Willem Jan ter Schegget was ‘man uit één stuk’

0
Wim ter Schegget en Lientje Brinkman-Ter Schegget lezen de tekst op de Stolperstein voor hun opa en oom Willem Jan (foto: LochemsNieuws)

LOCHEM – Het was een bijzonder moment, maandagmiddag op de Molenbelt in Lochem. Een struikelsteen (Stolperstein) voor een niet-jood, -Roma of -Sinti is op zich al vrij bijzonder. Maar tegen het licht van de actualiteit is het wrang dat iemand herdacht wordt omdat de democratie haperde terwijl relatief dichtbij diezelfde democratie opnieuw wordt aangevallen.

Tot 1942 woonde Willem Jan ter Schegget op de Molenbelt. Hij was raadslid voor de Communistische Partij Nederland (CPN). Al snel na het uitbreken van de oorlog werd hij uit de raad verwijderd en verloor hij bovendien zijn baan als betonwerker. De bezetter moest niets hebben van communisten. Maar omdat nazi-Duitsland al in 1939 een pact met de Sovjet-Unie had gesloten, wilde Hitler de bondgenoten niet voor het hoofd stoten door communisten te hard aan te pakken.

Politieke gevangene

Toen Duitsland de Sovjet-Unie in juni 1941 aanviel was het pact niet langer geldig. Vanaf dat moment werden overal communisten opgejaagd en als politieke gevangene opgesloten. Ze waren herkenbaar door een rode driehoek op hun kleding. Willem Jan ter Schegget werd in juli van dat jaar opgepakt. Hij zat gevangen in Deventer, Arnhem, Scheveningen en Kamp Amersfoort. Vanuit de laatste plaats werd hij op 16 oktober 1942 gedeporteerd naar concentratiekamp Neuengamme, bij Hamburg. Daar stierf hij op 1 januari 1943, op 54-jarige leeftijd. Door ziekte en/of uitputting. Zijn nu 91-jarige nicht Lientje Brinkman-Ter Schegget vermoedt dat het om tyfus ging.

Familie

Het verhaal werd maandag vertelt door voorzitter Pieter Arts van de Stichting Stolpersteine Lochem. Bij de plechtigheid waren familieleden aanwezig, waaronder kleinzoon Wim en de genoemde nicht Lientje. Ook waren diverse raadsleden naar de Molenbelt gekomen om de steenlegging ter herinnering van hun oud-college Ter Schegget bij te wonen.

Burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve zei het een van zijn voorgangers na: “Jan Willem was een man uit één stuk.” Maar ook: “Democratie gaat over opvattingen en daarvoor staan. Als je ziet wat nu in Oekraïne gebeurt, waardoor mensen op de vlucht slaan, dan besef je dat de les niet door iedereen is geleerd.”

Ingewikkeld

Van ‘t Erve, zelf eerder raadslid en wethouder in Amersfoort, vertelde verder dat uitgerekend vlak naast het beruchte Kamp Amersfoort van destijds een begraafplaats is voor Russische soldaten. “Die vochten voor onze vrijheid. Dat geeft aan hoe ingewikkeld de wereld momenteel in elkaar zit.”

Ook fractievoorzitter Linda Sanders van GroenLinks Lochem sprak de aanwezigen toe. De CPN ging 1989, samen met PSP, PPR en EVP op in GroenLinks. De Stolperstein werd (symbolisch) gelegd door Lientje Brinkman-Te Schegget en Wim te Schegget. Daarna werden 2 minuten stilte in acht genomen. De steen werd na de plechtigheid door medewerkers van Circulus-Berkel letterlijk ‘in beton gegoten’.

De inscriptie van de Stolperstein voor Willem Jan ter Schegget op de Molenbelt (foto: LochemsNieuws)