LOCHEM- De gemeentebegroting voor 2025 stuit naar verwachting niet op veel politiek verzet. Wel speelt op de achtergrond het zogeheten ‘ravijnjaar’ 2026 een rol, als Lochem een financiële dip van jewelste wacht. Dat leidde maandagavond tot de nodige vragen van fracties aan het college van B&W. Die konden niet altijd worden beantwoorden, al was het maar omdat de gemeenteraad zelf het eindoordeel velt over bezuinigingen of extra inkomsten via lokale belastingen.
Wethouder Lex de Goede, die de gemeentelijke schatkist beheert, had ook een goed bericht. Bestudering van de zogeheten septembercirculaire, waarin het rijk financiële toezeggingen doet aan de gemeente, leert dat over volgend jaar minder diep in de reserves hoeft te worden getast om de begroting sluitend te krijgen. Gerekend werd op 6 ton, maar dat valt waarschijnlijk ongeveer twee ton lager uit.
Gaten
De échte gaten ontstaan in 2026 en daarvoor moeten keuzes worden gemaakt, die niet pijnloos zullen zijn voor inwoners en voor de gemeentelijke organisatie. De VVD vroeg bevestiging van de wethouder dat alles bespreekbaar is. Die bevestiging kwam er. De discussie over bezuinigingen start binnenkort. Het college gaat ook inwoners nog vragen wat zij belangrijk vinden. Uiteindelijk komen er voorstellen waarover de gemeenteraad een oordeel kan vellen, of deze bijsturen.
Het CDA vroeg of, als de begroting voor 2025 eenmaal is goedgekeurd, er alsnog een streep door zaken kan worden gezet. “Hoe leggen we dat de inwoners dan uit”, vroeg fractievoorzitter Henk Datema zich af. Hij gebruikte een gezin dat het vakantiebudget ineens enorm ziet afnemen als metafoor. Wethouder De Goede zette hier een andere metafoor tegenover: “We gaan niet op vakantie. Maar we vragen misschien wel een loonoffer, omdat het minder goed gaat met de zaak.”
Kerngezond
Van dezelfde wethouder kwam ook de uitspraak: “Met het weerstandvermogen van de gemeente gaat het exceptioneel goed. We zijn kern-, maar dan ook kerngezond.” Desondanks wordt het een toer om de begrotingen vanaf 2026 sluitend te krijgen. Lochem heeft een grote reserve, maar daarmee mogen structurele tekorten maar zeer ten dele worden gedekt.
De PvdA en GroenLinks vielen De Goede aan op het feit dat hij het tekort op de begroting van ’25, dat afgelopen voorjaar werd voorzien en veel hoger uitvalt, niet eerder deelde met de raad. De wethouder pareerde door uit te leggen dat de werkelijke effecten van de circulaires over uitkeringen van het rijk doorgaans veel later duidelijk worden. “En dat effect verraste ook ons.”
Huishoudelijke hulp
Uit antwoorden van het college op vragen van Gemeentebelangen bleek verder nog dat afschaffing van het abonnementstarief voor de Wmo, waaronder ook de huishoudelijke hulp valt, nog niet is meegenomen in de meerjarenbegroting. Dit tarief bedraagt sinds 2020 voor iedereen 19 euro per maand, ongeacht het inkomen. Na invoering steeg het aantal aanvragen voor met name huishoudelijke hulp enorm. Ook mensen die eerder zelf particuliere hulp regelden – en dat ook makkelijk kunnen betalen – meldden zich bij het Wmo-loket de gemeente. De kosten voor de gemeente explodeerden.
Het vorige Kabinet besloot de inkomensafhankelijke bijdrage per 2026 opnieuw in te voeren. Landelijk levert dit naar verwachting 100 miljoen euro per jaar op. De Raad van State heeft onlangs negatief geadviseerd over het voorstel. De effecten zijn onvoldoende duidelijk. Veel gemeenten zijn ook bang dat een nieuwe verandering van het systeem onvoldoende zoden aan de dijk zet. Het zittende Kabinet is nu aan zet.
Op 11 november debatteert de gemeenteraad verder over de begroting. Die moet kort daarna bij de provincie worden ingediend.
