LOCHEM – ‘t Baken is gestart op 1 januari 2019. Piepjong nog en toch al onderwerp van een stevige evaluatie. De onderzoekers van Berenschot vinden het zelf ook wat vroeg, maar komen wel met een aantal aanbevelingen. Maandagavond (9/3) spreekt de politiek er voor het eerst over.
In de aanbevelingen komen onder meer de termen integraal werken, collectief leren en casusregie aan de orde. Daarom heeft LochemsNieuws onderaan dit artikel een concrete casus beschreven waar met name die regie lijkt te ontbreken. Geanonimiseerd en met uitdrukkelijk toestemming en instemming van de betrokkenen.
‘t Baken nam begin vorig jaar het werk over van het centrum voor jeugd en gezin, gebiedsteams, zorgloket en Het Plein. Die laatste organisatie voerde voor de gemeente Lochem taken op het gebied van werk en inkomen uit. Hierin kwam een einde omdat de gemeente Zutphen geen heil meer zag in deze gemeenschappelijke regeling met Lochem.
Grote opgave
In het evaluatierapport stellen de onderzoekers dat het smeden van één organisatie met uiteenlopende taken een grote opgave was. Nog zwaarder werd het omdat er meteen de ambitie aan werd gekoppeld om te transformeren naar kwalitatief hoogwaardige, samenhangende ondersteuning.
Dit leidde tot organisatorische spanningen maar de onderzoekers vinden dat ‘t Baken op het gebied van het in elkaar schuiven van diverse werkvelden in één organisatie best knap werk heeft geleverd. Maar de gewenste transformatie naar anders werken blijkt lastiger. In het evaluatierapport staat letterlijk:
“… écht anders werken is geen kwestie is van een gereedschapskistje met abstracte begrippen en tools aanreiken om als professional in de nieuwe praktijk aan de slag te gaan. Ook het bieden van trainingen aan medewerkers biedt onvoldoende soelaas. Om nieuw gedrag te bereiken moeten de overtuigingen en waarden die daaraan ten grondslag liggen worden gedeeld. Het vraagt een proces van collectief leren…”
Ziekteverzuim
De tijd ontbrak voor de kwaliteitsslag en ‘t Baken werd geplaagd door een ongewoon hoog ziekteverzuim. Formeel werd daarover steeds gezegd en geschreven dat dit niet werkgerelateerd verzuim zou zijn. Uit de evaluatie komt een ander beeld naar voren. Citaat: ‘…onrust en onzekerheid onder medewerkers die leidden tot hoog langdurig ziekteverzuim.’
Het college van B&W greep in juli in door de formatie uit te breiden. Tijdelijk, zo heette het toen. Een aanbeveling uit het evaluatierapport is nu: ‘maak dat structureel’ en het college stellen dit nu ook voor aan de raad. Vervelende bijkomstigheid van uitbreiding van het aantal medewerkers is dat de kosten opnieuw oplopen. Dat was ten tijde van Het Plein altijd een grote klacht van de gemeenteraad.
Relatie met SWL
Verder is in de rapportage te lezen dat de relatie tussen ’t Baken en de Stichting Welzijn Lochem (SWL), de belangrijkste partner op het gebied van gemeentelijke voorzieningen, sterk gericht is op ‘een gewenste afbakening van regisseurschap en budget. Dat is een ongewenste situatie’. De onderzoekers stellen dat kennis van elkaars diensten en voorzieningen en de effectiviteit daarvan is een beter vertrekpunt is om tot een vruchtbare samenwerking te komen. In het raadsvoorstel wordt het aanhalen van banden met alle externe partijen bepleit.
Gemeenteraad
De gemeenteraad praat maandagavond over het evaluatierapport en moet uiterlijk op 6 april een besluit nemen over met name de aanbevelingen die het college allemaal wil overnemen. Daarna willen B&W de conclusies en aanbevelingen via een plan van aanpak uitvoeren. Dat plan is nog in de maak maar voor de raadsvergadering van 6 april beschikbaar.
Wie het hele evaluatierapport wil lezen kan het HIER als pdf-document bekijken of downloaden.
Reacties van cliënten
LochemsNieuws kreeg niet zo lang na de start van ‘t Baken signalen dat niet alles even goed ging. Omdat de gemeente er weinig over kwijt wilde deden we een oproep aan lezers. Dit leverde niet heel veel op. Er kwamen meer positieve dan negatieve reacties. De positieve meest van mensen die vooral te maken hebben met ‘t Baken op het gebied van werk en inkomen.
Zij hadden dus al ervaring met Het Plein. De meesten waren blij niet langer naar Zutphen te hoeven, áls er al contact was met een consulent. Zij ervoeren het als prettig om nu een consulent te hebben die gemakkelijker benaderbaar was.
Complexere zaken
Negatievere opmerkingen kwamen meest uit de hoek van mensen die te maken hebben met persoonsgebonden budgetten (PGB’s) en complexere zorgvragen. Omwille van de privacy wilden de meesten niet het achterste van hun tong te laten zien. De klachten waren vaak ook te individueel van aard en te uiteenlopend om een samenhangend artikel over te schrijven. Dat kwam er toen ook niet.
Omdat het zo goed aansluit bij de opmerkingen uit het evaluatierapport, hebben we hieronder toch een geanonimiseerd en sterk ingedikt relaas opgeschreven. Met name de regierol waar de onderzoekers van ‘t Baken over schrijven, spreekt hieruit. Het ontbreken van regie blijkt zomaar te kunnen leiden tot juridische verwikkelingen, dreigende dwangsommen en zelfs vooral gevaarlijke situaties voor kwetsbare mensen.
Reactie gemeente
Het college van B&W en ‘t Baken hebben dit artikel gelezen en komen met de volgende reactie:
‘We zijn ons er van bewust dat we op een aantal punten nog verder moeten ontwikkelen. Het nemen van regie is daar één van. We werken er hard aan om het nog beter te doen. Ervaringen van inwoners, zowel positief als negatief, helpen ons de dienstverlening te verbeteren.
Door onze eigen werkwijze goed onder de loep te nemen naar aanleiding van concrete praktijkvoorbeelden, kunnen we verbeterslagen maken die effect hebben in de praktijk, voor onze inwoners. En daar streven we naar: zorg en dienstverlening die sneller, beter, klantvriendelijker en effectiever worden uitgevoerd!’
Een casus als voorbeeld…
Het gaat om een jonge (volwassen) vrouw met een stoornis in het autistisch spectrum, een zeer ernstige eetstoornis en regelmatig suïcidale gedachten. Na een aanvankelijk prima ontwikkeling kwam ze met problemen terug van een faliekant mislukt avontuur in Canada. Met name de eetstoornis is daar ontstaan.
Ze woonde bij terugkomst nog langere tijd alleen maar sloot zich op in haar kamer om niet met voedsel geconfronteerd te worden. Haar moeder beschrijft verschrikkelijke taferelen waarbij niets eten werd afgewisseld met vreetbuien. Tot hondenvoer aan toe was dan niet veilig.
Uitkering
Moeder en haar partner besloten haar naar huis in Lochem te halen om haar te helpen en waar nodig te verzorgen. Bij de woning werd een mantelzorgwoning gecreëerd. Deels om van weerskanten wat privacy en rust te realiseren, maar deels ook gedwongen door de gemeente omdat de dochter haar uitkering zou kwijtraken als ze bij haar moeder zou komen wonen. Dan werden ze voordeurdelers en dat heeft gevolgen voor een uitkering.
Dagbesteding
Bij toen nog Het Plein werd een aanvraag voor dagbesteding gedaan. Deze liet erg lang op zich wachten en de dochter ging in die tijd sterk achteruit. Uiteindelijk was het oordeel van Het Plein dat de dochter zichzelf wel kon redden. Haar moeder zegt dat ze echter heel intelligent is maar vaak niet goed weet wat ze zegt. Bovendien is ze erg bedreven in het ontkennen van haar problemen, terwijl ze op andere momenten juist schreeuwt om hulp.
Zelf op zoek
Het Plein, en even later ‘t Baken, kwamen in eerste instantie slechts met een mondelinge afwijzing voor dagbesteding. Een echt ‘ja’ of ‘nee’ kwam er niet, laat staan een beschikking. De moeder was intussen zelf op zoek gegaan naar dagbesteding voor haar dochter. Na een mislukking, kwam met terecht bij een zorgboerderij waar de dochter kon werken met paarden. Zelfs haar eigen paard kon daar gestald worden. Haar paard noemt ze regelmatig de enige reden om nog te willen leven.
Consulenten
Bij ‘t Baken ontstaan problemen met elkaar opvolgende consulenten. Dingen worden slechts of helemaal niet gedocumenteerd, waardoor dingen telkens opnieuw moeten worden verteld of opgestart. Door tussenkomst van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) was inmiddels ook de diagnose autisme gesteld.
PGB
Na een half jaar touwtrekken werd vanaf mei 2019 een PGB toegewezen waardoor de dochter haar moeder kon inhuren als mantelzorger. Dat was gebaseerd op een uurloon dat neerkomt op twee keer (netto) minimumloon. Voor te weinig uren volgens de moeder, maar ze besloot haar reguliere werk op te geven en de zorg voor haar dochter op zich te nemen.
Veel geregel
Het wrange van het verhaal is dat de meeste tijd tot nu toe opgaat aan het regelen van dingen waarvan je zou willen dat die ‘vanzelf’ goed geregeld zijn. De moeder wilde de PGB met terugwerkende kracht tot augustus 2018 uitgekeerd zien maar ving bot. Ze besloot het er niet bij te laten zitten en inmiddels wordt ze al lange tijd bijgestaan door een advocaat. Die heeft bij de rechtbank geëist dat de PGB over de periode november 2018 tot en met april 2019 alsnog wordt uitgekeerd, op straffe van dwangsom. Wanneer deze zaak voor de rechter komt is nog niet bekend.
Halvering vergoeding
Inmiddels is er overigens al een tweede zaak tegen ‘t Baken aangespannen, omdat het uurloon, via de PGB, met ingang voor mantelzorgers zonder relevante opleiding is gelijkgeschakeld met het minimumloon. Een halvering in het geval van deze cliënt.
Ze kreeg de maatregel pas in januari te horen, dus nadat de wijziging was ingegaan. De moeder vraagt zich af op basis waarvan ze eerder wel goed was voor een hogere vergoeding en nu ineens niet meer. Nog afgezien van het feit dat ze nu niet meer rond kan komen en de afweging moet maken of ze voor haar dochter blijft zorgen of weer een reguliere baan moet zoeken.
Op de achtergrond speelt nog mee dat ze 32 uur in plaats van 24 uur nodig denkt te hebben voor de zorg.
Stappenplan
Ze vertelt verder dat er eind vorig jaar contact is geweest met een consulent van ‘t Baken die wél wilde doorpakken, maar dat deze is teruggefloten omdat ze zich niet aan het stappenplan van de organisatie hield.
Nu de zaak onder de rechter is, lijkt ‘t Baken met de armen over elkaar te zijn gaan zitten, in afwachting van een uitspraak. Dit leidt tot grote onzekerheid in het betrokken gezin. Eerst kwam er een tijdelijke beschikking voor alleen januari. Op dit moment is er een nieuwe die tot eind april loopt.
Vertraging
Binnenkort is er een gesprek met een arts van Argonaut. Dat gesprek had in december al gemoeten, tegelijk met een consulent van die organisatie. Dat was toen niet te regelen. Geen probleem, aldus ‘t Baken. Maar na het langverwachte rapport van de consulent bleek dit alsnog te moeten. Weer vertraging en nog meer frustratie.
Regie pakken
De moeder laat het woord regie vaak vallen. Ze vindt het opvallend dat niemand bij ‘t Baken die regie daadwerkelijk eens pakt en besluit dat er een oplossing moet komen. Dat je zulke slepende en potentieel dure kwesties niet moet willen hebben.
Reageren?
Dat kan via de reactieknop hieronder. Dan wordt je reactie voor iedereen leesbaar geplaatst. Liever niet openbaar reageren maar wel een opmerking/tip voor de redactie? Mail dan naar info@lochemsnieuws.nl
