LOCHEM – De geest van ondernemer Hennie van der Most én van GroenLinks-leider Jesse Klaver waarde maandagavond door de Lochemse raadszaal. D66-raadslid Hamp Harmsen hield een pleidooi voor een Jip & Janneke-begroting dat flink deed denken aan soortgelijke verzuchtingen van voormalig VVD-raadslid Van der Most. En Marja Eggink van Gemeentebelangen deed á la Klaver een beroep op de collega’s om constructief mee te denken en elkaar geen vliegen af te vangen.
Aan de orde was de begroting voor 2022. Tijdens de algemene beschouwingen namen de partijen, zoals gebruikelijk, het college en elkaar de maat over het gevoerd beleid en de ambities voor de nabije toekomst. Het werd vooral de voorspelbare tegenstelling tussen coalitie- en oppositiepartijen. De coalitie (GB, GroenLinks en VVD) hamerde op wat is bereikt. De oppositie varieerde van ‘enkele pijnpunten’ tot ‘niks deugt’.
Frustratie
Opvallend was het betoog van Hamp Harmsen van D66, die vertelde over zijn ervaringen met de begroting in zijn achtste jaar als raadslid. Hij zet er volgend voorjaar een punt achter. Hij beklaagde zich over de jaarlijkse frustratie van het niet begrijpen van de financiële exercities van de gemeente. “Ik wil een begroting die ik aan mijn buurman kan uitleggen”, zo verzuchte hij. “Maar ik snap er niks van en ik schaam me daar ook niet meer voor. De raad heeft het budgetrecht, maar hoe kun je controle uitoefenen op iets dat je niet begrijpt?”
Zijn pleidooi voor een iedereen leesbare begroting deed sterk denken aan soortgelijke verzuchtingen van superondernemer Hennie van der Most. Die kreeg voor elkaar dat des gemeentes financiën eenmalig werden uitgelegd in een speciale krant, hoewel veel inwoners daarover nog steeds de schouders ophaalden. Harmsen kreeg overigens wel enige steun van collega’s voor een voor iedereen begrijpelijk stuk. Hij moest nog wel uitleggen wat hij bedoelde met de ook niet iedere sterveling begrijpelijke kreet ‘participatieve begroting’. Het komt erop, kort gezegd, neer dat raadsleden en inwoners zich moeten kunnen vinden in waar het geld naar toe gaat.
Hoofdlijnen
De genoemde hartenkreet van Marja Eggink moest ze ook nog wel even toelichten. Ze vindt dat de raad niet moet nadoen wat in Den Haag vaak gebeurt. Uitgerekend daar werd het vliegen afvangen ooit aangekaart door Jesse Klaver, die het ‘scorebordpolitiek’ noemde. Net als Klaver vindt Eggink dat er de laatste tijd (te) veel moties, amendementen en schriftelijke vragen worden ingediend. “Het mag natuurlijk allemaal, maar het lijkt erop dat we steeds vaker op de stoel van het college en het ambtelijk apparaat gaan zitten. Daar zitten we niet op te wachten. We moeten ons bezighouden met de hoofdlijnen in plaats van met de details.” Ook de voorvrouw van GB kreeg enige bijval voor haar verhaal.
Noemenswaardig zijn nog de bijdragen van de PvdA en GroenLinks. Namens de sociaaldemocraten vroeg Jos Israel indringend aandacht voor de voor sommige gezinnen dreigende energiearmoede, ondanks de al toegezegde steun van het Rijk. Hij pleitte voor lokale hulpmiddelen. Andere fracties vinden dat er al voldoende sociale vangnetten zijn om mensen te helpen die in nood raken.
Moedig
Linda Sanders van GroenLinks toonde zich moedig door te verwoorden wat veel mensen in de gemeente regelmatig denken. Ze begon over het fenomeen dat mensen altijd om het hardst roepen dat ze bepaalde ontwikkelingen erg nodig vinden, maar daar meteen aan toevoegen: ‘Niet bij mij in de buurt graag!’ Dit geldt voor onder meer zonneparken, windmolens en nieuwe woningen. Andere fracties noemden de opstand die her en der ontstond na het vestigen van het voorkeursrecht op potentiële woningbouwlocaties. Dat zegt nog weinig over uiteindelijke keuzes, maar dat werd door enkele partijen ook geweten aan een gebrek aan goede communicatie.
Vervolg
Wat betreft de begroting laten de fracties pas volgende week maandag het achterste van hun tong zien. Dan staat deel 2 van de behandeling op de agenda, met onder meer reacties van het college. Als de voortekeningen niet bedriegen gaat het dan onder meer over woningbouw, energiearmoede, klimaat en energietransitie. Maar mogelijk ook over scheve stoeptegels, hondenpoep en steun aan (agrarische) ondernemers.
