Experts: ‘Hijsklus brug Lochem was gedoemd te mislukken’

0
Foto van het brugdeel vlak voor het ongeluk, met de zogeheten 'evenaar' (foto: Rob ter Mull)

LOCHEM – Experts op het gebied van hijsen, constructie en veiligheid denken dat grote fouten zijn gemaakt bij het hijsen van de brugboog op de bouwlocatie aan de Goorseweg. En vooral ook bij de voorbereidingen daarop. Op 21 februari ging het vreselijk mis toen de boog kantelde. Daarbij kwamen twee mensen om en raakten twee anderen gewond. Volgens de experts was het ongeluk te voorkomen geweest. Dit blijkt uit een artikel uit Cobouw, het vakblad voor de bouwbranche, van afgelopen week.

Wie het hele artikel in Cobouw wil lezen, vindt het HIER.

Cobouw sprak met diverse deskundigen en die oordelen dat de hijs heel instabiel was en dat de operatie gedoemd was om te mislukken. Ze verbazen zich erover dat niemand dit vooraf heeft geconstateerd en aan de bel trok. Het is een nogal technisch verhaal, maar centraal staat de constatering dat werd gehesen met het zwaartepunt boven de denkbeeldige lijn tussen de beide hijspunten. Daardoor had de boog de neiging om te kantelen. Het zware onderdeel hing al twee uur aan de kranen toe dat daadwerkelijk gebeurde.

Evenaar

Om het kantelen tegen te gaan werd bij het onderste hijspunt een zogeheten evenaar gebruikt: een soort dwarsbalk met twee kabels. De effectiviteit hiervan werd volgens de experts erg overschat. Toen de boog begon te kantelen was er geen houden meer aan. Het ging definitief mis toen het hijsoog, bij het bovenste hijspunt, afbrak. Het was niet berekend op de dwarskrachten die door het kantelen optraden. Het onderzoek van Arbeidsinspectie en de Onderzoeksraad voor Veiligheid richt zich onder meer op dit oog en de positie ervan.

Door de kromming van de boog in twee richtingen lag het zwaartepunt niet alleen boven de hijspunten maar ook ernaast. Verplaatsing van de genoemde evenaar en/of het hijsoog naar het midden van de boog was vermoedelijk afdoende geweest om het zwaartepunt te verleggen en kantelen te voorkomen. De door Cobouw geraadpleegde deskundigen verbazen zich over het feit dat geen van mensen, die vooraf naar de hijsmethode en constructie keken, aan de bel trok. Temeer omdat de betrokken bedrijven kunnen bogen op veel ervaring en ook wel grotere klussen hebben uitgevoerd.

Afwijkingen

In het artikel van Cobouw wordt door een deskundige van de TU Delft vastgesteld dat binnen een constructie- en hijsplan voor alle betrokkenen ruimte bestaat om (kleine) veranderingen aan te brengen, zoals de positie van de hijspunten. Bijvoorbeeld omdat dit beter uitkomt bij het lassen. Al die kleine afwijkingen samen kunnen grote gevolgen hebben, zo luidt de constatering, overigens zonder te stellen dat zeker is dat dit in Lochem is gebeurd.

Naast de hoofdaannemer zijn de constructeur van de brug, een bedrijf dat hijsplannen maakt en het hijsbedrijf betrokken bij de klus. Verder moet ook de provincie Gelderland, als opdrachtgever, het plan onder ogen hebben gehad.

Onderzoek

Wat er precies mis ging moet blijken uit het lopende onderzoek waarbij van seconde tot seconde wordt vastgelegd was er is gebeurd. De Arbeidsinspectie nam onder meer computers in de bouwkeet, en mogelijk ook mobiele telefoons in beslag, omdat daarop mogelijk aanwijzingen zijn te vinden van wat er in de aanloop naar het ongeluk gebeurde.

De bouwplaats is nog altijd het domein van de onderzoekers en wordt permanent bewaakt. Vrijgeven van de locatie gebeurt in fasen. Zo zijn de gebruikte kranen inmiddels afgevoerd.

Hieronder nogmaals de link naar het artikel van Cobouw:

Zolang de inspecteurs speuren naar bewijsmateriaal, blijft bouwput in Lochem nog plaats delict

Hoewel de onderzoekers de bouwplaats nog minutieus uitkammen, is het voor hijsexperts zonneklaar: het boogdeel van de brug bij Lochem had nooit onder het zwaartepunt gehesen mogen worden. De situatie was vanaf het eerste moment instabiel.