LOCHEM – De gemeenteraad van Lochem heeft maandagavond een stevige stap gezet richting een verbod op niet-biologische bloemgewassen. De voltallige raad schaarde zich achter een motie van LochemGroen!, PvdA en GroenLinks die aanstuurt op een voorbereidingsbesluit. Die moet het pad effenen voor een verbod op bol- en knolgewassen en snijbloemen. Die tak van akkerbouw ligt landelijk onder een vergrootglas, omdat er grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, met mogelijke invloed op de volksgezondheid en de waterkwaliteit.
Afgelopen voorjaar nam de raad, ook al unaniem, een motie aan waarin werd gepleit voor een onderzoek naar de juridische mogelijkheden voor een verbod op sierteelt. Dit leidde tot een advies van HBR Advocaten, waarin de mogelijkheden voor het aan banden leggen van bepaalde soorten van teelt uit de doeken worden gedaan. De indieners van de motie van maandag vinden dat een memo, die het college van B&W in september naar de raad stuurde en die was gebaseerd op dat advies, onvolledig en onjuist was. Het college trok de conclusie dat een (tijdelijk) verbod onmogelijk is.
Procedure
De nieuwe motie draagt het college op om, nog voor de verkiezingen van eind maart ’26, met een voorbereidingsbesluit te komen. Op basis daarvan kan de teelt van bepaalde gewassen direct worden verboden. Uiterlijk na anderhalf jaar kan dan een herziening van het Omgevingsplan volgen, waarmee het verbod definitief wordt. De gemeente kan, volgens het juridische advies, wel bepaalde gewassen weren maar het verbieden van bestrijdingsmiddelen is niet mogelijk. Dat is een landelijke aangelegenheid.
Probleem bij die middelen is dat ze wettelijk zijn toegestaan. Ook de toegepaste hoeveelheden zijn bij de bloementeelt niet aan (veel) regels gebonden, omdat het immers niet gaat om voor consumptie bedoelde gewassen. Elders in het land hebben omwonenden van percelen via de rechter een stop op de teelt – van vooral lelies – afgedwongen, vanwege gevaar voor de gezondheid. Sommige middelen worden in verband gebracht met ziekten als Alzheimer en Parkinson.
Juridisch
Andere gemeenten gingen Lochem al voor bij het nemen van een voorbereidingsbesluit, waaronder buurgemeente Hof van Twente. Juridisch ligt het gevoelig welke terminologie wordt gebruikt in zo’n besluit. De tekst van de motie van LochemGroen! werd dan ook diverse keren aangepast, zelfs tot een half uur voor de raadsvergadering. Tijdens de behandeling bleek dat met name Gemeentebelangen en VVD nog beducht waren op ongewenste gevolgen voor bestaande boeren, waaronder boomkwekers. Tijdens een schorsing werden de laatste plooien gladgestreken.
Naast de omschrijving ‘niet-biologische bloemgewassen en specifiek bol- en knolgewassen en snijbloemen’, worden uitzonderingen gemaakt voor bloemgewassen voor groenbemesting, bodemverbetering, plaagbestrijding of voor de productie van voedsel, olie of biobrandstof. De motie vraagt verder van het college om in kaart te brengen op welke percelen sierteelt (in het bijzonder lelieteelt) nu is toegestaan en te starten met de genoemde partiële herziening van het Omgevingsplan, waardoor de gewraakte gewassen kunnen worden geweerd.
Niet verstandig
Wethouder Marja Eggink noemde de motie ‘niet verstandig’. Het college wil zich liever breder oriënteren dan alleen op de juridische aspecten. Ook wees Eggink erop dat het gaat om slechts 11 hectare, oftewel 0,08 procent van het landbouwareaal in de gemeente, dat in aanmerking komt. Ze voegde er overigens aan toe wel degelijk oog te hebben voor de gezondheid van inwoners. Ze pleitte voor het afwachten van de uitkomsten van landelijke onderzoeken en het beleid dat daar mogelijk uit voortvloeit.
Fractievoorzitter Calle Janssen reageerde door te zeggen dat van ‘Den Haag’ voorlopig weinig verwacht mag worden en dat gemeenten dus zelf aan de slag moeten. De wethouder stelde verder dat een voorstel voor een voorbereidingsbesluit voor de verkiezingen onhaalbaar is. Doordat de motie unaniem werd aangenomen, moet het college daar wél mee aan de slag. Op de vraag van Jos Israel van Sociaal Democratisch Lochem, of ze motie gaat uitvoeren, antwoordde Eggink: “Als een meerderheid dat wil en als het uitvoerbaar blijkt te zijn, dan moet dat.”
In de raadszaal was een filmploeg van KRO/NCRV aanwezig. Het tv-programma Pointer volgt de ontwikkelingen rond de sierteelt in Nederland.
