Einde buslijn 56: leefbaarheid versus winst [opinie]

LOCHEM/LAREN – Het openbaar vervoer werd al lang geleden geprivatiseerd. De markt zou het efficiënter en goedkoper maken. Dat het OV een overheidstaak zou moeten zijn is op het oog een nogal ‘socialistische’ opvatting, maar dit wordt door gedragingen van vervoersbedrijven zelf gevoed. Dat is niet nieuw, maar onze regio krijgt hier op dit moment ten volle mee te maken. Goede verbindingen, service en een leefbaar platteland staan niet meer voorop. Andere zaken, met winstgevendheid voorop, zijn leidend geworden. De vraag is of de gebruikte argumenten oprecht zijn.

Buslijn 56 rijdt zaterdag voor het laatst. Niemand wil dat, maar het vervoersbedrijf heeft de macht. En de provincie zat te slapen. Bovendien wordt pijnlijk duidelijk dat overleg met gemeenten en reizigers ver te zoeken is. Vervoersbedrijven hebben mensen in dienst die een mooi verhaal kunnen schrijven waarin veranderingen worden afgespiegeld als grote verbeteringen. En, met alle respect, ambtenaren in Arnhem kunnen dat niet controleren als ze niet zelf hun oor te luisteren leggen aan de basis. En dat doen ze dus niet, zo blijkt.

Blindvaren

Veranderingen worden voorgelegd aan het platform van reizigersorganisaties dat ROCOV heet. Ook daar moet men grotendeels blindvaren op de door het vervoersbedrijf aangeleverde argumenten. De provincie Gelderland is misschien wel te groot voor één consumentenplatform. En ten slotte: Het lijkt erop dat Arriva de gebruikelijke consultatie bij de gemeente Lochem en Berkelland is ‘vergeten’. Dat is in ieder geval wat de gemeente Lochem beweert.

Arriva is een dochter van Deutsche Bahn/Die Bahn (DB). Dat is een vennootschap die winst moet maken om te kunnen blijven bestaan. Daar is niks mis mee. Maar bij primaire voorzieningen als openbaar vervoer mag geld niet het enige argument zijn. De spreekwoordelijke Duitse Gründlichkeit is hier gevraagd. Zeker op het platteland is namelijk de leefbaarheid in het geding. En leefbaarheid is nauw verweven met economie. Goede verbindingen brengen mensen naar plekken waar ondernemers hun boterham moeten verdienen.

‘Vertraging’

Tijdens een actie van Lochemse gemeenraadsfracties werd, op bijna gênante wijze, duidelijk dat de chauffeur van de bus, waarmee raadsleden, de wethouder, leden van belangenverenigingen en de pers van Epse naar Lochem reden, instructies had om langzaam te rijden en aan het einde van de rit een flinke vertraging te laten aantekenen. Dat lukte feilloos. De bus reed met 40 kilometer per uur over nieuwe verkeersdrempels tussen Epse en Harfsen.

Wie de afgelopen week de rit van Lochem naar Deventer maakte heeft kunnen vaststellen dat de nieuwe drempels niet of nauwelijks tot vertraging leiden. Die dingen zijn redelijk ‘smooth’ aangelegd. Remmen is nauwelijks nodig. Even de voet van het gaspedaal is voldoende. De rit van het Starings College in Lochem naar De Pessink in Epse duurde woensdagmiddag precies 22 minuten. Dat is exact de tijd die daar in de dienstregeling, die dit weekend overboord gaat, voor staat. De rit met de ‘actievoerders’ deed er bijna 10 minuten langer over…

Argument

De indruk ontstond dat de drempels worden misbruikt als argument om lijn 56 op te heffen. Teruglopende reizigersaantallen gelden ook als argument. Dat zal best, maar met ingrepen als deze wordt het OV nog minder aantrekkelijk ten opzichte van de auto en loopt het reizigersaantal nog verder terug. En mensen die geen eigen vervoer hebben of willen zijn de dupe. Met studenten en scholieren voorop. Die zorgen er in de spits voor dat de bussen wél vol zitten.

Arriva komt, onder druk van massale protesten en duizenden handtekeningen, niet verder dan dat het niet zoveel ervaringen heeft met veranderingen en dat het systeem van consultaties bij gemeenten mogelijk wordt aangepast. Van enige tegemoetkoming is geen sprake. ‘Volgend jaar maar weer eens kijken of het nog weer anders moet…’, zo lijkt de enige boodschap te zijn die de vervoerder heeft voor reizigers. Die zitten met de gebakken peren. Vanaf nu moeten ze vaker overstappen en zijn ze vaak ook nog meer geld kwijt voor hun reis. Want van de toezegging, dat zou worden gekeken naar wat nog aan die hogere kosten kan worden gedaan, is niets meer vernomen.

Provincie, gemeente én vervoersbedrijven moeten infrastructurele veranderingen wellicht in een wat eerder stadium met elkaar bespreken.

De onderstaande info is letterlijk overgenomen van Arriva. Het geeft een beeld van de veranderingen, maar ook van het aantal overstappen dat vanaf nu moet worden gemaakt. En met name de combinaties van bus en trein maakt de reis vaak duurder:

Veranderingen door wegvallen lijn 56: