LOCHEM – Hoewel de oorzaak van de breuk in de persleiding bij Lochem van 2 weken geleden nog niet boven water is, noemt directeur Rudi Gerard van het Waterschap Rijn en IJssel het transport van de enorme hoeveelheid afvalwater van FrieslandCampina over 17 kilometer ‘een kwetsbaar systeem’. Dat deed hij ten overstaan van de gemeenteraad van Lochem, die de nodige vragen op hem afvuurde.
Gerard begon met te zeggen dat het incident er bij het waterschap flink heeft ingehakt. ,,We zijn diep geraakt. We hebben veel geïnvesteerd in de ecologie van de Berkel en dan raakt zo’n incident ons diep. Het is namelijk ‘onze’ Berkel.” Hij zwaaide de vele vrijwilligers die hebben geholpen met het overzetten van vissen veel lof toe.Er zijn 10.000 vissen overgezet in schoon water.
Feitenrelaas
Vervolgens gaf hij een feitenrelaas van de afgelopen twee weken. Het meeste daarvan is inmiddels bij iedereen bekend. Duizenden dode vissen en een stuk van de Berkel dat ecologisch nagenoeg dood is. Dat deel is nu afgedamd en geïsoleerd. De sliblaag op de bodem wordt afgegraven en overgebracht naar de depots van Rijkswaterstaat aan Kanaaldijk. Daar wordt ook het meeste water uit dat deel van de rivier naar toe gepompt.
De aanwezigheid van deze depots, vlakbij de plek van de breuk, noemde Gerard een geluk bij een ongeluk. Alternatieven waren er nauwelijks.Dan hadden permanent zo’n 60 vrachtwagens met water door de Achterhoek moeten rijden. Een ander alternatief – de inzet van schepen – was eerder al ondoenlijk gebleken door de lage waterstand in de IJssel.
Grondwater
Het water dat uit de depots sijpelt zorgt volgens Gerard niet voor problemen. Het grondwater is schoon. De melkresten blijven hangen in de sliblaag. Wat daarmee moet gebeuren is nu onderwerp van studie.
lees verder onder de afbeelding…
Op de vraag van de PvdA of er een afweging is gemaakt tussen ecologie en economie zei de waterschapsman dat de ecologie altijd op nummer 1 heeft gestaan. Wel bleek het onmogelijk om de fabrieken van FrieslandCampina in Lochem en Borculo via een ‘druk op de knop’ stil te leggen.
Risico
Stillegging is wel besproken met de zuivelgigant. Gerard zei dat bij de betrokken fabrieken 40 tot 50 procent van alle melk in Nederland in het geding is. Dat laat zich niet zomaar naar andere locaties leiden. ,,Bij stillegging zou het risico ontstaan dat overal melk ongecontroleerd wordt geloosd. Dat zou voor nog veel meer ecologische schade leiden.
Leermomenten
Tenslotte zei Rudi Gerard dat hij niet ontevreden is over hoe het incident is aangepakt, maar dat de evaluatie ongetwijfeld veel leermomenten zal bevatten, nu is gebleken dat het systeem zo kwetsbaar is. Rijn en IJssel heeft in het werkgebied 440 kilometer aan persleidingen liggen, maar er zijn maar weinig plekken waar zoveel industriewater doorheen stoomt als tussen Borculo en Zutphen.
