LOCHEM – Het ‘ravijnjaar’. Zo is 2026 gaan heten onder gemeentebestuurders. Door bezuinigingen zouden gemeenten in één klap veel minder rijksgeld ontvangen via het Gemeentefonds. Ook in Lochem stond iedereen voorgesorteerd om flink te snijden in de uitgaven. Dat zouden inwoners gaan voelen, zo was de verwachting. Was…, want inmiddels blijkt de soep veel minder heet te worden gegeten dan verwacht. In plaats van een tekort ‘dreigt’ nu een overschot van 3,3 miljoen euro.
Uit de zogeheten meicirculaire, waarmee Den Haag financiële voornemens met gemeenten deelt, blijkt het Rijk veel minder gaat bezuinigen dan verwacht. Voor Lochem betekent de meevaller dat er meer financiële armslag ontstaat. Wethouder Lex de Goede van financiën: “Dit is een onverwachte meevaller die ons de kans geeft om met meer flexibiliteit te kijken naar de toekomst van onze gemeente. Dit biedt ruimte om keuzes te maken die niet alleen financieel verantwoord zijn, maar ook goed zijn voor onze inwoners.”
Bezuinigingen
De gemeente startte in oktober vorig jaar al met het voorbereiden van bezuinigingsmaatregelen. In de maatregelen die het college voorstelde aan de raad, werd bewust ruimte gelaten voor politieke keuzes en flexibiliteit. Dankzij deze aanpak zijn er nog geen onomkeerbare stappen gezet, wat nu goed uitpakt. Overigens sneuvelde de coalitie van GB, MmL en VVD op de begroting voor dit jaar. De VVD vond dat daarin onvoldoende rekening werd gehouden met de dreigende bezuinigingen. In de begroting stonden volgens de liberalen zaken die nog onderwerp van de bezuinigingsonderhandelingen moesten worden. De VVD is in de coalitie inmiddels vervangen door D66.
Via het burgerpanel Lochem Spreekt werd inwoners in december gevraagd hoe zij dachten over mogelijke ombuigingen. Hier deden 1.252 mensen aan mee. Daarnaast werden op straat 217 willekeurige inwoners geïnterviewd. Ook maatschappelijke partners van de gemeenten dachten mee. De uitkomsten wogen mee bij plannen om de begroting sluitend te maken. Volgens het college van B&W blijft de opgehaalde informatie van belang, ook nu blijft dat er meer geld van het Rijk naar Lochem vloeit.
Onzekerheid
Hoewel de vooruitzichten gunstig zijn, blijft de financiële situatie van alle gemeenten onzeker, zo waarschuwt het college. Dit komt onder andere door onvoorspelbare rijksbijdragen, mogelijke effecten door de val van het kabinet, extra taken zonder voldoende financiële compensatie en stijgende kosten in de jeugdzorg. ‘Hierdoor blijft het sturen op een stabiele begroting moeizaam’, zo schrijft de gemeente in een persbericht.
Inmiddels is de Kadernota 2026 gepresenteerd. Dit is de voorloper van de begroting die eind dit jaar het licht moet gaan zien. De gemeenteraad bespreekt de kadernota op 7 juli en besluit hierover naar verwachting op 14 juli. De raadsagenda voor 7 juli staat op www.lochem.nl/politiekeavond. De voorzitters van de raadsfracties hebben afgesproken een gezamenlijk amendement voor te bereiden, waarin naar voren komt hoe de financiële meevaller verwerkt moet worden in de begroting 2026.
Kans
Het college ziet dit proces als een kans om samen met de raad te bouwen aan een financieel gezonde en toekomstbestendige gemeente. ‘Een gemeente waarin we blijven investeren in wat écht belangrijk is voor onze inwoners en bedrijven’. aldus het college.
