LOCHEM/GORSSEL – Frans Backhuijs begon maandag (31 maart) als waarnemend burgemeester van de gemeente Lochem. En hij blijft niet heel even. Hij blijft minstens twee jaar aan het roer staan. In die tijd wil hij de bestuurscultuur verbeteren en de onderlinge politieke verhouding normaliseren. Backhuijs beschouwt zichzelf als een bescheiden persoon die op de achtergrond blijft als het kan en op de voorgrond treedt als het moet.
Verder kreeg hij als opdracht van de Commissaris van de Koning mee: Houd de vaart erin op het gebied van huisvesting van asielzoekers, woningbouw en bezuinigingen. Volgende week maandag leidt de nieuwe man voor het eerst een raadsvergadering. “Ik ben geen hele strenge voorzitter maar als ik moet ingrijpen dan doe ik dat. De manier van leiding geven moet je aanpassen aan de lokale cultuur.”
Loopbaan
Over zijn achtergrond is al het een en ander gepubliceerd toen de benoeming op 14 maart bekend werd gemaakt. Geboren in Utrecht maar opgegroeid in Maastricht en politiek gevormd in Eindhoven. In die gemeente werd hij lid van de JOVD en was hij 4 jaar raadslid, 4 jaar fractievoorzitter en 8 jaar wethouder. Daarna belandde hij even in de bouwwereld, als commercieel manager bij Ballast Nedam. Vervolgens 7 jaar burgemeester van Oldenzaal en van 2011 tot 2023 was hij de eerste burger van Nieuwegein. Sindsdien was hij als waarnemer actief in achtereenvolgens Leusden en Oosterhout.
Backhuis woont in Oldenzaal. Zijn dochter is daar, na het burgemeesterschap van haar vader, altijd blijven wonen. “Toen ik stopte als burgemeester in Nieuwegein zijn mijn vrouw en ik ook verhuisd naar Oldenzaal. We hebben daar twee kleinzoons.”
Voorgesteld
De eerste werkdag van Frans Backhuijs viel op 31 maart. Die datum was volgens Commissaris van de Koning Henri Lenferink meer passend dan een start op 1 april. Want een grap is de benoeming allerminst. Op zijn eerste werkdag ontving hij de regionale pers. Hij werd voorgesteld door raadslid Jos Israel (PvdA), voorzitter is van de vertrouwenscommissie. Namens de commissie zei Israel dankbaar te zijn voor de samenwerking met de Gelderse commissaris en zijn staf. “We zijn blij dat we het snel eens werden over de noodzaak van een waarnemer en dat het wenselijk is dat deze langere tijd in Lochem kan blijven.”
Als burgemeester wil Frans Backhuijs het college coachen. “Ik wil ervoor zorgen dat de wethouders in positie komen. Ze stimuleren en adviseren”, zo zegt hij. Zelf heeft hij een portefeuille die, door veel interne zaken, minder politiek geladen is. Dat kan soms ineens anders worden als het gaat om openbare orde en veiligheid. Op dat vlak heeft hij de nodige ervaring. In Nieuwegein sloot hij in 2018 een woning nadat er eerst was geschoten en later een handgranaat werd aangetroffen.
Ondermijning
Backhuijs kreeg ook in Oosterhout te maken met aanslagen op woningen. Ondermijning baart hem zorgen. “Dat speelt ook op het platteland. Een boer met een leegstaande stal krijgt mogelijk te maken met lieden die de ruimte graag willen huren. Dan moet je niet naïef zijn. In preventieve zin moeten we mensen weerbaar maken. Ik ga me de komende tijd oriënteren op wat we op dat vlak al doen en indien nodig dingen in beweging zetten”, zo klinkt het.
Belangrijk punt wordt het veranderen van de bestuurscultuur en de onderlinge verhoudingen in de gemeenteraad. Backhuijs neemt het rapport, dat Dick de Cloe hier eind vorig jaar over schreef, als uitgangspunt. “Veranderingen beginnen bij jezelf”, zo luidt het credo. Na wat raadsvergaderingen te hebben teruggekeken is hij overigens niet eens heel negatief over de omgangsvormen. “Over het algemeen wordt wel met respect gedebatteerd. Maar soms wordt het net iets te persoonlijk en dan slaat de polarisatie toe. Dan gaat er iets mis met de gezamenlijkheid die nodig is om een sterke gemeente te maken.”
Rust en stabiliteit
Hij vertelt: “Een collega van mijn dochter komt uit Lochem. Toen bekend werd dat ik hier waarnemer zou worden, vroeg hij: “Weet je vader wel waar hij aan begint?” En hij voegt eraan toe: “Ik hoop dat hij over twee jaar kan zeggen dat het best goed is gegaan.” Veranderen kost tijd, maar Backhuijs denkt dat het in de twee jaar die hem is gegeven wel moet lukken. In het advies van De Cloe zijn rust en stabiliteit belangrijke factoren.
De genoemde vertrouwenscommissie werd opgetuigd na de eerste aankondiging van Sebastiaan van ‘t Erve dat hij geen derde termijn ambieerde. Een kroonbenoeming van een nieuwe burgemeester – nog voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 – leek aanvankelijk haalbaar. Dat veranderde toen Van ‘t Erve begin dit jaar aangaf al eind maart te willen stoppen. Hij nam vorige week afscheid. Dat had gevolgen voor de procedure rond zijn opvolging.
Vertrouwenscommissie
De vertrouwenscommissie kwam met de Commissaris van de Koning overeen dat er een waarnemer moest komen. De procedure op weg naar een nieuwe burgemeester zou anders deels samenvallen met de verkiezingscampagne. Nu er een waarnemer voor twee jaar is benoemd, ontstaat rust. Voorzitter Jos Israel legde maandag uit dat de vertrouwenscommissie pas na de verkiezingen en de coalitievorming van volgend jaar, in de nieuwe samenstelling, een profielschets gaat opstellen. Dan is nog zo’n driekwart jaar tijd voor de sollicitatie- en selectieprocedure. Die leidt uiterlijk begin 2027 tot een voordracht en vervolgens een Kroonbenoeming van een nieuwe burgemeester.
De tijdlijn komt Frans Backhuijs goed uit. “Ik loop richting pensioen en ik ga ervan uit dat Lochem mijn laatste klus is. Ik vind het leuk dat hier te mogen doen. Het is niet te ver van mijn woonplaats en Lochem is onder collega’s zeer bekend vanwege de burgemeestersconferentie die hier jarenlang werd gehouden. En, je mag het geloof ik niet hardop zeggen dat Tukkers en Achterhoekers op elkaar lijken, maar toch. Ze drinken in ieder geval allebei Grolsch.”
