LOCHEM – Er wordt veelvuldig gereageerd op de plotselinge dood van A.L. Snijders. De dagbladen van dinsdag 8 juni wijden er soms een hele pagina aan en ook andere media stonden stil bij het verscheiden van de man die wel ‘de man met drie snorren’ werd genoemd. Vanwege zijn imposante wenkbrauwen. En twitter explodeerde welhaast. Onder dit bericht staat een bloemlezing van tweets. Maar eerst een persoonlijke herinnering.
Door Henri Bruntink
Zelf had ik ooit de euvele moed om een zelfgeschreven verhaal naar A.L. Snijders te sturen. Toen was hij nog vooral bekend als columnist. Later had ik het nooit meer gedurfd om hem lastig te vallen met mijn schrijfsel.
Uienvis
Het verhaal droeg de wonderlijke titel ‘Zwiebelfisch’. Dat is een café aan de Savignyplatz in Berlijn. Dat plein is feitelijk een breder deel van de Kantstrasse. Daar rijdt de U-Bahn hoog over gemetselde bogen. Bij regen en in donker lijkt het daar op een filmset van Hitchcock. De naam van het café kon ik niet thuisbrengen en pas nadat ik er al verschillende keren was geweest besloot ik deze ‘uienvis’ eens aan een nader onderzoek te onderwerpen. Dat viel overigens nog niet mee. Maar onder meer met behulp van een docent Nederlands aan een Duitse universiteit – ik meen Münster – kwam ik steeds dichter bij de betekenis van Zwiebelfisch.
Grafisch
Het bleek een grafische term te zijn. Eentje die uit de tijd is geraakt maar die in de naam van het Berlijnse kunstenaarscafé (Szenenkneipe volgens de Berlijners zelf) voortleeft. Om een lang verhaal kort – maar niet zeer kort – te maken: Toen drukkers nog met zetletters werkten viel er wel eens eentje op de grond. De verschillende lettertypes zaten in verschillende letterbakken.
Als de schoonmaker een gevallen letter opraapte was de kans groot dat hij ‘m terug in een letterbak mikte Bij de juiste Buchstabe weliswaar, maar bij het verkeerde lettertype.
Lettertype
Als de zetter deze letter de volgende dag gebruikte voor een tekst ging het mis. Een ervaren zetter greep bijna blind in de letterbak en hield zijn ogen gericht op de tekst die hij moest zetten. Zo kon het gebeuren dat er een woord ontstond met één letter van een afwijkend lettertype. Als ook de corrector even niet oplette was het kwaad geschied.
Pas na deze ontdekking begreep ik de zin van het logo van het café. Zie deze afbeelding….
Ik besloot het verhaal op te schrijven voor een prehistorische website die ik toen bezat. En ik stuurde de tekst dus in een mailtje naar Peter Müller a.k.a. A.L. Snijders. Die was toen net begonnen met het versturen van ZKV’s naar een aanvankelijk uiterst klein gezelschap van liefhebbers en kennissen. Hij antwoordde mij overigens ook. ‘Zeer informatief verhaal’, zo luidde zijn reactie. Ik wist toen niet goed of dat een compliment was of juist een ‘dodelijke’ kwalificatie van de meester.
Eerste bundel
Veel later, in 2006, presenteerde A.L. Snijders zijn eerste bundel met ZKV’s voor AFdH Uitgevers. Die heet ‘Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk’. Het boek werd officieel ten doop gehouden in een tent op de Markt in Lochem, geplaatst voor de (ook) voor die gelegenheid veel te kleine boekwinkel van Lovink. Ik herinner mij een vingervlugge accordeonist en de aanwezigheid van Tommy Wieringa. Die laatste was toen al beroemd door ‘Joe Speedboot’. Wieringa schreef de flaptekst voor de bundel van zijn vriend en voorbeeld Peter Müller.
Hoewel ik alle ZKV’s uit het boek al in mijn bezit had door de wekelijkse mailtjes van de auteur, moest ik de gebonden versie uiteraard in de kast hebben. Met het verse exemplaar voegde ik mij in de rij met wachtenden voor de ijverig signerende A.L. Snijders. Dat duurde even, want veel bekenden waren uitgelopen en allemaal wisselden ze enige woorden met de schrijver.
Stomme verbazing
Toen ik aan de beurt was reikte ik hem mijn exemplaar aan en schijnbaar zonder op te kijken schreef hij iets voorin het boek. Hij gaf het mij terug met een vriendelijk knik. Toen ik even later het boek open sloeg en keek wat hij had geschreven las ik tot mijn stomme verbazing:
‘Voor Henri B die mijn leven verrijkt heeft met de Zwiebelfisch.’
De foto boven dit stukje vormt het bewijs. Ik koester het…
Reacties op Twitter op het overlijden van A.L. Snijders:
Ter nagedachtenis aan A.L. Snijders, onze gemeenteschrijver, heb ik vanavond bij de opening van de raadsvergadering een Zeer Kort Verhaal voorgedragen: pic.twitter.com/Ibft4tIW2c
— Sebastiaan v’t Erve (@SvtE) June 7, 2021
In memoriam | A.L. Snijders: groot schrijver, denker en verteller – https://t.co/pngGtzanRy pic.twitter.com/4BDuYi1uOO
— Berkelbode (@Berkelbode) June 7, 2021
Deze!! pic.twitter.com/r2deRAnONf
— proud to be a Veteran??? (@Dolfynco) June 7, 2021
A.L. SNIJDERS
Jongens waren we hier afgelopen woensdagavond in Almelo.
De aardigste is niet meer…. pic.twitter.com/gjqh7k0mi9— Kees Schafrat (@KeesSchafrat) June 8, 2021
A.L. Snijders overleden, rust zacht Peter Müller https://t.co/PAh9Gxi1SA pic.twitter.com/xAjzFrc6Ze
— PUNKMEDIA (@punkmedia) June 7, 2021
Meester Müller, zo kennen heel veel Rotterdamse dienders hem. Hij gaf Nederlands op de politieacademie in Lochem. Hij was geen leraar Nederlands, maar een Neerlandicus. Een man met een geheel eigen stijl en heerlijke humor. R.I.P. https://t.co/ffXH5B1V4l
— Maurits (@maurits1) June 7, 2021
In memoriam ‘onze’ gemeenteschrijver A.L. Snijders (Peter Müller) 1937 – 2021.
Wij koesteren de mooie herinneringen. https://t.co/AYcL3xeu66 pic.twitter.com/IsX7wsGrtq— Gemeente Lochem (@GemLochem) June 7, 2021
RIP A. L. Snijders, the gifted storyteller who left us suddenly at age 83 today.
Revisit Lydia Davis’s translations of Snijders’s short stories that we published in Summer 2011 and be sure to listen to Snijders reading his work in the original Dutch: https://t.co/PzGvnr4Arb pic.twitter.com/tcPLvKWl6s
— Asymptote Journal (@asymptotejrnl) June 7, 2021
A.L. SNIJDERS IN ALMELO
Theo Hakkert Interviewt de grootmeester van het zeer korte verhaal bij Boekhandel Broekhuis Almelo.
Boekenweek 2021. pic.twitter.com/GfkHdKJ6Wp— Broekhuis Almelo (@AlmeloBroekhuis) June 2, 2021
Van alle auteurs die ik ooit heb mogen ontvangen @bieb024 is A.L. Snijders toch wel een van mijn lievelings. Zo’n lieve zachtaardige man, met onder die enorme werkbrauwen glunderende oogjes. Ik zal hem missen. https://t.co/TFH9WL7Jb7
— Marjolein Hordijk (@JustSlacking) June 7, 2021
Schrijver A.L. Snijders, het pseudoniem van Peter Müller (1937), was bedenker van het Zeer Korte Verhaal (zkv). In zijn stilistisch superieure teksten nam hij het altijd op voor de underdog. https://t.co/IcE9yJomLT
— NRC (@nrc) June 7, 2021
Precies een maand geleden fotografeerde ik A.L. Snijders en zijn vrouw Ineke Swanevelt en kreeg ik zijn nieuwe boek met opdracht. Het verdrietige nieuws bereikte mij dat hij vanochtend is overleden. Het was een bijzondere ontmoeting. Dag Peter. pic.twitter.com/z8FeppQ2Co
— R⭕️el Siebrand (@roelsiebrand) June 7, 2021
Zondagochtend zat hij nog te schaven aan zijn vaste bijdrage voor de Berkelbode, het lokale krantje in zijn woonplaats Lochem. Een hartstilstand belette de 83-jarige A.L. Snijders zijn laatste miniatuurtje te voltooien.https://t.co/IcwO66QGko
— Trouw (@trouw) June 7, 2021
Uit het In memoriam voor A.L. Snijders in @Trouw: “… zijn vaste bijdrage voor de Berkelbode, het lokale krantje in zijn woonplaats Lochem”. Dit dedain was Snijders zelf vreemd. Het ‘krantje’: een editie van @achterhoeknieuw, valt wekelijks in 133.000 huishoudens op de deurmat.
— sander grootendorst (@sgrootendorst) June 8, 2021
A.L Snijders overleden. Mijn ‘godverdomme!’ zou de aarde kunnen splijten.
— Theodor Holman (@TheodorHolman) June 7, 2021
A.L. Snijders: groot schrijver, denker en verteller | Lochem https://t.co/AklbLCbhb2
— LochemsNieuws (@LochemsN) June 7, 2021
A.L. Snijders, de meester van de beperking, is niet meer https://t.co/9jtuoS41Tr pic.twitter.com/Zqq39gzXgH
— De Standaard (@destandaard) June 7, 2021
