LOCHEM/EEFDE – Ria Leliveld moest half december plotseling vertrekken als wethouder van de gemeente Lochem. Tot haar grote spijt en ook buiten haar eigen schuld. Aanleiding was de breuk van haar partij – de VVD – met de coalitie met Gemeentebelangen en Meedenken met Lochem. Ze had een krappe week nodig om tot het besef te komen dat ze niet verder kon in het college van B&W. “Dat was wel een worsteling, want ik was met hart en ziel bezig in mijn rol en wilde het zo graag afmaken. Het ligt in mijn aard om dan afstand en rust neem om tot bezinning te komen en dan een besluit te nemen”, zo zegt ze.
Ze voegt eraan toe: “Mijn vertrek was nodig om iedereen de ruimte te geven om verder te gaan.” Er zijn inmiddels gesprekken gaande met D66 om de coalitie en het college weer op volle sterkte te krijgen. Leliveld zegt: “De fracties vormen de coalitie en het college voert uit. Ik respecteer dat de VVD uit principe geen verantwoordelijkheid wilde nemen voor de begroting van 2025.” Zelf had ze in de 14 maanden waarin ze wethouder was de nodige credits opgebouwd en kon rekenen op breed gedragen waardering.
Dualisme
Het einde van haar carrière als wethouder kwam abrupt. Op wat er tussen fracties speelde wil ze niet ingaan, net als op de vraag of ze de val van de coalitie al langer zag aankomen. Wel zegt ze: “Als wethouder werk ik voor alle 23 raadsleden. Er moet sprake zijn van een gezonde mate van dualisme.” Zo was ze alleen bij fractievergaderingen van de VVD als ze daartoe werd uitgenodigd, bijvoorbeeld om overleg te hebben over een bepaald onderwerp.”
De klus als wethouder begon in september 2023, na het vrijwillige vertrek van wethouder en VVD-collega Eric-Jan de Haan. Daarvoor was Ria Leliveld raadslid en fractievoorzitter. “Raadslid was ik al sinds 2018 en daarna fractievoorzitter en ik was dus goed op de hoogte van de thema’s die speelden. De rol van wethouder is duidelijk een andere. Het werkveld is breder door alle verschillende contacten: in de regio, met belangenorganisaties en binnen de interne organisatie. Je schaakt soms op meerdere borden tegelijk. Je hebt een gedegen dossierkennis nodig.”
Vlieghoogte
“Bij mijn aantreden mest ik me de inhoud van mijn portefeuille snel eigen maken. Je stapt op een rijdende trein. Ik had 3 tot 4 maanden nodig om – qua kennis van de dossiers – op vlieghoogte te komen met de andere collegeleden.”
Haar portefeuille is pittig en vraagt om een opvolger die in ruim een jaar – tot de verkiezingen van maart 2026 – niet alleen de nodige stappen kan zetten, maar zich ook snel kan inwerken. Tot de portefeuille van Ria Leliveld behoren economie, recreatie en toerisme, mobiliteit en arbeidsparticipatie. Daar kwam in het voorjaar van 2024 nog het pittige asieldossier bij.
Affiniteit
Met het asieldossier en de opvang van Oekraïners zegt ze de nodige affiniteit te voelen. “Dat is een groot vraagstuk en je moet veel belangen afwegen. Je weet ook bij voorbaat dat je ‘t niet iedereen voor iedereen goed kunt doen. Communicatie en participatie vragen veel aandacht. Wat voor de een belangrijk is, is dat voor de ander niet. Dat is soms een spanningsveld. Wat ik wil benadrukken is dat ik heb ervaren dar we in de gemeente Lochem gelukkig met respect met elkaar omgaan. Dus zonder elkaar de maat te nemen. Je moet je steeds afvragen: ‘doe ik het goed?’ Die zelfreflectie hoort erbij. En, onderwerpen bekijken vanuit je rol als bestuurder én als mens vind ik belangrijk.”
Affiniteit was er de afgelopen tijd vooral ook met de ondernemers in de gemeente. “Ik was eerder zelf ook ondernemer, met een zelfstandig bureau voor begeleiding van bedrijven die zaken doen met Spaanstalige landen.” Voordat ze wethouder werd was Ria Leliveld overigens adviseur leren en ontwikkeling van organisaties bij zorginstellingen.
Regio
Lochem behoort tot de Regio Stedendriehoek. “Regionaal overleg is een minder zichtbaar onderdeel van het werk van een wethouder. Maar het gaat over belangrijke onderwerpen als mobiliteit en bedrijvigheid.” Op het gebied van recreatie en toerisme werkt de gemeente Lochem nauw samen met gemeenten in de Regio Achterhoek. Dat zorgt volgens Leliveld niet tot scheve gezichten in de Stedendriehoek. “Dat we ons deels richten op de Achterhoek wordt wel begrepen. We liggen immers op de grens van de twee regio’s. Samenwerking is belangrijk. Je kunt elkaar versterken, zonder de lokale belangen opzij te zetten.”
Gevraagd naar ontwikkelingen waar ze trots op is of met genoegen op terugkijkt zegt ze: “De fietswerkplaats in Eefde vind ik een mooi initiatief. Het helpt mensen op weg naar een plek op de arbeidsmarkt.” Ook het onderzoek in de hele gemeente naar de huidige en toekomstige detailhanden heeft ze als positief ervaren. “Dat leverde veel nuttige informatie op die we konden gebruiken bij het centrumplan Lochem en de kleine werklocatie in Laren. Het zorgen voor een goed ondernemersklimaat is een belangrijke taak voor de gemeente. In goede samenwerking met ondernemersverenigingen en de Industriële Kring Lochem. En ik ben trots dat we zijn gekomen tot een visie ‘Een thuis in de gemeente Lochem voor nieuwkomers’, als leidraad voor de opvang en het meedoen van nieuwkomers. Het proces daarnaar toe was niet makkelijk, wel waardevol.”
Mooi ambt
Terugkijkend zegt Ria Leliveld: “Ik heb ontdekt dat het wethouderschap een mooi ambt is. Je komt op veel plekken en hoort veel verhalen van mensen. Die verhalen deden en doen me veel. Je leert aspecten van verschillende thema’s kennen die je nog niet wist. Daar heb ik veel aan gehad. De contacten en samenwerking met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties waren onmisbaar en waardevol voor mij om zaken aan te pakken en gezamenlijk te verbeteren. Het heet niet voor niets ‘samenleving’.” Om eraan toe te voegen: “Het is belangrijk om jezelf te blijven, ook in je rol als wethouder.”
Toekomst
Wat de toekomst brengt is nog open. “Ik ben heel abrupt gestopt. Ik heb tijd nodig om dat te verwerken. Ik wil graag verder met de ervaring die ik heb opgedaan als wethouder. Die kan ik elders weer inzetten in combinatie met mijn ervaring in ontwikkeling van organisaties en bedrijven. Waar en op welke manier weet ik nog niet.” Wat is voorgevallen heeft niet geleid tot een reflex van ‘nooit meer politiek’. Op de vraag of we haar naam terug gaan vinden op de kandidatenlijst van de VVD voor de komende verkiezingen weet ze nog niet. Of die ambitie er is, blijft in het midden. Wel zegt ze de waarden van haar partij nog steeds te omarmen. “De combinatie van sociale rechtvaardigheid, eigen verantwoordelijkheid en vrijheid blijft belangrijk voor mij”, zo besluit ze.
Ria Leliveld nam dinsdag officieel afscheid als wethouder tijdens een receptie in het gemeentehuis. Daar werd ze toegesproken door burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve, collega-wethouder Lex de Goede, gemeentesecretaris-directeur Dorique Kerkdijk en voorzitter Nico Groen van de Industriële Kring Lochem (IKL). De scheidende wethouder nam zelf ook het woord en bedankte iedereen voor de samenwerking, van gemeentebodes, griffie, ambtenaren en mensen waarmee ze de afgelopen tijd contact had.
Hieronder een tweetal foto’s van de afscheidsreceptie…
