LOCHEM – Michiel Rijsberman (54) is sinds een maand wethouder in de gemeente Lochem. Hij werd door D66 gevraagd voor die post nadat de Democraten toetraden tot de coalitie met Gemeentebelangen en Meedenken met Lochem. De VVD was daar in november uitgestapt. Voornaamste constateringen na de eerste weken in het ambt: “Vriendelijke mensen, met meer geduld en meer sociale controle dan in Almere.” Een kennismaking…
Michiel Rijsberman werd geboren Heerjansdam in de gemeente Zwijndrecht, maar heeft daar geen herinneringen aan. “Toen ik anderhalf jaar was verhuisden we naar Amersfoort. Daar werd mijn vader in 1972 directeur van de MTS en daarna de eerste directeur van het ROC (Regionaal Opleidingscentrum) aldaar. Dat zou hij 25 jaar blijven.” De kleine Michiel was de jongste van vier kinderen. “Ik heb twee broers en een zus. Onze achternaam komt maar heel weinig voor dus we zijn vrij makkelijk te vinden via Google.”
Ouders
Zijn moeder was secretaresse maar werd ontslagen toen ze trouwde, zoals dat destijds gebruikelijk was bij vrouwelijke werknemers. Via verschillende cursussen zorgde ze er wel voor dat ze – zodra de kinderen zich thuis zo’n beetje zelf konden redden – weer aan het werk kon. Ze bekwaamde zich in accountancy en werkte bij een organisatie voor micro-financiering die we tegenwoordig kennen als Oikocredit. Voor haar werk bezocht ze veel (ontwikkelings)landen over de hele wereld.
“Mijn vader was erg maatschappelijk betrokken en vond dat je iets moet doen voor de maatschappij. Politiek speelde geen grote rol. Hij stemde altijd CDA omdat hij vond dat die partij goede bestuurders leverde. Hij week alleen af van die keuze toen ik op de lijst voor de Tweede Kamer stond voor D66. Op een lage plek overigens.” Op de vraag wat voor hem de trigger was om politiek actief te worden zegt Rijsberman dat hij zich zorgen maakte over het lot van D66 en zag dat de PVV van Geert Wilders hoog scoorde in de peilingen.
Van de kaart
2009 stond de PVV van Geert Wilders hoog in de peilingen. D66 dreigde volgens diezelfde peilingen juist van de kaart te worden geveegd en had sinds 2006 slechts 3 zetels in de Kamer. “Ik was al lid van de partij en besloot toen actief te worden”, zo zegt hij. Het viel tijdens de verkiezingen van 2010 overigens allerzins mee want D66 won 7 zetels en kwam uit op 10.
Michiel Rijsberman kreeg in 2011 een zetel in Provinciale Staten van Flevoland. Vier jaar later was hij opnieuw lijsttrekker voor zijn partij en werd na de verkiezingen gedeputeerde in de provincie. Die rol zou hij acht jaar vervullen, dus tot 2023. De laatste vier jaar had hij onder meer kunst en cultuur en het veelbesproken Nationaal Park Nieuw Land in zijn portefeuille. “Ik had toen ook een lange lijst van nevenfuncties. Ik vind dat, als je ergens aan begint, je het beter maar meteen goed moet doen. Dat leidt tot voorzitterschappen en bestuursfuncties.”
Nevenfuncties
Naast nevenfuncties uit hoofde van zijn nieuwe functie als wethouder zijn er nog slechts twee van de oorspronkelijke lijst over. Hij is onbezoldigd voorzitter van de Raad van Toezicht van theater/theatercafé De Lieve Vrouw in Amersfoort. En voorzitter van de Stichting Certificering subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer in Utrecht. Deze stichting certificeert natuurbeheerders. Dat opent de weg naar natuursubsidies.
Op de vraag wat hij verwacht van het verschil tussen het provinciale en gemeentelijke bestuur, zegt Rijsberman: “Jan Terlouw verzorgde ooit een introductie in de provinciale politiek. Hij zei dat de provinciale politiek de meest zuivere politiek is. Bij de provincie wordt je veel minder op de vingers gekeken. In de gemeenteraad heb je
veel meer rekening te houden met wie er op de publieke tribune zit of hoe het in de
krant komt.”
Contacten
De directe contacten met inwoners ziet hij als een pluspunt. “Ik ben dat steeds leuker gaan vinden. Ik heb wel interim-klussen voor gemeenten gedaan, maar dan had ik meestal alleen contact met ambtenaren en bestuurders. De schaal van Lochem maakt ook dat je vaker met inwoners praat. In grote gemeenten lukt dat als wethouder nauwelijks. Daar moeten inwoners zich eerst door drie lagen ambtenaren heen werken voordat ze een wethouder te spreken krijgen.”
Die schaal van de gemeente Lochem maakt ook dat het college collegiaal werkt, zo vindt hij. “We zijn nu druk bezig met de kadernota. Door de bezuinigingen is dat een lastige klus, maar ik merk dat het college goed samenwerkt en dat individuele wethouders niet alleen bezig zijn met geld voor hun eigen portefeuille.”
Geduld
Als hem wordt gevraagd of hij een geduldige bestuurder is of dat hij het al snel te traag vindt gaan, volgt een diplomatiek antwoord: “Procedures duren soms lang. Soms is dat begrijpelijk of is er sprake van aan wijsbare overmacht. Dan begrijp ik het en kan ik het goed hebben. Maar als ik het gevoel krijg dat er vertraging optreedt door gepruts, dan kan ik daar niet zo goed tegen. En dan ben ik dus minder geduldig. Dan wil ik mensen nog wel eens stevig toespreken.”
Als het gaat om ‘tegen je verlies kunnen’, vindt Rijsberman dat het verlies van de een de winst van een ander is. “Je bent voortdurend bezig met belangenafwegingen. Als jij iets vindt maar waarvan de gemeenteraad iets anders vindt, dan heb je je daar bij neer te leggen. Zo is de rolverdeling. Als de raad iets anders vindt, heb ik het wellicht verkeerd begrepen.”
Portefeuille
Michiel Rijsberman is in Lochem verantwoordelijk voor economie, arbeidsparticipatie, recreatie en toerisme, mobiliteit, inwoner- en overheidsparticipatie, brede opgave nieuwkomers, circulariteit en afval. “Een leuke portefeuille”, vindt hij. “Ik heb al kennisgemaakt met verschillende ondernemers. Daarbij kreeg ik de indruk dat ze er samen aan werken om er iets moois van te maken. Ik hoorde ook hun klachten en wensen op het gebied van parkeren en vergunningen.
Er wacht hem een flinke kluif met betrekking tot de vestiging van een azc in Ampsen. “Dat is een interessante bestuurlijke uitdaging. Ik sprak onder meer met een agrarische ondernemer daar en dan begrijp je de impact die zoiets heeft op direct betrokkenen. Dat is indringend. Het besluit dat het azc daar komt is genomen. Dat kan ik niet terugdraaien. Maar dat soort contacten motiveert wel om er het beste van te maken voor omwonenden. Aan de andere kant vind ik dat ik ook mijn best moet doen voor vluchtelingen die uit een rotsituatie komen en het hier ook niet heel fijn hebben. Heb je wel eens een azc bezocht?”
Woningjacht
De nieuwe wethouder woont nog in Almere. Hij is gescheiden en twee kinderen zijn net het huis uit. Zijn vriendin woont op 500 meter afstand. “Rond Kerst besloten we dat het tijd wordt om samen te gaan wonen, buiten Almere. Daarvoor hadden we de Achterhoek al duidelijk in het vizier. We lieten een makelaar komen om de waarde van de woning te bepalen. En toen belde Marleen van der Meulen (fractievoorzitter D66 Lochem – HB) met de vraag of ik wilde solliciteren op de functie van wethouder in Lochem. “Dat komt mooi uit dan, dacht ik nog. Het moest kennelijk zo zijn.”
De huizenjacht is inmiddels in volle gang maar nog niet succesvol afgerond. Op werkdagen verblijft Rijsberman momenteel nog vaak in een B&B in de gemeente om niet elke dag de lange reis naar de polder te hoeven maken. Op de vraag of hij ook echt een woning zoekt in deze gemeente, zegt hij: “Ja, dat moet hè.” Dat verraadt zijn ambitie voor een langer verblijf als wethouder. Ontheffing van de plicht om in de gemeente te wonen is voor een wethouder immers goed mogelijk. Volgend jaar maart zijn er verkiezingen en dan moet blijken hoe de verhoudingen komen te liggen en of D66 zich kan handhaven in de coalitie die daarna ontstaat.
Aardig
De mensen in de gemeente Lochem, die hij tot nu toe leerde kennen, typeert hij als aardig. En geduldig. “Het viel me op dat de caissière van de Aldi even wacht met het scannen van de boodschappen van de volgende klant tot dat jij je boodschappen hebt ingepakt. Dat kun je in Almere vergeten. De sociale controle werkt hier ook zoveel beter.”
Meer informatie over opleiding en werk van Michiel Rijsberman is te vinden op Wikipedia.
