LOCHEM – Het Liberation Museum Lochem beleefde zaterdagmiddag een indrukwekkende start. Bij de opening was het druk in de het pand aan de Walderstraat. En er waren hoge gasten, waaronder onverwachts ook de Canadese ambassadeur Sabine Nölke.
Na een lunch voor genodigden in restaurant Mondani ging het gezelschap te voet richting Walderstraat, met een doedelzakspeler en vier vaandeldragers voorop. Na een ‘plaats rust’ in de Walderstraat zwaaide de deur van het nieuwe museum open.
Daar was het even passen en meten om iedereen een plaatsje te geven. Toen dit was gelukt nam initiatiefnemer Berry Swarthoff het woord. Hij bedankt iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van het museum.
lees verder onder de fotogalerij…
Kelder en slaapkamer
Hij vertelde dat hij – toen hij al op jonge leeftijd begon met het verzamelen van oorlogsgerelateerde spullen – nooit had kunnen bevroeden dat dit ooit zou uitmonden in een museum. ,,Veel mensen zeiden me dat mijn collectie een betere plek verdiende dan de kelder van Mondani. Het begon ooit in mijn slaapkamer. Mijn moeder schrok zich vaak een hoedje van al die enge mannen daar.”
Met de laatste doelde Swarthoff op de in allerlei uniformen gehulde etalagepoppen. Veel daarvan hebben nu een plekje gevonden in het Liberation Museum. Daar zijn verder veel foto’s en andere relikwieën die getuigen van oorlog en vrede te vinden. Daaronder ook foto’s van de bevrijding van Lochem.
Openingshandeling
Een slecht-weer-voorziening die Lochem node miste, zo vervolgde Swarthoff. Om vervolgens voor de openingshandeling de hulp in te roepen van verschillende mensen. Daaronder burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve, secretaris Anne Rosenberg van Fonds 1819 en diverse kinderen.
De handeling bestond uit het aansteken van kaarsjes die rond een Joodse kandelaar, die chanoekia wordt genoemd (zie uitleg onderaan dit bericht).
Ambassadeur
Na de plechtigheid werd tot ieders verrassing de Canadese ambassadeur Sabine Nölke tussen de aanwezigen ontwaard. Eerder had de ambassade laten weten dat ze andere verplichtingen had en dat in haar plaats Judith Baguley aanwezig zou zijn. Zij was er ook inderdaad. Het verhaal gaat dat die andere verplichting een herdenking op de Canadese begraafplaats op de Holterberg was en dat het besef doordrong hoe dichtbij Lochem bij Holten ligt. Sabine Nölke werd (letterlijk) met open armen ontvangen door Berry en Yvonne Swarthoff.
Zondag (5 mei) is het splinternieuwe museum voor iedereen te bezoeken, tussen 11.00 en 16.00 uur. Dit is overigens gratis, maar er wordt een vrije gift gevraagd.
Uitleg chanoekia
-tekst overgenomen van Wikipedia–
De chanoekia – een kandelaar die een rol speelt bij het Chanoeka -feest –
heeft plaats voor 8+1 kaarsjes of vlammetjes op olie. De chanoekia verschilt van de Menora die zeven armen heeft. Iedere dag steekt men eerst het extra (“negende”) lichtje aan, de sjamasj. Sjamasj is afgeleid van het Hebreeuwse sjimoesj, ‘dienst’, omdat dit lichtje dienstdoet om de andere aan te steken. De sjamasj staat iets afgezonderd van de andere lichtjes, qua hoogte of plaats.
De teken van de andere lichtjes spreekt men twee zegens uit: asjer tsivanoe ‘die ons gebood’ en sje’asa nisiem ‘die wonderen deed’. Alleen op de eerste dag van Chanoeka spreekt men een extra zegen uit: sjehechijanoe ‘die ons deed beleven’. Daarna steekt men met de sjamasj de andere lichtjes aan: de eerste dag één, de tweede dag twee en zo voorts, tot op de achtste dag alle lichtjes branden.
Na het aansteken van de kaarsjes spreekt men vaak een tekst uit met de redenen voor het aansteken van de lichtjes en de regels omtrent het gebruik ervan: Hanerot halaloe ‘deze lichtjes’. Hierna zingt men het Maoz Tsoer. Dit lied is een acrostichon; de eerste letters van de coupletten vormen een naam. Men zingt vaak alleen het eerste couplet.
Een bijzonder aspect van de chanoekia met lichtjes is dat men – indien dit geen gevaar mee kan brengen – wordt geacht deze in het raamkozijn neer te zetten. Deze regel is bijzonder in het overigens introverte jodendom. Chabad-Lubavitch, een extraverte chassidische richting rondom de Lubavitcher Rebbe, heeft hieruit zelfs een gebruik afgeleid tot het plaatsen van gigantische chanoekiot op publieke plaatsen. Soortgelijke chanoekiot staan in Israël ook los van die chassidische stroming.
