The making of: ‘Lovink, inconische boekhandel’

0

LOCHEM – De documentaire ‘Lovink, iconische boekhandel’ wordt op 1 oktober vertoond in de Schouwburg Lochem. De makers Bart Verdult en Monique Geux zijn blij met het resultaat, al moesten er tijdens de montage veel ‘pareltjes’ uit de 165 uur aan filmmateriaal worden geknipt.

Meer informatie over de vertoning in de Schouwburg staat onderaan dit artikel

De Wereld Draait Door

Bart Verdult is filmmaker, docent film en editing en zelfstandig consultant. Door hem kwam de zaak aan het rollen. Hij zag het boekenpanel van De Wereld Draait Door en vroeg zich af hoe Jeroen Schwartz namens die kleine Boekhandel Lovink uit Lochem tussen de ‘grote jongens m/v)’ van de veel bekendere Linnaeus Boekhandel en dergelijke terecht kwam.

Pijn

Verdult: ,,Ik vond het al een geweldige boekwinkel en ik wilde graag iets voor ze doen. Gaandeweg kwam het idee om er een film van te maken. Een half uur beeld viel daar wel van te maken, dacht ik nog. Dat pakte wat anders uit. Na de eerste montage bleef er drie-en-een-half uur over. Na nog een keer flink mijn best doen kreeg ik daar nog een uur af. Het terugbrengen naar 90 minuten ging echt pijn doen.”

Monique Geux

Voor de uitwerking en uitvoering van zijn idee riep hij de hulp in van Monique Geux. Zij zegt: ,,We kenden elkaar van Filmhuis Lochem en we hadden wel een klik. Ik stemde dus toe, al wist ik toen nog niet hoeveel uren er in dit project zouden gaan zitten. Acht maanden lang zo’n 20 uur per week.”

Pro deo

Beiden waren het er van begin af aan over eens dat ze zich pro deo zouden inzetten. Het eindresultaat zou worden overgedragen aan de stichting die de exploitatie van de boekhandel vorig jaar overnam van eigenaar Boeije Jansen. Die laatste is nog eigenaar van het pand en de bedrijfsleiding is in handen van de voor vaste klanten al lang bekende Frederike Scholing.

Research

Monique Geux deed de research, voor-interviews met sleutelfiguren en maakte samen met Bart Verdult het filmplan. Verder was het een flinke klus om de agenda’s van de ‘hoofdrolspelers’ op elkaar af te stemmen. Ook moesten de medewerkers van de boekhandel worden voorbereid op een intensieve periode waarin ze werden gevolgd. In eerste instanties zou dit drie maanden duren. Het werden er uiteindelijk dus acht.

lees verder onder de foto…

Beeld van een eerdere vertoning van de documentaire voor intimi (eigen foto)

Taakverdeling

Tijdens het filmen zelf deed Verdult het camerawerk en de regie. Monique Geux deed de interviews. En beiden werkten nauw samen tijdens de montage. Er werden gesprekken opgenomen met zo’n 30 mensen en die kwamen niet allemaal uit de buurt. Voormalig burgemeester Michiel Alma – fan en vaste klant van het eerste uur – woont bijvoorbeeld in Friesland. Ook komt hoofdredacteur Michiel Krielaars van NRC Boeken aan het woord.

Adriaan van Dis

Net als de recent van Eefde naar Amsterdam verhuisde Adriaan van Dis en A.L. Snijders, pseudoniem van de met de Contantijn Huygens-prijs onderscheiden schrijver Peter Müller uit Klein Dochteren.

Bekende gezichten

Maar er komen ook veel voor Lochemers bekende gezichten in beeld, zoals de goede vriend van Boeije Jansen, Rien Wulffraat, die ook voor de filmmuziek tekende. En natuurlijk bestuursleden van de stichting: Nico Groen, Jan Jansen, Marianne Been, Fred Kagie en Ina Wolters. Ook wethouder Eric-Jan de Haan komt aan het woord. Bij de start van de filmopnamen was de overname door de stichting net achter de rug.

Ontluikende bloem

Dat de film zoveel langer werd dan aanvankelijk gedacht heeft te maken onvermoede ontwikkelingen. Bart Verdult: ,,Er bleek sprake van veel diepere lagen en die wilden we laten zien. De boekhandel staat centraal, net als de inzet van mensen die de waarde ervan zien en die zich willen inzetten voor behoud. Al tijdens de research bleek dit een ontluikende bloem die steeds maar mooi bleef.”

Sprookjesachtig

De overname komt ter sprake maar de filmmakers kozen ervoor om daar niet al te ver op in te zoomen. ,,We wilden geen gevoelige bedrijfsinformatie prijsgeven,” zo legt Verdult uit. ,,Het verhaal van Boeije en Frederike is ook zoveel interessanter. Beiden gingen vroeg uit huis en zetten zich vanaf nul in om hun dromen te verwezenlijken. Het is bijna sprookjesachtig. Pure cadeautjes voor een documentairemaker.”

Niet biografisch

De documentaire wekt in het begin mogelijk de indruk een biografisch werk te zijn over Boeije Jansen. Dat is echter niet het geval, zo wordt gaandeweg duidelijk. ,,Boeije heeft de zaak 50 jaar gerund en gemaakt tot wat het nu is, dus het is logisch dat hij uitvoering aan het woord komt”, zegt Verdult. En Monique Geux voegt eraan toe: ,,In het begin leek Boeije nogal terughoudend. Maar tijdens latere sessies bloeide hij helemaal op. Bart en ik keken elkaar aan met een blik van ‘wát gebeurt hier!’ Het ging echt de diepte in.’

Overname

De overname door de stichting kwam niet van de ene op de andere dag. Boeije Jansen begon al zo’n 10 jaar geleden na te denken over zijn toekomt. Frederike Scholing zegt in de film: ,,Ik was stinkjaloers op Boeije. Ik wilde zo graag dat die boekhandel van mij zou zijn.” Pogingen om dat op eigen kracht te doen strandden in de financiële crisis. Die maakte dat banken niet meer meedoen met dromen van mensen.

Zekerheid

Bestuurslid Nico Groen zei op een gegeven moment tegen Boeije Jansen: ,,Voordat je naar de Bruna stapt, kom dan eerst bij mij.” Van het een kwam het ander en zo kwam de boekhandel in handen van de stichting die Boeije zekerheid biedt en het voor Frederike mogelijk maakt om zich te wijden aan haar passie.

Opbrengsten

De documentaire is in eigen beheer opgenomen en wordt overgedragen aan de stichting. Eventuele opbrengsten uit verhuur of uitgave op DVD kunnen worden ingezet voor de inrichting van de winkel of voor verbetering van ICT-systemen.

IDFA

De droom van Bart Verdult is het om de film begin volgend jaar op het programma van IDFA (International Documentary Filmfestival Amsterdam) te krijgen. De aanmeldformulieren ontvangt hij binnenkort. Voor dit doel moet er nog een Engelstalige ondertiteling worden toegevoegd.

En verder: ,,We zetten de film op YouTube. Stiekem hoop ik dan dat het daar een soort van cultfilm wordt met héél veel views.”

1 oktober in de Schouwburg

‘Lovink, iconische boekhandel’ wordt op dinsdag 1 oktober eenmalig vertoond in de schouwburg. Kaarten zijn voor 8,50 euro te koop bij Boekhandel Lovink. Ook de opbrengst hiervan komt ten goede aan de boekhandel zelf. Aanvang: 20.00 uur.