LOCHEM/GORSSEL – Is de Regionale Energie Strategie (RES 1.0) een tandeloze tijger of een goede eerste stap richting energieneutraliteit en het halen van klimaatdoelen? Lochem moet binnenkort, samen met 6 andere gemeenten in de Cleantech Regio het RES-voorstel goed- of afkeuren. De Lochemse gemeenteraad kan het college van B&W op pad sturen met wijzigingsvoorstellen. Die moeten uiterlijk op 4 oktober worden vastgesteld.
Maandagavond bespraken de raadspartijen de RES onderling, nadat inwoners er eerder al hun zegje over hadden kunnen doen. Ondanks dat, plus dikke inspraaknota’s en belegde energiecafés is een veelgehoorde klacht dat inwoners zich niet gehoord voelen. Dat vinden die inwoners zelf maar die kritiek is overgenomen door veel raadsfracties.
Accent op zon
Hoewel steeds duidelijker wordt dat de doelen niet gehaald kunnen worden als er geen goede verhouding tussen zon en wind wordt gevonden ligt het accent zwaar op zon. En dan vooral zon-op-dak. De meeste partijen lijken zich erbij neer te leggen dat windmolens toch niet meer haalbaar zijn voor 2030. Aanleiding is een uitspraak van de Raad van State die het Rijk dwingt tot het opstellen van milieuregels voor wind op land. Gemeenten mogen ondertussen windmolens wel toestaan maar lopen dan het risico dat deze op termijn niet voldoen aan de nog op te stellen regels. En dat wil niemand financieren.
Lange baan
Van oorsprong was de RES een opdracht aan de regio’s om een ‘bod’ te doen voor de levering van zoveel mogelijk terawattuur. Inmiddels is het afgeschaald naar een inspanningsverplichting en gezien het brede verzet en de tegenslag (van de Raad van State-uitspraak) gaat alles mogelijk op de lange baan.
Dat leidt in Lochem onder meer tot een oproep aan het college om met een eigen energie- annex klimaatplan te komen. Met name Jolande Borrendam van Lochem Groen! hamerde hier maandagavond op. Daarbij kan worden geleerd van wat er bij de totstandkoming van de RES niet goed gaat. Zoals inspraak en participatie. Dat laatste ook in financiële zin om te voorkomen dat winsten naar grote bedrijven gaat, terwijl sommige mensen vervallen in ‘energie-armoede’ doordat de prijzen door de noodzakelijke investeringen in eerste instantie stijgen. De baten van hernieuwbare energie komen pas (veel) later.
Burgerraad
D66 heeft twee moties in voorbereiding. De eerste vraagt om de oprichting van een Burgerraad of -forum. Andere partijen voelen daar ook wel voor. De PvdA waarschuwde echter dat dit niet moet leiden tot kleine clubjes inwoners die ‘een probleem moeten oplossen’ en waardoor een meerderheid zich dan weer buitenspel voelt gezet.
De andere motie die D66 in voorbereiding heeft gaat over de provinciale bijdragen aan de energietransitie in gemeenten. De ambitie van ‘Arnhem’ is volgens fractievoorzitter Marleen van der Meulen te laag. Zij pleit ervoor dat de provincie de opbrengsten uit fossiele brandstoffen inzet om de transitie soepeler te laten lopen.
Ontwikkelingen
GB wees op het dreigende uitstel van 2 jaar van de uitvoering van de RES. “De ontwikkelingen gaan snel. Over twee jaar zijn er mogelijk nieuwe vormen van energie-opslag waardoor alles weer anders wordt”, aldus Tonnie Verwoerd. Hij zei overigens ook dat zijn fractie het raadsvoorstel over de RES mogelijk ‘voor kennisgeving gaat aannemen’. Wat daarmee werd bedoeld bleef onduidelijk.
De VVD vindt dat voorstellen tot verduurzaming haalbaar, betaalbaar en realistisch moeten zijn. De RES is dat volgens fractielid Karin ter Maat allemaal niet. Ze pleitte ervoor om kansen te pakken met betrekking tot bijvoorbeeld waterstof. “We zijn niet voor niets de Cleantech Regio”, zo betoogde ze. En de VVD staat positief tegenover lokale initiatieven.
Lokale initiatieven
Dat laatste lijkt breed te worden gedeeld. Bedoeld wordt onder meer de Buurt Energie Strategie van het Larense Broek. Willem Beekman van GroenLinks zei erg benieuwd te zijn wat daar uitrolt qua energieproductie. “Deze buurtinitiatieven zijn van belang voor het creëren van draagvlak en hebben veel potentie”, zo zei hij. Beekman zou verder graag willen weten wat netbeheerder Liander te bieden heeft op het gebied van netcapaciteit. Dat is momenteel vaak een bottleneck bij plaatselijke energieopwekking.
Het CDA vindt dat de energietransitie vooral de verbinding moet leggen tussen generaties en dus het doorgeven van een leefbare wereld. “Het gaat niet om het financiële gewin”, aldus Pieter Bas ter Maat. “Maar de impact op de leefbaarheid is wél heel belangrijk.”
Niet rooskleurig
De PvdA en Meedenken met Lochem (MmL) zien de toekomst van de RES het minst rooskleurig tegemoet. Lex de Goede van MmL sprak van een ‘homeopathische verdunning’, vanwege de afschaling van opdracht naar inspanningsverplichting. Hij wees verder op het bijna niet meetbate effect op de opwarming van de aarde en verzuchtte: “Waar zijn we dan mee bezig?”
De PvdA sprak van ‘een document zonder kracht en betekenis’. Fractievoorzitter Jos Israel: “We zijn hevig teleurgesteld en twijfelen erg. Als we het voorstel aannemen komt energieneutraliteit niet dichterbij. Moties en amendementen brengen te weinig verbetering en tegenstemmen helpt ons helemaal niet verder.”
4 oktober verder
Op 4 oktober gaat de discussie over wijzigingsvoorstellen verder. Diezelfde avond moeten deze worden afgehamerd zodat het college ermee naar het regio-overleg kan. Later komt een – al dan niet aangepast – eindvoorstel terug bij de raad.
