuursovereenkomst die uiteindelijk tussen gemeente en COA moet worden gesloten. Hierin worden de voorwaarden vastgelegd, waaronder ook de aantallen. Het college kan zich voorstellen dat het aantal van 250 plekken voor 5 jaar wordt vastgelegd, zonder mogelijkheden tot uitbreiding. De duur van de overeenkomst zelf kan oplopen tot 30 jaar, zo is de gedachte.
De raad hamerde flink op het serieus nemen van de zorgen van de omwonenden. Die moeten in kaart worden gebracht en worden voorzien van mogelijk oplossingen. Deze risicoanalyse is maandag gestart en wordt uitgevoerd door het Arnhemse Bureau Beke dat is gespecialiseerd in onderzoek en advies op het gebied van veiligheidsvraagstukken en criminaliteit.
Tijdsdruk
De resultaten en adviezen van het bureau worden pas in juni verwacht. De jonge asielzoekers in hotel Paasberg moeten daar al op 1 juli weg. Die datum is een belofte die is gedaan aan de omwonenden van het hotel. Alleen als het niet anders kan – en er zekerheid is dat Ampsen kort daarna gerealiseerd wordt, is de burgemeester bereid om de omwonenden van de Paasberg te vragen ‘of ze het nog een paar maanden uitgehouden’. Voor zover bekend zorgen de jongere niet voor veel overlast. Als er een tussenoplossing moet komen omdat de verkoop van de locatie langer duurt, is dit vooral een zaak tussen het COA en Pactum, vind Van ‘t Erve.
Waardevermindering van onroerend goed komt mogelijk in aanmerking voor planschade. De raadsfracties willen dat de gemeente daar zo nodig aan meewerkt en waakt voor lange juridische procedures. Ook wees de burgemeester op de gebruikelijk mogelijkheden van bezwaar en beroep. Zonder garanties of een blanke cheques te geven wil Van ‘t Erve ook de sterrenwacht te hulp schieten als dat nodig is.
Volgende stap
De fracties kunnen nog schriftelijke vragen stellen. Die worden binnen een week beantwoord. De raad wil op maandag 4 maar debatteren over het onderwerp. Dan zijn moties te verwachten, over onder meer hoe de inspraak wordt geregeld. Overigens werden COA en Pactum door het college met elkaar in contact gebracht op basis van een eerdere motie van de voltallige gemeenteraad, waarin werd opgeroepen om te onderzoeken wat in de gemeente mogelijk is qua meer structurele opvang van vluchtelingen.
