LOCHEM – De naam Spaanse Schans kennen veel Lochemers vooral als straatnaam en wellicht als naam van een bosje op de hoek van de Koedijk en de Enkweg. Er is echter nog een Spaanse Schans die ligt verborgen in de bossen van de Lochemse Berg. Vanaf nu is het officieel het allereerste archeologisch monument in de gemeente.
Als argeloze wandelaar merk je het niet op, al was het maar omdat het niet direct langs een pad ligt maar midden in het bos. En zelfs als je er bovenop staat moet je erop gewezen worden om het te zien: wallen in ruitvorm met twee driehoeken en een taartpunt. Het is zijn op hoogtekaarten wel goed te zien en op oude kaarten wordt de plek aangeduid met ‘d’Oude Schans’.
Verdedigingswerk
Het is volgens onderzoek een verdedigingswerk uit de tijd van Nederlandse Opstand, die de meeste mensen beter kennen als Tachtigjarige Oorlog. Het had twee bastions en is vermoedelijk tussen eind 16e en het midden van de 17e eeuw gebouwd en gebruikt.
Lochem lag in die tijd letterlijk in de frontlinie en ging regelmatig over van Spaanse in Staatse handen en vice versa. Bekend is dat de Spaanse stadhouder Francisco Verdugo Lochem in 1582 innam. Later in dat jaar werd hij weer verdreven. De beroemde Italiaanse stratees in Spaanse dienst, Ambrogio Spinola, slaagde er in 1606 nogmaals in om Lochem te bezetten.
Lees verder onder de afbeelding…
Monument
Het Lochemse college van B&W nam afgelopen week het besluit om de schans op de Lochemse Berg tot archeologisch monument te bombarderen. Tijdens een bijeenkomst op de bewuste plek gaf wethouder Bert Groot Wesseldijk donderdagmiddag toe dat hij niet eens wist dat er zoiets bestond. Onderzoek heeft uitgewezen dat de Spaanse Schans de moeite van beschermen waard is.
Groot Wesseldijk zei dat het monument aan het publiek getoond en uitgelegd moet worden. Hij deed daarbij een beroep op iedereen die op de bewuste plek komt om er zuinig op te zijn en alles zo te laten als het is.
Onderzoek
Regio-archeoloog Harry Papen en Greenhous Advies deden het onderzoek, maar de zaak kwam aan het rollen door een enthousiaste brief van AWN – Vereniging van
Vrijwilligers in de Archeologie aan de gemeente. Deze vrijwilligers deden ook het eerste onderzoek en kwamen tot de conclusie dat de op hoogtekaarten zo goed zichtbare contouren hetzelfde moest zijn als het op een kaart uit 1787 met ‘d’Oude Schans’ aangeduide plek.
lees verder onder de afbeelding…
De Spaanse Schans ligt op grond van Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK). Deze organisatie heeft toegezegd bij het beheer van de bosgrond voorzichtig om te gaan met het monument. Ook zal de plek worden bezocht tijdens de wandelingen met de boswachter die regelmatig worden gehouden. Deelnemers krijgen dan het verhaal te horen.
Ontsluiting
Gemeente en GLK bekijken samen hoe de schans voor publiek zou kunnen worden ontsloten, met respect voor het kwetsbare erfgoed en omgeving. Zo kan het worden opgenomen in wandelroutes en kan aansluiting worden gezocht met routes die er al zijn in de omgeving en met name rond Groenlo, waar de genoemde strateeg Spinola actief was en beroemd van De Slag om Groenlo.
