LOCHEM/ARNHEM – Woensdag (20/3) kunnen we stemmen voor de Provinciale Staten en het Waterschap. Hoe werken die verkiezingen? Wat zijn de keuzes? Wat zijn de regels? Dit artikel probeert de antwoorden op die vragen te geven.
Praktische informatie over de verkiezingen, over stempassen, volmachten en dergelijke staan onderaan dit artikel. Wie meer wil weten over de Waterschapsverkiezingen kan terecht op de website van de Kiesraad.
Deelnemende partijen
In de provincie nemen 15 partijen deel aan de verkiezingen. De afbeelding hieronder is terug te vinden op de website van de provincie Gelderland. Daar linken de logo’s van de partijen naar de websites van de provinciale afdelingen. Klik HIER.
Kandidatenlijst
De kandidatenlijst voor Gelderland is te downloaden van de website van de Kiesraad. Als het goed heb je deze lijst ook al op papier in de brievenbus gekregen. Klik HIER voor de download (PDF, 3,1mb).
Het Statenlidmaatschap is geen full-timebaan. De meeste statenleden hebben naast hun politieke werk een gewone baan.
Provinciale Staten
Provinciale Staten van Gelderland telt 55 zetels. Na de verkiezingen wordt een coalitie gevormd. Daaruit ontstaat het nieuwe college van Gedeputeerde Staten, bestaande uit 6 personen. De Commissaris van de Koning (John Berends) is de voorzitter van dit college. De provincie is onder andere verantwoordelijk voor de inrichting van het landelijk gebied, een bereikbare regio en het regionaal economisch beleid. Zij kunnen bijvoorbeeld bepalen waar bedrijventerreinen worden gevestigd.
De provincie kan verder autonoom beslissen waar wegen worden aangelegd. Daarnaast voert de provincie ook een aantal landelijke wetten uit. Zo is elke provincie verantwoordelijk voor de aanleg van nieuwe natuur.
Taken provincie
De provincie:
- bepaalt of steden en dorpen kunnen uitbreiden en waar bedrijventerreinen en kantorenparken mogen worden aangelegd. Dit staat in de Wet ruimtelijke ordening;
- bepaalt waar wegen, spoorwegen, scheepvaartverbindingen, industriegebieden, agrarische en natuurgebieden en recreatieve voorzieningen komen. Daarvoor maakt de provincie zogeheten structuurplannen. Gemeenten houden hier rekening mee bij het maken van hun bestemmingsplannen;
- is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van provinciale wegen, fietspaden en bruggen;
- zorgt voor schoon zwemwater en veilige routes voor vrachtwagens met gevaarlijke stoffen. Dit staat in de nationale milieuwetgeving;
- realiseert nieuwe natuur en behoudt huidige natuur;
- houdt toezicht op de naleving van milieuwetten voor lucht, bodem en water. Daarnaast gaat de provincie verontreiniging tegen, bijvoorbeeld door bodemsanering;
- zorgt dat op elke plek in de provincie binnen 15 minuten een ambulance ter plaatse kan zijn;
- houdt toezicht op de waterschappen;
- houdt toezicht op de gemeenten. De gemeenten laten elk jaar hun begroting en jaarrekening goedkeuren door het college van Gedeputeerde Staten.
Lees verder onder de video…
De Eerste Kamer
[Dit gedeelte van dit artikel is mild opiniërend]
Sinds de Grondwetsherziening in 1983 wordt de Eerste Kamer eens in de vier jaar gekozen. Dit gebeurt binnen drie maanden na de verkiezingen voor Provinciale Staten. De statenleden kiezen op 27 mei aanstaande de 75 leden van de Eerste Kamer.
Mede door de campagnes van de politieke partijen sneeuwen provinciale onderwerpen vaak onder en draait het om de macht in de Eerste Kamer. Veel kiezers gebruiken de provinciale verkiezingen om ‘af te rekenen’ met de zittende regering. De strijd om de zetels in de Eerste Kamer wordt belangrijker door de versplintering van het politieke landschap. Dat een regerende coalitie ook kan rekenen op de steun van een meerderheid in de Eerste Kamer is al lang geen vanzelfsprekendheid meer.
Kritiek
Critici zijn van mening dat het systeem op de schop moet en dat de leden van de senaat rechtstreeks moeten worden gekozen door het volk. Anderen vinden dat de Eerste Kamer helemaal moet worden opgedoekt.
Omdat de oppositie steeds vaker een meerderheid heeft in de Eerste Kamer is het verwijt dat er ‘teveel politiek wordt bedreven’. Sommige partijen zouden louter tegen een wet stemmen om het Kabinet een hak te zetten, zo luidt de kritiek.
Toetsen van wetgeving
Tegenstanders van de Eerste Kamer vinden (meestal) dat de Raad van State de voornaamste rol van de senaat – het toetsen van wetgeving – kan overnemen. Dan kan de Eerste Kamer worden opgedoekt. Dit moet overigens via een tijdrovende Grondwetswijziging.
Het rechtstreeks laten kiezen van de leden door het volk houdt vrijwel zeker in dat de senaat nog meer dan nu een politieke arena wordt. [einde openiërende deel]
Praktische informatie verkiezingen
Alle stemlokalen in de gemeente Lochem zijn te vinden via onderstaande link:
Waar is mijn stemlokaal – Lochem
Een stemlokaal bij jou in de buurt, zo gevonden
Stempas
Alle stemgerechtigden Nederlanders krijgen rond 4 maart 2019, uiterlijk 14 dagen voor de verkiezingen, op hun huisadres een stempas (ook wel oproepingskaart genoemd) toegestuurd. U ontvangt ook een oproep voor de waterschapverkiezingen die op dezelfde dag plaatsvinden. Minstens 4 dagen voor de stemming krijgen kiezers de kandidatenlijst, adressen en openingstijden van stemlokalen, (mobiele) stembureaus en een overzicht van de stembureaus die toegankelijk zijn voor kiezers met een lichamelijke beperking en/of geschikt voor blinden en slechtzienden.
Wat heb ik nodig om te kunnen stemmen?
U moet een identiteitsbewijs zoals een paspoort, rijbewijs of ID-kaart kunnen tonen om te stemmen in het stembureau. Dit identiteitsbewijs mag maximaal 5 jaar verlopen zijn op de dag van stemming (dus 21-03-2014 of nieuwer). Daarnaast moet u een geldige stempas meenemen.
Kan ik iemand anders voor mij laten stemmen?
Als u niet in de gelegenheid bent om zelf te gaan stemmen, kan u een andere kiesgerechtigde machtigen om dit voor u te doen. Woont deze persoon in dezelfde gemeente als u? Dan vult u de achterkant van uw stempas in. Naast deze ingevulde stempas, moet u deze persoon ook een kopie van uw identiteitsbewijs (paspoort, rijbewijs of ID-kaart) meegeven.
Kan ik hulp krijgen bij het stemmen vanwege mijn lichamelijke beperking?
Kiezers die vanwege hun lichamelijke gesteldheid niet zelf kunnen stemmen, mogen worden geholpen. Bijvoorbeeld als u een visuele beperking of Parkinson heeft. In deze gevallen kunt u desgewenst geholpen worden door een medewerker van het stembureau, of door iemand naar eigen keuze die met u mee is gekomen. In veel stemlokalen zijn leesloeps aanwezig en is de verlichting aangepast. Enkele gemeenten hebben een speciale mal met audio-ondersteuning beschikbaar gesteld voor kiezers met een visuele beperking.
Ik heb een lichamelijke beperking. Is het stembureau toegankelijk voor mij?
Alle stemlokalen moeten zo ingericht zijn dat mensen met een lichamelijke beperking zoveel mogelijk hun stem zelfstandig kunnen uitbrengen (zie Kieswet art. J 4). Denk daarbij aan een oprijplank bij opstapjes of drempels, goede verlichting, de beschikbaarheid van een loep, parkeervoorziening voor gehandicapten en stemhokjes met een verlaagd werkblad.
Kan ik ook buiten mijn gemeente stemmen?
Als u in een andere gemeente wilt stemmen dan waar u woont, kunt u een kiezerspas aanvragen. Hiermee kunt u binnen de gehele provincie Gelderland stemmen. Een aanvraagformulier voor een kiezerspas kunt u meestal downloaden via de gemeentelijke website. De aanvraag moet uiterlijk 15 maart 2019 door de burgemeester van uw gemeente zijn ontvangen.
- Heeft u al een stempas in huis? Dan moet u deze bij de aanvraag meesturen.
- Een mondelinge aanvraag voor een kiezerspas kan uiterlijk op 20 maart voor 12.00 uur ‘s middags gedaan worden. De kiezer moet dan zelf naar het gemeentehuis van zijn of haar woonplaats. Op vertoning van uw identiteitsbewijs (paspoort, rijbewijs of ID-kaart) en uw stempas kunt u dan een kiezerspas aanvragen.
Hoe weet ik op wie ik moet stemmen?
Weet u niet zo goed welke partij het meest uw belangen vertegenwoordigt en/of het dichtst bij uw uitgangspunten of levensfilosofie staat? Raadpleeg de stemhulp.
Van hoe laat tot hoe laat kan ik 20 maart stemmen?
De hoofdregel is dat de stembureaus op 20 maart open zijn van 7.30 uur ‘s ochtends tot 21.00 uur ‘s avonds.
Blijf ik anoniem als ik mijn stem uitbreng?
Elk stemlokaal is zo ingericht dat het stemgeheim is gewaarborgd.
Ik heb geen stempas ontvangen, wat moet ik doen?
U kunt contact opnemen met de gemeente.
Kan ik ook niets invullen/blanco stemmen?
U kunt blanco stemmen door geen enkel vakje van het stembiljet aan te kruisen. Het uitbrengen van een blanco stem heeft, net als niet-stemmen, geen invloed op de zetelverdeling. Meer informatie is te vinden via de Kiesraad.
Wanneer is de uitslag bekend?
Op de dag van stemming worden ‘s avonds de (voorlopige) verkiezingsuitslagen in alle media gepubliceerd. Ook in het Huis der Provincie worden de uitslagen bekend gemaakt. Meer informatie over de bekendmaking leest u via de Kiesraad.
