Henk van Zeijts (GroenLinks): De zingende lijsttrekker

0
Henk van Zeijts gaat als lijsttrekker van GroenLinks de verkiezingscampagne in (foto: GroenLinks Lochem/ Geert de Groot)

EEFDE/LOCHEM – Henk van Zeijts, aanstaande zondag wordt hij 56 jaar, is wethouder namens GroenLinks. Bij de komende verkiezingen is hij opnieuw lijsttrekker. “In de afgelopen 4 jaar zijn er dingen in gang gezet. Die wil ik graag afmaken”, zo luidt de politieke ambitie. Maar wie is de mens achter de wethouder en lijsttrekker?

Acht portretten van lijsttrekkers
In de weken tot aan de gemeenteraadsverkiezingen presenteert LohemsNieuws wekelijks een uitgebreid portret met de lijsttrekkers van de acht partijen die in de gemeente Lochem meedoen. Daarbij gaat het slechts ten dele over politiek. Vooral de mens achter de lijsttrekker moet naar voren komen. Waar stond de wieg, wat voor kind was het en hoe zag de carrière er tot nu toe uit. Via een lijstje met trivia-vragen komen we details te weten over onder meer hobbies, favoriete muziek en de favoriete plek in de gemeente.

Henk van Zeijts werd in 1966 geboren in Eefde. Zijn wieg stond in een boerderij, net ten noorden van het dorp. Henk is de middelste van drie kinderen. Hij heeft twee zussen. “Mijn vader was boer en had een gemengd bedrijf. Toen het melkquotum werd ingevoerd schakelde hij over naar vleeskoeien.”

Hij vertelt: “Ik ben gevormd op het boerenbedrijf. Ik hielp al jong met voeren, maaien, oogsten en dergelijke. Er is een foto van mij als kleuter waarop ik sta met een knol in elke hand. Mijn vader oogstte al machinaal, maar hij liet twee rijen knollen op het veld staan, zodat ik die na schooltijd met de hand kon trekken. Hij wist hoe leuk ik dat vond.”

Natuur

“Mijn vader was een natuurliefhebber en op zondag wandelden we vaak met hem en leerden we veel”, zo zegt hij. Natuur is wel een familieding bij de Van Zeijtsjes. Henk’s jongere zus is IVN-gids en een kenner van de Gorsselse Heide.

“Ik was een denker. Een rustig jongetje en een beetje verlegen. Dat bleef zo tot na de middelbare school. Ik kon wel goed leren. Na de lagere school ging ik naar het Baudartius in Zutphen. Na het atheneum ging ik 1984 studeren in Wageningen. Ik deed landbouw-plantenteelt en een deel economie. Tijdens die 6-jarige studie liep ik stage in Brazilië, bij een melkvee-instituut. De studententijd was het moment om de wereld en mezelf te ontdekken.”

Muziek

Muziek en volleybal waren de grote hobbies van Henk. Volleyballen doet hij inmiddels niet meer, maar in de muziek is hij nog wel actief. Hij leerde bij de plaatselijke harmonie trompetspelen. Hij speelde in een muziektheater, een klassiek orkest, een bigband en in een band waarin het draaide om latin, jazz en funk. En tegenwoordig zingt hij in Maat 5, een kwintet dat a-capella zingt en zich bedient van zowel klassiek als licht repertoire.

“Ook bij ons zorgt corona ervoor dat het nog maar weinig van optreden komt. Begin oktober van het afgelopen jaar konden we nog één keer optreden voor de Vrouwen van Nu in Almen. Ik vind dat ook een fijne manier om met mensen in gesprek te komen.”

Werk

Na zijn studietijd ging hij aan de slag voor het Centrum voor Landbouw en Milieu. Daar was hij al in de jaren ’90 bezig met duurzaamheid. Dat was toen, zeker in de landbouw, nog geen groot item. Als onderzoeker werkte hij aan projecten die erop waren gericht om milieubescherming te integreren in de werkwijze van boeren. Dit deed Henk bijna 10 jaar, waarvan de laatste jaren als projectleider.

Privé trad hij in 1998 in het huwelijk met Marion die haar roots in Dalfsen heeft. In 2002 werd zoon Simon geboren en in 2004 volgde dochter Heleen. Daartussen, in 2003 verloor Henk zijn vader, die toen plotseling overleed. Zijn moeder (84) woont nog in een aparte woning bij de boerderij in Eefde. In 2006 betrok het jonge gezin Van Zeijts de ouderlijke woning. Ze woonden daarvoor in Utrecht, dichtbij het werk van Henk.

Planbureau Leefomgeving

Op dat moment werkte Henk als onderzoeker en projectleider bij het RIVM. Hij hield zich daar bezig met thema’s als mest, ammoniak en klimaat. Vanaf 2008 werkt hij voor het Planbureau voor de Leefomgeving. Daar hield hij zich bezig met Europees natuur- en landbouwbeleid en met nationaal milieubeleid. Formeel is hij ook nu nog in dienst bij het Planbureau. Hij heeft politiek verlof, in verband met het wethouderschap.

In 2010 werd Henk raadslid voor GroenLinks. Hij was destijds nog niet lang lid van de partij. “Ik wilde me graag nuttig maken voor de samenleving, maar de politiek is ook een prima manier om een netwerk op te bouwen. Ik was immers lang weggeweest uit de gemeente. Ik nam me voor bijeenkomsten van een aantal partijen te bezoeken. Bij GroenLinks voelde ik me meteen thuis. Vanwege de standpunten en de mensen”, zo klinkt het. En hij vond toenmalig wethouder en klimaatactivist Thijs dela Court een interessante en innovatieve denker.

Wethouderschap

Tussen 2014 en 2018 was Henk geen raadslid. Het was lastig te combineren met zijn werk bij het Planbureau. “Ik was me in die tijd wel aan het oriënteren. Ik wilde nog wel iets anders doen. Het wethouderschap was één van de dingen die op mijn lijstje stonden.” En zo ging hij als lijsttrekker de campagne voor de verkiezingen van 2018 in. Dat leidde tot een klinkende overwinning. GroenLinks haalde voor het eerst 4 zetels en vormde met GB en VVD een coalitie. Henk werd wethouder. Vorig verloor de fractie een zetel, door een conflict met Jolande van Borrendam, die daarna verder ging onder de naam LochemGroen!.

Politiek

Van de persoonlijke achtergronden toch nog even naar de politiek: Henk van Zeijts vindt dat de huidige coalitie goed functioneert. Op papier lopen de standpunten van zijn partij en bijvoorbeeld de VVD soms nogal uiteen. Dan valt of staat het succes met goede samenwerking. “Dat geldt vooral voor een groene partij als de onze. Veel kiezers zijn vaak wat behoudender dus we moeten het soms hebben van compromissen. Dat heb ik ook in de praktijk ervaren. Met zonne- en windenergie wilden we vaart maken, maar gaandeweg ontdekten we dat we iets minder hard moesten lopen. Mensen moeten wel kunnen meekomen.”

Als het gaat om energie en klimaat wil hij de al gestarte burgerinitiatieven verder stimuleren en meer inwoners betrekken bij deze thema’s. En voor de kinderen wenst hij zich een toekomst met eerlijke kansen voor iedereen. Bijvoorbeeld door voor- en vroegschoolsee educatie, huiswerkbegeleiding en door ervoor te zorgen dat kinderen niet de dupe worden van armoede. En dat ze – eenmaal volwassen – aan een betaalbare woning kunnen komen.

Verschillen

De verschillen zijn lokaal vaak minder groot dan landelijk. Henk zegt: “GroenLinks en de VVD denken anders over bijvoorbeeld energievraagstukken. Maar als het gaat om het sociaal domein hebben we veel minder uiteenlopende gedachten. Alle partijen zijn het wel eens dat je kwetsbare groepen in de samenleving moet helpen. En dat niet de wetten bepalend moeten zijn, maar wat mensen nodig hebben. Niet de wet, maar het hart moet spreken.”

Over zijn ambities: “Vier jaar is kort. We hebben een aantal zaken in gang gezet en ik daar nog graag mee willen doorgaan. Denk aan goede zorg, energie en klimaat, en biodiversiteit en landbouw. Als ik na de verkiezingen mag blijven is het natuurlijk niet zeker dat ik dezelfde portefeuille krijg, maar dat zou ik wel het liefst willen. Er spelen heel veel dingen op het gebied van landbouw en milieu. De Achterhoek loopt voorop als het gaat om innovaties in de duurzame landbouw. Dat geldt voor zowel het ontstaan van nieuwe ideeën als voor de acceptatie ervan. Er zijn veel jonge boeren die heel open staan voor vernieuwing. Maar het moet ze wel wat brengen.”

Volksaard

Dat de Achterhoek nog niet landelijk heel bekend staat als innovatieve regio komt mogelijk door de nuchtere volksaard. Als het gaat om plannen voor de nabije toekomst noemt Henk twee dingen: Een Lochems Groenfonds en Lochem Unplugged. Dat eerste behelst een omvangrijk fonds waarmee allerlei ontwikkelingen op het gebied van duurzame landbouw, landschap en biodiversiteit worden aangejaagd. “Er is nog maar weinig over van het oorspronkelijke landschap. Dat kunnen we nog veranderen door het terugbrengen van veel elementen. Maar dat moet worden gestimuleerd.”

Dan Lochem Unplugged. Henk speelt met de gedachte om kleinschalige culturele activiteiten in de openlucht te stimuleren. Deels door de ervaringen met corona, maar ook omdat veel plekken in de gemeente zich hiervoor lenen. Als voorbeeld noemt hij het succes van ‘De Heks van Almen’ en mooie locaties als landgoederen, de pleinen in Lochem en de dorpen en de openluchttheaters.

Het doel van zijn partij is vier zetels te behouden. En als het kan dus coalitiepartner blijven.

Henk van Zeijts in ‘t kort

We vragen elke lijsttrekker om een aantal vragen in slechts enkele woorden te beantwoorden.

Deze week:
Henk van Zeijts, lijsttrekker GroenLinks
Woonplaats: Eefde
Leeftijd: 55 (wordt zondag 56)

1. Mooiste plek in de gemeente?
De Berkel bij Almen

2. Favoriete boek?
Max, Mischa & het Tet-offensief (Johan Harstad)

3. Favoriete muziek?
Miles Davis, Karl Jenkins, Kadhja Bonet

4. Huisdieren?
Zeven poezen

5. Hobby’s?
Zingen met Maat 5 (a capella kwintet)

6. Sport (actief of passief)?
Zwemmen in De Boskoele

7. Op welke persoon zou je stemmen als je niet op je eigen partij mag stemmen?
Marleen van der Meulen (D66)

8. Gezinssamenstelling?
Echtgenote Marjan, zoon Simon (19 jaar), dochter Heleen (17 jaar)