LOCHEM – Sebastiaan van ‘t Erve (47) kondigde eerder al aan dat hij geen derde termijn als burgemeester van de gemeente Lochem ambieert. De tweede termijn loopt op 8 januari 2026 af, dus dat gold als uiterlijke vertrekdatum. Door de coalitiebreuk van afgelopen november, en met de verkiezingscampagne op komst, ging hij nadenken. “Rond Kerst en Oud en Nieuw kwam ik tot de conclusie dat het beter is als ik stop het moment dat het college weer compleet is. Dat moment is nu.”
Hij maakte zijn vertrek, op 31 maart, vorige week bekend via een brief aan de raadsleden en de inwoners van de gemeente. Het college wist tot die woensdag ook van niets. “Ik heb die brief die ochtend, met tranen in de ogen, voorgelezen. Dat was een emotioneel moment”, zegt Van ‘t Erve. Een dag eerder was, tijdens een tumultueuze raadsvergadering, het aangepaste coalitieakkoord van Gemeentebelangen (GB), Meedenken met Lochem (MmL) en D66 besproken. D66 neemt de plaats in van de VVD en schoof Michiel Rijsberman als wethouder naar voren. Hij werd tijdens diezelfde raadsvergadering geïnstalleerd.
Coach
Van ‘t Erve: “Als burgemeester coach je een team dat je niet zelf kiest. De nieuwe ploeg – en zeker de nieuwe wethouder – verdienen een coach die zich voor 100 procent inzet. Ik kan en wil die rol niet meer vervullen. Het is beter dat ik nu plaats maak en ruimte maak voor een opvolger.” Tijdens de afgelopen feestdagen heeft hij de adviezen van Dick de Cloe, die het politieke landschap na de coalitiebreuk in kaart bracht, drie keer gelezen. “Er moeten flinke stappen worden gezet op het gebied van de samenwerking in de raad. Dat bleek vorige week maar weer eens.” Hij doelt op de clash tussen LochemGroen! en MmL tijdens het debat over het Pluspuntenakkoord van de nieuwe coalitie.
In januari sprak Van ‘t Erve met de commissaris van Koning. Daar kondigde hij zijn voorgenomen vervroegde vertrek al aan. “Voor de commissaris kan mijn aankondiging van vorige week dus niet als een grote verrassing zijn gekomen. Als hij in januari goed naar mij heeft geluisterd, heeft hij misschien al wat rondgebeld met potentiële waarnemers.” De aanstelling van zo’n waarnemer ligt voor de hand. Dat geeft de gemeenteraad tijd om een profielschets voor een opvolger te schrijven. De vertrouwenscommissie is al samengesteld.
Omgangsvormen
De procedure, van sollicitaties en voorselectie door de commissaris van de Koning tot aan de aanbeveling van de raad en de uiteindelijke benoeming door de Kroon neemt de nodige tijd in beslag. Ook al omdat er verkiezingen op komst zijn, moet een waarnemer mogelijk langere tijd aan de bak. Waarnemers zijn meestal gelouterde bestuurders en dat is ook nodig met de stevige opgaven die de gemeente wachten, zoals woningbouw, asielopvang en flinke bezuinigingen. En dan is er nog die ‘crisis’ rond de omgangsvormen in de gemeenteraad.
Op de vraag of hij is afgeknapt op het ambt van burgemeester zegt Van ‘t Erve: “Nee, dat zeker niet! Het is een uniek ambt. Loslaten waar je zielsveel van houdt is moeilijk. Het is echter ook een ambt dat eist dat je er altijd bent. Dat trekt een wissel op je gezin. De telefoon kan elk moment gaan en dan moet papa weg. En tijdens een piketdienst mag je niet verder dan een uur reizen buiten de gemeente zijn.” Hij wijst op de drama’s die hij in zijn rol als burgemeester meemaakte en nooit zal vergeten. “Je draagt altijd de verantwoordelijkheid. Dat is zowel lastig als mooi. Ik ga die rol missen.”
Hij citeert een collega-burgemeester: “Het burgemeesterschap is als heroïne. Het is lekker maar ontzettend slecht voor je. En net als veel verslaafden denk je er wel mee te kunnen omgaan.” Hij sluit overigens niet uit dat hij ooit nog weer terugkeert op een post in het openbaar bestuur.
Gezin
De wissel die het ambt op zijn gezin heeft getrokken, speelde een rol bij de overweging om geen derde termijn te willen. Het constant ‘aan staan’ woog zwaar. Er was ook sprake van bedreigingen, maar dat gaf volgens Van ‘t Erve niet de doorslag, zoals wel is gesuggereerd in de media. “Die bedreigingen waren er wel, maar gingen erbij in het emmertje. De druppel die het deed overlopen was het niet.”
Op de vraag wat hij gaat doen na 31 maart zegt hij: “Ik blijf nog beschikbaar voor advies voor mijn opvolger. En ik wil mijn promotietraject aan de universiteit van Leiden graag afmaken.” Na de hack, die het gemeentelijke computersysteem in 2019 trof, is hij zich gaan interesseren in de weerbaarheid van overheden en lokaal crisismanagement. Het promotietraject lag de laatste tijd stil, maar hij wil de draad graag weer oppakken.
Reacties
De aankondiging van vorige week leverde veel reacties op. “Dat zorgt voor een soort van flashback en ook wel voor emotionele momenten. Het maakt ook duidelijk dat we veel moois hebben bereikt en dat we dat samen hebben gedaan. Veel inwoners werken met bezieling aan het wel en wee van de gemeente.” Hij wijst op de mooie feesten die in alle kernen worden gevierd, zoals de Keidagen in Lochem en de Larense kermis. En op het bloeiende verenigingsleven.
Van een heel andere orde is het onderzoek naar Joods vastgoed in de gemeente. “Ik ben er heel trots op dat we er, mede door dat onderzoek, voor zorgen dat alle kinderen les krijgen in wat er rond de Tweede Wereldoorlog is gebeurd en dat ze Kamp Westerbork bezoeken.” Trots is hij ook op de Veteranenverordening. Daarin is onder meer de inzet van een veteranenombudsman geregeld. Die taak is ondergebracht bij de Nationale Ombudsman. “Die verordening geldt als nationaal voorbeeld. Ze zijn er tot in Rotterdam mee bezig.”
Geen wekker
Prettig vooruitzicht: “Op 1 april gaat de wekker niet meer, gaat de telefoon niet bij nacht en ontij, zijn er elke ochtend niet meer veel mails om te lezen en is er geen piket meer. Ondanks dat zijn de elf jaar voorbij gevlogen. Met heel veel leuke dingen. Zoals het openen van een Legotheek en het opspelden van enorm veel Koninklijke Onderscheidingen. En van dingen samen doen in een gepolariseerde samenleving.”
Over de politieke verhoudingen maakt hij zich zorgen. “De Cloe en formateur Hofland hebben verstandige dingen gezegd. Die lessen moet de raad ter harte nemen. De opgave is: samenwerken en elkaar vasthouden. Duidelijk is wel dat het probleem dieper zit dan dat je met één gesprek kunt oplossen. Daar ligt ook een taak voor de al genoemde coach. Dat moet er eentje zijn die langdurig beschikbaar is.”
Verbinding
Sebastiaan van ‘t Erve sluit af met: “Mijn afscheidsreceptie krijgt als werktitel mee: feest van verbinding.” Maar ook met de woorden: “We hebben het hier goed met elkaar. Dat mogen we ons wel wat vaker realiseren.”
