75 Jaar Vrijheid: De wapendropping van 1944

0
Foto ter illustratie

LOCHEM – We herdenken de oorlogsslachtoffers en vieren 75 Jaar Vrijheid. De komende dagen staat LochemsNieuws stil bij een aantal verhalen en gebeurtenissen uit de oorlog en uit de tijd rond de bevrijding. Dit keer de wapendropping in het Grote Veld in november 1944. Het verhaal verscheen eerder in de Bevrijdingskrant van het Liberation Museum Lochem dat werd uitgegeven door FT-Media. Met dank voor de verleende toestemming voor publicatie.

WAPENS VOOR HET VERZET

Op 11 november 1944 vond in het Grote Veld, een op sommige plaatsen slechts dun begroeid bos-en heidegebied, tussen Lochem en Vorden een wapendropping plaats.
De bewapening van de verzetsgroep Barchem (Laren-Zuid) bestond in het begin uit boksbeugels, verzwaarde gummistokken, een jachtgeweer en een oude revolver.
Voor sabotagedaden werden zware staaldraden en kromme spijkers gebruikt. Het verzet had dus grote behoefte aan ‘echte’ wapens.

Omstreeks half september 1944 kreeg men bericht dat uit de buurt van Laren en Holten een dertigtal stenguns met munitie opgehaald kon worden., bestemd voor een verzetsactie in de Achterhoek. ’s Nachts werden de wapens op de fiets in twee keer naar Barchem gebracht en daar in een schuilplaats opgeslagen. Van deze wapens gingen er later vijftien naar Zieuwent en tien naar Warnsveld.

Wapenafworp

Men ging aan de slag om te proberen zelf een wapenafworp geregeld te krijgen. Twee geschikte terreinen werden gevonden in het Grote Veld. Door een aantal verzetsmensen uit Barchem, Borculo, Lochem, Vorden en Warnsveld werden voor de uitvoering van de wapendropping in het Grote Veld een tweetal afwerpplaatsen in gereedheid gebracht. De kaart-coördinaten van deze afwerpplaatsen waren door middel van een illegale zender doorgegeven naar een bepaalde instantie in Engeland.

Roepzinnen

Met die instantie werd de afspraak gemaakt, dat wanneer op de radio de roepzin ‘De aarde is een paradijs’ te horen was, op het eerste afwerpterrein gedoeld werd en bij de roepzin ‘In de maneschijn bloeit de liefde’ op het tweede terrein. Wanneer ’s middags om half twee de radiozender Brussel/Frans één van de beide roepzinnen omriep, dan was dit bedoeld als waarschuwing aan het verzet om stand-by te zijn. Als ’s avonds omstreeks half negen, na de uitzending van Radio Oranje, dezelfde roepzin werd omgeroepen, dan was dit de aanwijzing dat de wapendropping die komende nacht tussen ongeveer een en twee uur zou plaatsvinden.

Geen afworp

De eerste poging tot afworp vond plaats op donderdag 9 november 1944. ’s Middags kwam de roepzin door en ’s avonds volgde de bevestiging. Als gevolg daarvan gingen om 11 uur 14 man uit Barchem naar de bewuste plek. Uit Warnsveld verschenen nog eens tien man. De benodigde veiligheidsmaatregelen werden getroffen. Er waren lampen die dienden om het vliegtuig de juiste ligging van het terrein aan te geven en ook om de codeletter te seinen. Pas na iets over vieren kwam een vliegtuig laag over. De lampen werden aangestoken, maar een afworp vond niet plaats.

Tweede oproep

Zaterdag 11 november 1944 kwam ’s middags over de radio opnieuw een oproep door, met een bevestiging in de avond. Barchem verscheen opnieuw met 14 man, uit Borculo kwamen er 8  en uit Vorden, Warnsveld en Zutphen samen nog eens 25 verzetsmensen. Dubbelposten, bewapend met stenguns, werden op de toegangswegen uitgezet met de uitdrukkelijke opdracht alles neer te schieten wat zich binnen de aangewezen sector bewoog. Het wachtwoord werd uitgegeven.

Vertraging

Even na twee uur kwam er een vliegtuig laag over, Het toestel maakte een bocht en vloog door. Een mankement aan één van de grondlampen was de oorzaak van deze vertraging. Na ongeveer een half uur herhaalde het vliegtuig de manoeuvre, maar de grondverlichting was nog steeds niet in orde. Om ongeveer drie uur keerde het vliegtuig voor de derde maal terug, beschreef tweemaal een cirkel, verminderde vlieghoogte, de luiken in de bodem gingen open en daar zeilden containers – grote bussen die van onderen van een rubberen kussen waren voorzien om de ergste schok op te vangen – aan parachutes omlaag. De dropping van 17 containers was geslaagd.