LOCHEM/GORSSEL – Gratis in het huwelijk treden. Elke gemeente moet die mogelijkheid bieden, zo zegt de wet. Kosteloos en voor iedereen. Dat laatste geldt niet voor Lochem. Wie niet in de gemeente woont komt niet in aanmerking voor de gratis huwelijksvoltrekking. Mag niet, maar het gebeurt vaak en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken toont er begrip voor.
Volgens onderzoek ligt de wachttijd voor zo’n gratis huwelijk in onze gemeente ver boven het landelijke gemiddelde, maar dat wordt door de gemeente bestreden.
Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd van het online-trouwplatform ThePerfectWedding.nl naar het aanbod van gratis huwelijken in alle 355 Nederlandse gemeenten. In Gelderland hebben 22 gemeenten (43%) ontwettelijke voorwaarden gesteld aan het gratis huwelijk. Net als in Lochem gaat het daarbij vooral om uitsluiting van mensen van buiten de gemeente. Er zijn zelfs gemeenten die (administratie)kosten in rekening brengen waardoor het gratis huwelijk feitelijk niet bestaat.
Begrip
De uitsluiting van bruidsparen van buiten de gemeente is eveneens onwettig. Naast Lochem doen 21 andere Gelderse gemeenten dit. Ronald Zijlstra van de Nederlandse Vereniging van Burgerzaken (NVVB) beaamt dat dit niet is toegestaan, maar heeft begrip voor de gemeenten die het toch doen: ,,Sommige gemeenten krijgen zoveel verzoeken binnen dat er steeds minder mogelijkheden zijn voor bijvoorbeeld mensen die de kosten moeilijk kunnen opbrengen.”
Wachttijd
Gelderse gemeenten die buitenstaanders weren blijken kortere wachttijden te hebben. Het gemiddelde is hier 77 dagen. In Lochem is de wachttijd volgens de onderzoekers 130 dagen. Dit is echter volgens de gemeente niet correct. Een woordvoerster zegt: ,,Ondertrouw moet tenminste 14 dagen voordat het huwelijk plaatsvindt. In veel gevallen kan er na die 14 dagen meteen gratis getrouwd worden. In Lochem kan dit op maandagochtend 08.30 en 09.00 uur.”
Veel aanvragen
De uitsluiting van bruidsparen van buiten de gemeente is in Lochem in 2013 opgenomen in de verordening. Sindsdien moet een van beide partners in de gemeente wonen. Aanleiding was het feit dat er veel aanvragen voor een gratis huwelijk binnenkwamen. ,,Mensen shopten tussen verschillende om zo snel mogelijk gratis te kunnen trouwen”, zo luidt het argument.
Aanpassen
,,Als de wet aangeeft dat gratis huwelijken ook mogelijk moeten zijn als beide partners buiten de gemeente Lochem wonen, dan zullen wij onze werkwijze vanzelfsprekend aanpassen”, zo laat de gemeente verder weten.
Flitshuwelijk
Verder wijst de woordvoerster op de mogelijkheid van een ‘flitshuwelijk’. Daarbij is het niet noodzakelijk dat een van beide partners uit de gemeente komt. Dit flitshuwelijk kost € 95,70 en is mogelijk op maandag, dinsdag en woensdag van 9.00 en 15.00 uur.
Tijdstip
Overigens moeten gemeenten met meer dan 10.000 inwoners 2 momenten in de week beschikbaar stellen voor de gratis huwelijken. Een kwartier is daarbij voldoende. Lochem heeft er dus voor gekozen deze twee momenten aaneengesloten op maandagochtend aan te bieden, tussen 8.00 en 8.30 uur.
In heel Nederland doet bijna de helft van de gemeenten hetzelfde als Lochem: er worden beperkingen opgelegd aan wie gebruik kan maken van de mogelijkheid om gratis te trouwen.
Feiten over het gratis huwelijk
- Sinds 1897 is er een wet die het aanbieden van een gratis huwelijk verplicht stelt aan gemeenten.
- Gemeenten mogen volgens die wet geen bruidsparen uitsluiten van een gratis huwelijksceremonie: een inkomenstoets of het uitsluiten van inwoners uit andere gemeenten is niet toegestaan.
- Gemeenten met meer dan 10.000 inwoners zijn verplicht het gratis huwelijk op twee momenten per week mogelijk te maken.
- De gratis huwelijksvoltrekking mogen gemeenten wel versoberen, bijvoorbeeld door het beperken van het aantal aanwezigen of het schrappen van een toespraak.
