Woningbouw: algemeen belang versus individuele belangen

0
Foto ter illustratie (bron: Afbeelding van Capri23auto via Pixabay)

LOCHEM/GORSSEL – Bouwen, bouwen, bouwen. De roep om nieuwe woningen klinkt alom en steeds luider. Wie maandagavond een aanzienlijk deel van de 14 insprekers over de actualisatie van de woonvisie van de gemeente Lochem beluisterde, kon zo maar het idee krijgen dat de beoogde, uiteindelijk misschien wel 1.700 woningen veel te veel van het goede zijn. De soms tegenstrijdige reacties per dorp geven aan dat het nog een flinke klus wordt om de neuzen dezelfde kant op de krijgen.

De gemeenteraad liet zich, via de insprekers en door middel van vragen aan de wethouder, informeren over de actualisatie van de woonvisie uit 2018. Die is hard nodig omdat de omstandigheden op de woningmarkt en de vraag van woningzoekenden sterk is gewijzigd. De raad vroeg eerder zelf om een update en zette de ontwikkeling van de kernvisies in afwachting daarvan tijdelijk stop. Die van Almen was al klaar. En ook daar bleek dat het algemeen belang gemakkelijk botst met individuele belange.

Urgentie

Maandagavond bleek dat in het in Laren nu al rommelt. Belangenvereniging Wakker Laorne hoort van alle kanten dat er vaart gemaakt moet worden met de bouw van woningen voor onder meer jongeren. Twee andere insprekers uit het dorp putten zich uit in argumenten waarom de gemeente niet te hard van stapel moet lopen. Dat doen ze overigens door deels interessante vragen te stellen over nut en noodzaak van de inderdaad grote aantallen. Maar het gevoel van urgentie daalt kennelijk met de afstand van mogelijke bouwlocaties tot de eigen woning.

Ook in andere kernen hameren vooral de dorpsraden op snelheid en betaalbaar bouwen voor starters en voor mensen die het moeten hebben van sociale huurwoningen. En ook in het segment dat ‘middenhuur’ wordt genoemd moet iets gebeuren om de doorstroming op gang te brengen.

Vragen

De genoemde interessante vragen gaan onder meer over wat het effect is van de bovengemiddelde vergrijzing van de gemeente Lochem. Dat zorgt mogelijk via natuurlijke weg voor doorstroming. En hoe zit het met de enorme ‘leegstand’ die uit de cijfers van het CBS naar voren komt. Het aantal van 700 leegstaande woningen in de gemeente dreigt een eigen leven te gaan leiden. Een aantal insprekers gebruikte het getal om te onderstrepen er geen noodzaak is om heel veel nieuw te bouwen.

Ambtelijk en bestuurlijk vormt het cijfer van het CBS, dat volgens de gemeente inmiddels is bijgesteld naar 640, ook nog altijd een raadsel. Nadere beschouwing heeft tot nu toe slechts opgeleverd dat de vermeende leegstand zich met name in de kern Lochem en in het buitengebied voordoet. Het gaat mogelijk om administratieve onvolkomenheden in Basisregistratie Personen (BRP). Eerder werd gesuggereerd dat er mogelijk sprake is van 2e woningen of woningen in het buitengebied die dubbel worden bewoond maar – ten ontrechte – slechts één huisnummer hebben. Verder staan ouderen die in een zorginstelling wonen mogelijk nog geregistreerd op hun oude adres.

Jongeren Harfsen

Insprekers van de Werkgroep Starterswoningen Harfsen meldden dat een enquête onder jongeren (19-29 jaar) uit het dorp zo’n 100 reacties opleverde. Liefst 80 procent gaf aan liefst in het dorp te willen blijven wonen. De overige 20 procent overweegt dat op z’n minst. Jongeren zijn niet meteen op zoek naar een eengezinswoning, maar naar bijvoorbeeld 2- of 3-kamerappartementen. Betaalbaarheid en beschikbaarheid staat daarbij voorop. In Laren wachten volgens Wakker Laorne momenteel zo’n 100 jongeren tussen 20 en 30 jaar op een geschikte woning.

Zelfbewoning

Diverse insprekers pleitten voor snelle invoering van de zelfbewoningsplicht. Dat is een instrument dat beleggers de voet dwars zet die hoge bedragen bieden op een woning met als doel deze voor veel geld te gaan verhuren. En het invoeren van een huisvestingsverordening kan helpen om mensen met een sociale of economische binding voorrang te geven. En tenslotte werd meermaals gehoord dat het buitengebied een grotere rol kan spelen bij het vervullen van de woningbehoefte, door overbodige agrarische gebouwen te vervangen door woningen.

Instrumenten

Wethouder Robert Bosch gaf aan dat de verschillende instrumenten die de gemeente heeft zorgvuldig moeten worden afgewogen omdat ze ook negatieve kanten hebben. Zo is een zelfbewoningsplicht bijvoorbeeld lastig te handhaven. En bij een verordening die eigen inwoners een streepje voor geeft moet worden aangetoond dat er sprake is van scheefgroei.

Opvallend was de wethouder uitsprak dat er in de komende jaren ook gebouwd wordt voor mensen die van het westen van het land hier naartoe willen verhuizen. “Bouwen naar behoefte met een plus”, zo noemde hij het. Uit recent onderzoek blijkt dat de toestroom vanuit het westen lang niet zo groot is als wel wordt beweerd. En daarbij zijn vooral de duurdere vrijstaande woningen in trek. Voor concurrentie in de huursector zorgt de nieuwe ‘import’ nauwelijks. Lochem is wel in trek bij huurders uit de nabije regio.

Nog niet klaar

De gemeenteraad is nog niet klaar voor besluitvorming over de strategische keuzes en de actualisatie van de woonvisie. Over twee weken volgt nog een gesprekstafel waarbij fractie en de wethouder verder praten. Pas daarna wordt een besluit genomen. Als de gewijzigde woonvisie een feit is kunnen de kernen weer aan de slag met hun lokale visies. Naar aanleiding van de concept-visies kwamen eerder honderden reacties van inwoners binnen.