Thea Bargeman: ‘Ik teken niet voor het applaus’

LOCHEM – Thea Bargeman wordt op 10 november 88 jaar. Leden van de Lochemse modeltekenclub, waarvan ze al sinds 1972 lid is, vonden dit een goede aanleiding voor een expositie van haar tekeningen. Die opent deze week in de synagoge aan de Westerwal. Gezien de grote hoeveelheid werk was de selectie een flinke opgave. De Stichting Synagoge Lochem én haar drie dochters haakten aan bij dit unieke verjaardagscadeau.

Thea Bargeman schildert ook veel en graag, maar omdat het initiatief voor de expositie door de modeltekenclub is genomen, draait het dit keer om de tekeningen. Ze is vereerd maar zegt er meteen bij: “Ik werk niet voor het applaus. Ik kan niet zonder. Ik word er gewoonweg gelukkig van.” Ze vindt dat tekenen het fundament is voor alle vormen van beeldende kunst en vaak onderschat wordt.

Waardering

Thea was dan ook erg tevreden toen directeur Jan van Riemsdijk van de Rijksacademie, tijdens de opening van een tentoonstelling met werk van Toon Klaver in de het voormalige postkantoor in 2008, aandacht vroeg voor tekenen. Hij noemde dat een zelfstandig vak in de beeldende kunst dat meer waardering verdient. “Dat vond ik geweldig”, zegt ze. “Tekeningen zijn ontmaskerend. Eerlijk.” Dat het de basis is voor schilderijen klopt overigens wel. “Ik kan bijna altijd zien als een schilder niet met een tekening is begonnen. Zelfs Picasso begon met een tekening.”

De modeltekenclub is eind jaren ’60 ontstaan. Het was een initiatief van docenten van de toenmalige Rijksscholen Gemeenschap (RSG) in Lochem. Thea werd in 1972 lid. Dat werd je niet zomaar. Er was sprake van een heuse ballotage. “Je moest laten zien wat je kon voordat je werd toegelaten. Eigenlijk is dat nog altijd wel zo. Onze leden hebben allemaal een zeker niveau.” Dit is overigens onafhankelijk van opleiding. Thea ging zelf naar de avondopleiding van de Academie voor Beeldende Kunsten in Arnhem en volgde daarna de tweejarige bijscholingscursus aan de Rietveldacademie in Amsterdam. Als tekendocent gaf ze les aan de Nijverheidsschool en de MAVO in Lochem en aan de scholengemeenschap De Waerdenborgh in Holten. Ook gaf ze cursussen bij sociaal-cultureel centrum De Garve en de Volksuniversiteit Zutphen.

Kookwekker

Bij de tekenclub wordt veel gewerkt op snelheid. Met de kookwekker zelfs, die op 3, 5, 10, 15 of 20 minuten wordt ingesteld. “Door het veel en vaak te doen ontwikkel je een eigen, herkenbaar ‘handschrift’.” De leden komen elke week bij elkaar in het Stadshuus. Zoals de naam al doet vermoeden wordt veel gewerkt met modellen. Bij voorkeur naaktmodellen. Zelf heeft Thea daar een voorkeur voor. “Ik heb altijd graag naakten getekend.”

Een groot aantal bijzondere projecten tekenen haar leven als kunstenaar. Zo tekende ze tijdens een van de jaarlijkse kunstroutes mensen uit alle 36 culturen die Lochem toen rijk was. Van Turkije tot Sri Lanka en van Rusland tot Ethiopië. Zo kwam ze ook in contact met Ekaterina Levental, die destijds als vluchtelinge naar Lochem kwam en die inmiddels een gevierd mezzosopraan is. Thea bewondert haar zeer. En verder tekende ze vaak in de omgeving van het Franse Auxerre.

Synagoge

Bijzonder was ook een opdracht voor Introdans, het beroemde dansgezelschap met Arnhem als thuisbasis. Dat leverde een serie werk op met dansers als onderwerp. En vaak tekende ze ook tijdens concerten in de synagoge. Daar was ze vaak, temeer omdat wijlen echtgenoot Jan er jarenlang bestuurslid was. Hem tekende ze overigens bijna dagelijks. “Die tekeningen blijven buiten de tentoonstelling. Die zijn te privé”, zo legt ze uit. De betrokkenheid bij de sjoel leidde er wel toe dat dat ook het bestuur van de Stichting Synagoge Lochem van harte meewerkt aan de expositie. Voorzitter en kunsthistoricus Jaap Nijstad spreekt tijdens de opening.

Een belangrijk thema in haar werk zijn planten. Tijdens het interview toont ze een fraai leporello – een harmonicaboek – met allemaal inheemse planten of details daarvan. Tijdens het gesprek komt ook afgelopen voorjaar overleden Lochemse kunstenaar Toon Klaver ter sprake. Hem kent Thea Bargeman al heel lang en ook via de modeltekenclub. “Toon was een maatje. We werkten vaak samen in z’n atelier dat uitkeek over de daken van de Lochemse binnenstad”, zo klinkt het.

Openingstijden

Ze vervolgt: “Ik lijk wel een beetje op Toon. Je werk laten zien en de aanloop naar tentoonstellingen zorgt voor een soort van stress.” Tegelijkertijd is ze best benieuwd naar het resultaat en naar de reacties. De expositie in de synagoge wordt op 4 november geopend, tijdens een bijeenkomst voor genodigden. De tentoonstelling is daarna geopend op 5, 8, 11 en 12 november, van 11.00 tot 16.00 uur, en is vrij toegankelijk. Een gift voor de Synagoge wordt gewaardeerd. De leden van de modeltekenclub treden op als suppoosten.