LOCHEM – De economie trekt stevig aan. In steeds meer sectoren is het lastig om geschikt personeel te vinden. De werkloosheidscijfers schieten naar beneden… Maar wacht! Het aantal 50-plussers met een uitkering groeit nog steeds. Wat gaat er mis? En waar? In de serie ‘De Duvel is Oud’ gaat LochemsNieuws de komende weken op zoek naar antwoorden en oplossingen. Meedenken, tips en opmerkingen zijn zeer gewenst!
Binnenkort in deel 2 van deze serie: wat kan de gemeente doen?
Een interview met wethouder Eric-Jan de Haan.
De Aftrap
Dit is de aftrap voor onze speurtocht naar mogelijke oplossingen voor de meestal zeer werkwillige 50-plussers. We proberen de kaders te schetsen, feiten en cijfers te leveren en die waar mogelijk te duiden. We nemen 50 jaar als ondergrens. In onze eerdere oproepen gingen we uit van 55 jaar, maar in veel reacties worden we erop gewezen dat ook mensen van begin 50 zich een slag in de rondte solliciteren.
In Lochem zaten in juli 497 mensen in de WW, oftewel 2,8 % van de beroepsbevolking. Dat waren er tegen de trend in 2 meer dan in juni (bron: Nieuwsflits Arbeidsmarkt Gelderland). Met deze stijging (+0,4%) staat Lochem nagenoeg alleen in Gelderland. In de Stedendriehoek zag Brummen zag het aantal mensen met WW in dezelfde maand dalen met 4,7% en Zutphen met 2,9%.
UWV-directeur (61): te oud
UWV-directeur Tof Thissen vertelde onlangs aan het Financieel Dagblad dat hij zichzelf had ingeschreven als werkzoekende en ontdekte dat zijn kans op een baan kleiner is dan 50%. En dat louter vanwege zijn leeftijd. Hij zegt de voor zichzelf en zijn leeftijdsgenoten wel degelijk goede mogelijkheden te zien, maar constateert dat werkgevers dat dan ook moeten willen zien. Thissen denkt dat de helft van de 1,2 miljoen werklozen aan het werk kunnen.
Vergrijzing
Vergeleken met een jaar geleden loopt Lochem overigens wel in de pas. In juli 2017 hadden nog 679 mensen een WW-uitkering. De daling met 29,5% is een goede score, maar dat de daling juist nu niet doorzet moet een oorzaak hebben. Mogelijk heeft het te maken met het relatief hoge aantal oudere werklozen in de gemeente Lochem. Dat de gemeente sneller dan gemiddeld vergrijst is geen nieuws.
Van de 497 Lochemers in de WW zijn er maar liefst 309 ouder dan 50 jaar. Dat is 62 procent. Van die leeftijdscategorie is bekend dat maar liefst 71% linea recta van WW naar de Bijstand gaan. Niet verwonderlijk dat armoede vooral onder die groep groeit.
De reacties die we ontvingen op onze oproep voor ideeën over oudere werklozen, leverde al veel op. We verwerken deze in de komende afleveringen van ‘De Duvel is Oud’.
Bijstand
Lochems telt momenteel (sept. 2018) 568 bijstandsgerechtigden. De gemeente betaalt 470 uitkeringen. Het verschil tussen beide cijfers ontstaat doordat samenwonenden samen 1 uitkering krijgen. De hoogte van een bijstandsuitkering bedraagt momenteel iets meer dan 990 euro per maand voor een alleenstaande en rond 1400 euro voor samenwonenden.
Uit de reacties die LochemsNieuws tot nu toe kreeg blijkt dat erg veel betrokkenen vinden dat het verschil tussen uitkering en werken te klein is. Zelfs als je graag aan de slag wilt zijn sommige (laagbetaalde) baantjes niet erg aanlokkend als je weet dat je er financieel niets mee op schiet.
Werken loont niet altijd
Met uitzondering van de eerste zes maanden mag in de bijstand niets worden bijverdiend (zie ‘Toelichting 1’ onderaan dit artikel). Wie in deeltijd gaat werken maar (nog) niet genoeg verdient om de bijstand te verlaten, schiet financieel niets op. De verdiensten worden volledig gekort op de uitkering. Voor wie graag werkt en een leuke baan vindt zijn de financiën wellicht niet het belangrijkste, maar een veelgehoorde opmerking is dat het niet goed voelt dat werken ‘niet loont’.
Uitstroompremie
In Lochem bestaat de zogeheten ‘uitstroompremie’. Wie werk vindt en die baan na zes maanden nog steeds heeft, krijgt een bonus van 600 euro. Dat mag ook een deeltijdbaan zijn in combinatie met een aanvullende bijstandsuitkering. Alleen als het gaat om een zeer klein aantal uren, wordt de premie naar rato uitgekeerd.
Administratieve exercities
LochemsNieuws kreeg een aantal klachten van mensen die aan deels aan het werk gaan en nog een gedeeltelijke bijstandsuitkering ontvangen. Zeker als het gaat om meerdere werkgevers, waar een gering aantal uren wordt gewerkt, komen er soms ondoorgrondelijke administratieve exercities om de hoek kijken. Zo wordt bijvoorbeeld soms 8% vakantiegeld ingehouden op de uitkering terwijl de betrokkene dat geld zelf nog niet van de werkgever ontvangt. Gevolg: Je werkt maar hebt aan het eind van de rit minder geld in de portemonnee. Overigens komt dit voorbeeld niet uit de gemeente Lochem.
Wie aan het werk gaat en de bijstand kan verlaten krijgt soms te maken met een kortdurende blijdschap. Wie meer gaat verdienen komt terecht op een soort evenwichtsbalk. We kregen signalen van mensen die door hun inkomen het recht op bijvoorbeeld huur- of zorgtoeslag (deels) verliezen. Ook dan bestaat de kans dat je er onder de streep slechter voor staat dan in de bijstand.
Uiteenlopende belangen
Waarom worden zoveel oudere werklozen radeloos en moedeloos dat ze, ondanks hun inspanningen, niet meer aan de bak komen? Wellicht heeft het iets te maken met het het feit dat de overheid van mening is dat ouderen steeds langer fit en gezond zijn. Ze leven langer dus ze kunnen langer doorwerken. Gevolg: de pensioenleeftijd gaat omhoog.
Werkgevers lijken echter totaal de andere kant op te denken. Ze (voor)oordelen al te vaak dat 50-plussers langzamer zijn, vaker ziek en mogelijk helemaal uitvallen. Ook kan meespelen dat ze denken dat jongeren nog ‘te kneden’ zijn of zelfs dat ouderen eerder geneigd zijn om kritiek te leveren op veranderingen en werkprocessen.
De kansen en voordelen van ouderen worden dan vergeten: ervaring, levenswijsheid, mentorschap voor jongere werknemers en een andere (betere?) arbeidsmoraal. Dit is mogelijk te ondervangen als de overheid een deel van het risico op zich neemt. Dat gebeurt nu al af en toe via zogeheten no-risk-verzekeringen. Arbeidsongeschiktheid van oudere werknemers kost de werkgever dan niets.
Stuur je reacties, aanvullingen en tips voor deze serie naar: info@lochemsnieuws.nl
Toelichting 1:
Volgens de vrijlatingsegeling mag u de eerste zes maanden dat u een bijstandsuitkering ontvangt met werken geld bijverdienen, zonder dat uw bijverdienen geheel op uw uitkering worden gekort. U hoeft de vrijlatingsregeling niet zelf aan te vragen bij de gemeente. Als u aan de voorwaarden van de vrijlatingsregeling voldoet, dan komt u daarvoor automatisch in aanmerking. De voorwaarden voor de vrijlatingsregeling zijn, dat u een bijstandsuitkering, of een IOAW- of IOAZ-uitkering ontvangt, u ouder bent dan 27 jaar en u in deeltijd wilt werken. De eerste zes maanden van uw bijstandsuitkering mag u 25% van uw inkomen uit werk behouden. Dit percentage van uw inkomen uit deeltijdwerk wordt niet gekort op uw bijstandsuitkering. Er is wel een maximum van € 199,00 netto per maand dat u mag bijverdienen. De vrijlatingsregeling geldt alleen in de maanden waarin u inkomsten uit werk heeft. Na de eerste zes maanden worden uw volledige inkomsten op uw uitkering ingehouden. U mag dan niet meer bijverdienen naast uw bijstandsuitkering zonder dat dit bedrag volledig wordt gekort op uw uitkering door de gemeente.
